|
| population_density_km2 = auto
}}
'''ภาคอีสาน''' (มาจาก[[ภาษาบาลี]]หรือ[[ภาษาสันสกฤต]] ऐशान ''aiśāna'' แปลว่า "ตะวันออกเฉียงเหนือ")<ref>{{cite web|author=Klaus Glashoff |url=http://spokensanskrit.de/index.php?script=HK&tinput=northeast&country_ID=&trans=Translate&direction=AU |title=Spoken Sanskrit |publisher=Spokensanskrit.de |date= |accessdate=2010-05-02}}</ref> หรือ '''ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ''' เป็นภูมิภาคหนึ่งใน[[ประเทศไทย]] ตั้งอยู่บน[[ที่ราบสูงโคราช|แอ่งโคราช]]และแอ่งสกลนคร มี[[แม่น้ำโขง]]กั้น[[ประเทศลาว]]ทางทิศเหนือและตะวันออกของภาค ทางทิศใต้มี[[เทือกเขาพนมดงรัก]]กั้น[[ประเทศกัมพูชา]]และ[[ภาคตะวันออก]]ของประเทศไทย และมี[[เทือกเขาเพชรบูรณ์]]และ[[เทือกเขาดงพญาเย็น]]เป็นแนวกั้นทางตะวันตกแยกจากภาคกลาง
ภาคอีสานยังมีเนื้อที่มากที่สุดของ[[ประเทศไทย]] ประมาณ 168,854 ตารางกิโลเมตร หรือมีเนื้อที่ร้อยละ 33.17 เทียบได้กับหนี่งในสามของพื้นที่ทั้งหมดของประเทศไทยได้จัดว่าเป็นพื้นที่ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เทือกเขาที่สูงที่สุดในภาคอีสานคือ ยอด[[ภูลมโล]] ภูหลวง และ[[ภูกระดึง]] ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของ[[แม่น้ำ]]สายสำคัญของชาวอีสานในหลาย[[จังหวัด]]ด้วยกัน เช่น [[แม่น้ำห้วยหลวง]] [[แม่น้ำชี]] [[ลำตะคอง]] [[แม่น้ำพอง]] [[แม่น้ำเลย]] [[แม่น้ำพรม]] [[แม่น้ำมูล]] [[แม่น้ำสงคราม]]
[[ภาษา]]หลักของภาคนี้ คือ [[ภาษาอีสาน]]ซึ่งเป็นภาษาลาวสำเนียงหนึ่ง ส่วน[[ภาษาไทยกลาง]]นิยมใช้กันแพร่หลายโดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ขณะเดียวกันยังมี[[ภาษาเขมร]]ที่ใช้กันมากในบริเวณอีสานใต้ นอกจากนี้ มีภาษาถิ่นอื่น ๆ อีกมาก เช่น [[ภาษาผู้ไท]] [[ภาษาโส้]] [[ภาษาไทยโคราช]] [[ภาษากวย (ส่วย)]] เป็นต้น ภาคอีสานยังมีเอกลักษณ์ทาง[[วัฒนธรรม]]ที่โดดเด่น เช่น [[อาหาร]] [[ภาษา]] [[ดนตรี]][[หมอลำ]] [[ดนตรีกันตรึม]] [[ดนตรีเจรียง]] และ[[ศิลปะ]]การ[[ฟ้อนรำ]]ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ เป็นต้น
<!--อนึ่ง การวิจัยซึ่งกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เผยแพร่เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2554 ระบุว่า เด็กไทยภาคอีสานมีระดับเชาวน์ปัญญาน้อยที่สุด สูงขึ้นมาจึงเป็นภาคใต้ ภาคเหนือ และภาคกลางตามลำดับ คิดเป็นระดับเชาวน์ปัญญา 95.99 ซึ่งต่ำกว่าหลายประเทศในภูมิภาคเดียวกัน<ref>{{cite web|title=ไอคิว-อีคิวเด็กไทยต่ำกว่ามาตรฐาน “อีสาน” บ๊วยสุด|url=http://www.manager.co.th/qol/viewnews.aspx?NewsID=9560000004496|publisher=ผู้จัดการออนไลน์|date=2556-01-26|accessdate=2556-11-23}}</ref><ref>{{cite web|title=อึ้ง! นร.ไทยเกือบครึ่ง ไอคิวไม่ถึง 100 ชี้ภาคอีสานน่าห่วง ไอคิวต่ำสุด|url=http://www.manager.co.th/qol/ViewNews.aspx?NewsID=9540000083573|publisher=ผู้จัดการออนไลน์|date=2554-07-07|accessdate=2556-11-23}}</ref>-->
== จังหวัดในภาคอีสาน ==
ภาคอีสานมีทั้งหมด 20 จังหวัด ตาม[[สำนักงานราชบัณฑิตยสภา]] และตาม[[คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ]]<ref name="royin"> http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=1378 ราชบัณฑิตยสถาน </ref> ได้แก่
{| class="wikitable sortable" width="70%"
|-
! width="5%" class="unsortable" | [[ตราประจำจังหวัดของไทย|ตราประจำ<br/>จังหวัด]]
! width="15%" | ชื่อจังหวัด<br/>อักษรไทย
! width="15%" | ชื่อจังหวัด<br/>อักษรโรมัน
! width="10%" | จำนวนประชากร<br/>(คน)
! width="10%" | พื้นที่<br/>(ตร.กม.)
! width="10%" | [[ความหนาแน่นประชากร|ความหนาแน่น]]<br/>(คน/ตร.กม.)
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Kalasin.png|40px]] || '''[[จังหวัดกาฬสินธุ์|กาฬสินธุ์]]'''
| Kalasin
| align="right"|982,578
| align="right"|6,946.7
| align="right"|141.4
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Khon Kaen.png|40px]] || '''[[จังหวัดขอนแก่น|ขอนแก่น]]'''
| Khon Kaen
| align="right"|1,767,601
| align="right"|10,886.0
| align="right"|162.4
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Chaiyaphum.png|40px]] || '''[[จังหวัดชัยภูมิ|ชัยภูมิ]]'''
| Chaiyaphum
| align="right"|1,127,423
| align="right"|12,778.3
| align="right"|88.2
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Nakhon Phanom.png|40px]] || '''[[จังหวัดนครพนม|นครพนม]]'''
| Nakhon Phanom
| align="right"|703,392
| align="right"|5,512.7
| align="right"|127.6
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Nakhon Ratchasima.png|40px]] || '''[[จังหวัดนครราชสีมา|นครราชสีมา]]'''
| Nakhon Ratchasima
| align="right"|2,582,089
| align="right"|20,494.0
| align="right"|126.0
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Bueng Kan.png|40px]] || '''[[จังหวัดบึงกาฬ|บึงกาฬ]]'''
| Bueng Kan
| align="right"|385,053
| align="right"|4,305
| align="right"|89.4
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Buriram.png|40px]] || '''[[จังหวัดบุรีรัมย์|บุรีรัมย์]]'''
| Buri Ram
| align="right"|1,553,765
| align="right"|10,322.9
| align="right"|150.5
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Maha Sarakham.png|40px]] || '''[[จังหวัดมหาสารคาม|มหาสารคาม]]'''
| Maha Sarakham
| align="right"|940,911
| align="right"|5,291.7
| align="right"|177.8
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Mokdahan.png|40px]] || '''[[จังหวัดมุกดาหาร|มุกดาหาร]]'''
| Mukdahan
| align="right"|339,575
| align="right"|4,339.8
| align="right"|78.2
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Yasothon.png|40px]] || '''[[จังหวัดยโสธร|ยโสธร]]'''
| Yasothon
| align="right"|539,257
| align="right"|4,161.7
| align="right"|129.6
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Roi Et.png|40px]] || '''[[จังหวัดร้อยเอ็ด|ร้อยเอ็ด]]'''
| Roi Et
| align="right"|1,309,708
| align="right"|8,299.4
| align="right"|157.8
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Loei.png|40px]] || '''[[จังหวัดเลย|เลย]]'''
| Loei
| align="right"|624,066
| align="right"|11,424.6
| align="right"|54.6
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Sisaket.png|40px]] || '''[[จังหวัดศรีสะเกษ|ศรีสะเกษ]]'''
| Si Sa Ket
| align="right"|1,452,471
| align="right"|8,840.0
| align="right"|164.3
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Sakon Nakhon.png|40px]] || '''[[จังหวัดสกลนคร|สกลนคร]]'''
| Sakon Nakhon
| align="right"|1,122,905
| align="right"|9,605.8
| align="right"|116.9
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Surin.png|40px]] || '''[[จังหวัดสุรินทร์|สุรินทร์]]'''
| Surin
| align="right"|1,381,761
| align="right"|8,124.1
| align="right"|170.1
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Nong Khai.png|40px]] || '''[[จังหวัดหนองคาย|หนองคาย]]'''
| Nong Khai
| align="right"|912,937
| align="right"|3,027.0
| align="right"|124.5
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Nong Bua Lamphu.png|40px]] || '''[[จังหวัดหนองบัวลำภู|หนองบัวลำภู]]'''
| Nong Bua Lam Phu
| align="right"|502,868
| align="right"|3,859.0
| align="right"|130.3
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal_Amnatcharoen.png|40px]] || '''[[จังหวัดอำนาจเจริญ|อำนาจเจริญ]]'''
| Amnat Charoen
| align="right"|372,137
| align="right"|3,161.2
| align="right"|117.7
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Udon Thani.png|40px]] || '''[[จังหวัดอุดรธานี|อุดรธานี]]'''
| Udon Thani
| align="right"|1,544,786
| align="right"|11,730.3
| align="right"|131.7
|-
| align="center"|[[ไฟล์:Seal Ubon Ratchathani.png|40px]] || '''[[จังหวัดอุบลราชธานี|อุบลราชธานี]]'''
| Ubon Ratchathani
| align="right"|1,813,088
| align="right"|15,744.8
| align="right"|115.2
|}
<!--
# [[จังหวัดกาฬสินธุ์]] (เดิมชื่อ บ้านแก่งสำโรง)
# [[จังหวัดขอนแก่น]] (เดิมชื่อ บ้านโนนทัน)
# [[จังหวัดชัยภูมิ]] (เดิมชื่อ บ้านไชยภูมิ์ ตั้งขึ้นใหม่)
# [[จังหวัดนครพนม]] (เดิมชื่อ มรุกขรนคร)
# [[จังหวัดนครราชสีมา]] (เดิมชื่อ เมืองโคราฆะปุระและเมืองเสมา)
# [[จังหวัดบึงกาฬ]] (เดิมชื่อ เมืองกาฬวาปี)
# [[จังหวัดบุรีรัมย์]] (เดิมชื่อ เมืองแปะ)
# [[จังหวัดมหาสารคาม]] (เดิมชื่อ กุดยางใหญ่ต่อมาเพี้ยนเป็นกุดนางใย)
# [[จังหวัดมุกดาหาร]] (เดิมชื่อ เมืองมุกดาหารบุรี, เมืองบังมุก)
# [[จังหวัดยโสธร]] (เดิมชื่อ เมืองยศสุนทร, เมืองสิงห์โคกสิงห์ท่า)
# [[จังหวัดร้อยเอ็ด]] (เดิมชื่อ เมืองสาเกตุนคร, เมืองฮ้อยเอ็ด)
# [[จังหวัดเลย]] (เดิมชื่อ เมืองเซไล)
# [[จังหวัดศรีสะเกษ]] (เดิมชื่อ เมืองคูขันธ์-เมืองศรีนครลำดวน)
# [[จังหวัดสกลนคร]] (เดิมชื่อ เมืองหนองหานหลวง)
# [[จังหวัดสุรินทร์]] (เดิมชื่อ เมืองประทายสมันต์)
# [[จังหวัดหนองคาย]] (เดิมชื่อ เมืองหล้าหนองคาย)
# [[จังหวัดหนองบัวลำภู]] (เดิมชื่อ เมืองนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน, เมืองจำปากาบแก้วนคร, เมืองกมุทาสัย)
# [[จังหวัดอำนาจเจริญ]] (เดิมชื่อ เมืองอำนาจเจริญ, บ้านค้อใหญ่)
# [[จังหวัดอุดรธานี]] (เดิมชื่อ บ้านเดื่อหมากแข้ง)
# [[จังหวัดอุบลราชธานี]] (เดิมชื่อ เมืองอุบลราชธานีศรีวนาไลยประเทศราช)
-->
== ประชากรศาสตร์ ==
=== สถิติประชากร ===
{| class="wikitable" border="1" style="font-size:98%;"
! อันดับ !! จังหวัด !! จำนวน (คน) <br> <small> (31 ธันวาคม 2558) <ref>กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2558." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat58.htm http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat58.htm] 2558. สืบค้น 16 กุมภาพันธ์ 2559.</ref>
!จำนวน (คน) <br> <small> (31 ธันวาคม 2557) <ref>กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat57.html http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat57.html] 2558. สืบค้น 1 มีนาคม 2558.</ref>
!จำนวน (คน) <br> <small> (31 ธันวาคม 2556) <ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/E/041/18.PDF ประกาศสำนักทะเบียนกลาง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๖], เล่ม ๑๓๑, ตอน ๔๑ ง, ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗, หน้า ๑</ref> !! จำนวน (คน) <br> <small> (31 ธันวาคม 2555) </small> <ref>กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2555." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat55.html http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat55.html] 2555. สืบค้น 3 เมษายน 2556.</ref>
!! จำนวน (คน) <br> <small> (31 ธันวาคม 2554) </small> <ref>กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2554." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat54.html http://stat.bora.dopa.go.th/stat/y_stat54.html] 2555. สืบค้น 6 เมษายน 2555.</ref> !! จำนวน (คน) <br><small> (31 ธันวาคม 2553) </small>''' <ref>กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2553." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://203.113.86.149/stat/pk/pk53/pk_53.pdf] 2553. สืบค้น 22 มีนาคม 2554.</ref>
|-
| 1 || [[จังหวัดนครราชสีมา|นครราชสีมา]] || align="right" | 2,628,818 || align=right | 2,620,517 || align=right | 2,610,164 || align=right |2,605,014 || align=right | 2,585,325 || align=right | 2,582,089
|-
| 2 || [[จังหวัดอุบลราชธานี|อุบลราชธานี]] || align="right" | 1,857,429 || align="right" | 1,844,669 || align=right | 1,836,523 || align=right | 1,826,920 || align=right | 1,816,057 || align=right |1,813,088
|-
| 3 || [[จังหวัดขอนแก่น|ขอนแก่น]] || align="right" | 1,798,014 || align="right" | 1,790,049 || align=right | 1,781,655 || align=right |1,774,816 || align=right | 1,766,066 ||align=right | 1,767,601
|-
| 4 || [[จังหวัดบุรีรัมย์|บุรีรัมย์]] || align="right" | 1,584,661 || align="right" | 1,579,248 || align=right | 1,573,438 || align=right |1,566,740 || align=right | 1,559,085 || align=right |1,553,765
|-
| 5 || [[จังหวัดอุดรธานี|อุดรธานี]] || align="right" |1,575,152 || align="right" | 1,570,300 || align=right | 1,563,964 || align=right |1,557,298 || align=right | 1,548,107 || align=right |1,544,786
|-
| 6 || [[จังหวัดศรีสะเกษ|ศรีสะเกษ]] || align="right" | 1,468,798 || align="right" | 1,465,213|| align=right | 1,462,028 || align=right |1,458,370 || align=right | 1,452,203 ||align=right | 1,452,471
|-
| 7 || [[จังหวัดสุรินทร์|สุรินทร์]] || align="right" | 1,395,024 || align="right" | 1,391,636 || align=right | 1,388,194 || align=right |1,386,277 || align=right | 1,380,399 || align=right |1,381,761
|-
| 8 || [[จังหวัดร้อยเอ็ด|ร้อยเอ็ด]] || align="right" | 1,308,166 || align="right" |1,308,318 || align=right |1,308,958 || align=right |1,308,570 || align=right | 1,305,058 || align=right |1,309,708
|-
| 9 || [[จังหวัดสกลนคร|สกลนคร]] || align="right" | 1,142,737 || align="right" | 1,138,609 || align=right | 1,134,322 || align=right |1,129,174 || align=right | 1,123,351 || align=right |1,122,905
|-
| 10 || [[จังหวัดชัยภูมิ|ชัยภูมิ]] || align="right" | 1,138,252 || align="right" | 1,137,049 || align=right | 1,135,723 || align=right |1,133,034 || align=right | 1,127,423 ||align=right | 1,127,423
|-
| 11 || [[จังหวัดกาฬสินธุ์|กาฬสินธุ์]] || align="right" | 985,203 || align="right" | 984,907 || align=right | 984,030 || align=right |985,084 || align=right | 981,655 || align=right |982,578
|-
| 12 || [[จังหวัดมหาสารคาม|มหาสารคาม]] || align="right" | 964,596 || align="right" | 960,588 || align=right | 955,644 || align=right |945,149 || align=right | 939,736 ||align=right | 940,911
|-
| 13 || [[จังหวัดนครพนม|นครพนม]] || align="right" | 715,399 || align="right" | 713,341 || align=right |710,860 || align=right |708,350 || align=right | 704,768 ||align=right | 703,392
|-
| 14 || [[จังหวัดเลย|เลย]] || align="right" | 638,819 || align="right" | 634,513 || align=right | 632,205 || align=right |629,787 || align=right | 624,920 || align=right |624,066
|-
| 15 || [[จังหวัดยโสธร|ยโสธร]] || align="right" | 540,182 || align="right" | 540,211 || align=right | 540,383 || align=right |540,267 || align=right | 538,853 || align=right |539,257
|-
| 16 || [[จังหวัดหนองคาย|หนองคาย]] || align="right" |519,580 || align="right" | 517,260 || align=right | 514,943 || align=right |512,439 || align=right | 509,870 ||align=right | 509,395
|-
| 17 || [[จังหวัดหนองบัวลำภู|หนองบัวลำภู]] || align="right" | 510,074 || align="right" | 508,864 || align=right | 507,137 || align=right |505,071 || align=right | 502,551 || align=right |502,868
|-
| 18 || [[จังหวัดบึงกาฬ|บึงกาฬ]] || align="right" | 420,647 || align="right" | 418,566 || align=right | 416,236 || align=right |412,613 || align=right | 407,634 || align=right | 403,542
|-
| 19 || [[จังหวัดอำนาจเจริญ|อำนาจเจริญ]] || align="right" | 376,382 || align="right" | 375,380 || align=right | 374,698 || align=right |373,494 || align=right | 372,241 || align=right | 372,137
|-
| 20 || [[จังหวัดมุกดาหาร|มุกดาหาร]] || align="right" | 348,101 || align="right" |346,016 || align=right | 344,302 || align=right |342,868 || align=right | 340,581 || align=right | 339,575
|-
| align = center style="background:#cccccc;"| — ||style="background:#cccccc;"| รวม || align=right style="background:#cccccc;" |21,916,034 || align=right style="background:#cccccc;" | 21,845,254 || align=right style="background:#cccccc;" |21,775,407 || align=right style="background:#cccccc;" | 21,701,335 || align=right style="background:#cccccc;" | 21,585,883 || align=right style="background:#cccccc;" |21,573,318
|}
=== เมืองใหญ่สุด ===
|
