ขนาดเมื่อโตเต็มที่ ความยาวลำตัวและหัว 120–150 [[เซนติเมตร]] ความยาวหาง 6.5–10 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 150–160 กิโลกรัม และอาจหนักได้ถึง 200 กิโลกรัม มีลักษณะคล้ายกับ[[หมีดำ]] (''U. americanus'') ที่พบใน[[ทวีปอเมริกาเหนือ]]<ref>{{cite book | author = Macdonald, D. | url = http://www.amazon.com/dp/0871968711 | title = The Encyclopedia of Mammals: 1| year = 1984 | page = 446 | isbn = 0-04-500028-X | publisher = Allen & Unwin | location = London}}</ref>
หมีควายมี[[สัณฐานวิทยา]]คล้ายกับหมีในยุคก่อนประวัติศาสตร์บางส่วน นักวิทยาศาสตร์บางคนเชื่อว่าอาจจะเป็นบรรพบุรุษของหมีชนิดต่าง ๆ ในยุคปัจจุบัน ยกเว้น[[หมีแพนด้า]] (''Ailuropoda melanoleuca'') และ[[หมีแว่น]] (''Tremarctos ornatus'')<ref>{{cite book|author=Montgomery, S.|title=Search for the golden moon bear: science and adventure in Southeast Asia|url=https://books.google.com/books?id=KEGhDjZXMOwC|accessdate=26 September 2011|year=2002 |publisher=Simon & Schuster|isbn=978-0-7432-0584-9}}</ref>
