ปางประทานธรรม

ปางประทานธรรม เป็นพระพุทธรูปในอิริยาบถประทับยืน พระหัตถ์ทั้งสองยกขึ้น จีบนิ้ว หรือเป็นพระพุทธรูปอยู่ในอิริยาบถประทับ (นั่ง) ขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายจับด้ามพัด พระหัตถ์ขวาวางคว่ำที่พระชานุ (เข่า)

พระพุทธรูปปางประธานธรรมประทับนั่ง ภายในวัดเศวตฉัตร

ประวัติ

ในครั้งเมื่อพระพุทธเจ้าได้ตรัสแก่ภิกษุ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ว่าพระพุทธองค์ทรงประกอบด้วยทศพลญาณ 10 เวสารัชญาณ 4 จึงได้ปฏิญาณฐานะของผู้องอาจและทรงประทานธรรมเรื่องเบญจขันธ์ (รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) และปฏิจจสมุปบาท (การที่ทุกข์เกิดเพราะอาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา) แก่เทวดาและมนุษย์

อ้างอิง

• สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. ตำนานพุทธเจดีย์. ธนบุรี  : ศิลปาบรรณาคาร โรงพิมพ์รุ่งวัฒนา, 2513.
• เรื่องพระพุทธรูปปางต่างๆ หลวงบริบาลบุรีรัตน์ และนายเกษมบุญศรี (พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์ขึ้นเพื่อพระราชทานในงานพระราชกุศลราชคฤหมงคลขึ้นพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2500)
• สกุลศิลปพระพุทธรูปในประเทศไทย อาจารย์จิตร บัวบุศย์
• ศิลปในประเทศไทย ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิสกุล