การควบแน่น (อังกฤษ: condensation) เป็นการเปลี่ยนแปลงสถานะของสสารเชิงกายภาพจากสถานะแก๊สเป็นสถานะของเหลว ตรงกันข้ามกับการระเหย นอกจากนี้ ยังนิยามเป็นการเปลี่ยนแปลงสถานะของไอน้ำเป็นน้ำเหลวเมื่อสัมผัสกับผิวใด ๆ เมื่อเกิดการเปลี่ยนผ่านจากสถานะแก๊สเป็นสถานะของแข็งโดยตรง เรียก การพอกพูน (deposition)

ไอน้ำควบแน่นเป็นของเหลวหลังสัมผัสกับผิวขวดเย็น

การเริ่มต้น แก้

การควบแน่นเริ่มต้นจากการรวมตัวของกลุ่มอะตอม-โมเลกุลของสารนั้นในปริมาตรก๊าซ ซึ่งคล้ายกับการก่อตัวของหยดน้ำหรือเกล็ดหิมะในเมฆ หรือเมื่อเฟสก๊าซสัมผัสกับพื้นผิวของเหลวหรือของแข็ง ในเมฆ สิ่งนี้สามารถเร่งปฏิกิริยาได้ด้วยโปรตีนที่ก่อตัวเป็นนิวเคลียสของน้ำที่ผลิตโดยจุลินทรีย์ในชั้นบรรยากาศซึ่งสามารถจับโมเลกุลของน้ำที่เป็นก๊าซหรือของเหลวได้[1][2]

สถานการณ์ที่พบบ่อยที่สุด แก้

โดยทั่วไปการควบแน่นจะเกิดขึ้นเมื่อมีการทำให้ไอเย็นลงและ/หรือบีบอัดจนถึงจุดอิ่มตัว ซึ่งความหนาแน่นของโมเลกุลในเฟสก๊าซถึงขีดจำกัดสูงสุด อุปกรณ์ทำความเย็นและอัดไอที่รวบรวมของเหลวควบแน่นเรียกว่า "คอนเดนเซอร์"[3][4][5]

การควบแน่นในโครงสร้างอาคาร แก้

การควบแน่นในโครงสร้างอาคารเป็นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์ เนื่องจากอาจทำให้เกิดความชื้น ปัญหาเชื้อรา ไม้เน่า การกัดกร่อน ผนังปูนและผนังก่ออิฐอ่อนลง และต้นทุนด้านพลังงานเนื่องจากการถ่ายเทความร้อนที่เพิ่มขึ้น การควบแน่นระหว่างโครงสร้างอาจเกิดจากการเชื่อมด้วยความร้อน,[6][7][8] ฉนวนไม่เพียงพอหรือขาดหายไป, การกันน้ำหรือกระจกฉนวน[9] เพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้จำเป็นต้องลดความชื้นในอากาศภายในอาคารหรือปรับปรุงการระบายอากาศในอาคาร ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธี เช่น การเปิดหน้าต่าง เปิดเครื่องดูดควัน การใช้เครื่องลดความชื้น การตากผ้าไว้ด้านนอก และการคลุมหม้อและกระทะขณะปรุงอาหาร อาจมีการติดตั้งระบบปรับอากาศหรือระบายอากาศเพื่อช่วยขจัดความชื้นออกจากอากาศและเคลื่อนย้ายอากาศไปทั่วอาคาร ปริมาณไอน้ำที่สามารถสะสมในอากาศสามารถเพิ่มขึ้นได้โดยการเพิ่มอุณหภูมิเพียงอย่างเดียว

อ้างอิง แก้

  1. "'Rain-making' bacteria found around the world". www.nature.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  2. "Condensation". education.nationalgeographic.org. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  3. "Condenser". www.britannica.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  4. "Condensers Information". www.globalspec.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  5. "What Is Steam Condenser? – Parts, Working, And Types". www.engineeringchoice.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  6. "How thermal bridges can cause dampness through condensation?". www.archivemore.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  7. "How Much Does a Damp Survey Cost in 2024?". advanceddamp.co.uk. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  8. "BSD-011: Thermal Control in Buildings". buildingscience.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.
  9. "Condensation". www.diydata.com. สืบค้นเมื่อ 2024-01-18.