แยฆชอล (เปอร์เซีย: یخچال, yaxčāl; แปลว่า "หลุมน้ำแข็ง", یخ‎ แปลว่า "น้ำแข็ง" และ چال‎ แปลว่า "หลุม") เป็นที่เก็บน้ำแข็งโบราณที่ทำงานในลักษณะเครื่องทำความเย็นแบบระเหย แยฆชอลประกอบด้วยโครงสร้างรูปคล้ายโดมสูงเหนือจากพื้นดินและพื้นที่ใต้ดินสำหรับเก็บของ โดยทั่วไปใช้เก็บน้ำแข็งและอาหารอื่น ๆ พื้นที่เก็บของใต้ดินจะหุ้มด้วยวัสดุฉนวนกันการเสียความร้อนที่ทำให้สามารถเก็บความเย็นได้ตลอดปี โครงสร้างโบราณเหล่านี้พบได้ในประเทศอิหร่านปัจจุบัน[1]

แยฆชอลแห่งโคว์แซร์ในจังหวัดโฆรอซอเนแรแซวี ประเทศอิหร่าน

แยฆชอลทำงานโดยที่โครงสร้างรูปกรวย/โดมสูงเหนือพื้นดินจะช่วยไล่อากาศร้อนออกไปทางรูเปิดด้านบน กระบวนการนี้เกิดขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้อากาศภายในมีความเย็นลง แยฆชอลสร้างขึ้นจากปูนสอกันน้ำที่เรียกว่าซอรูจ ทำมาจากทราย ดินเหนียว ไข่ขาว หินปูน ขนแพะ และขี้เถ้าผสมกันในสัดส่วนเฉพาะ มีลักษณะเป็นฉนวนป้องกันการสูญความร้อนและกันน้ำ[2] โดยในฐานของแยฆชอลจะก่อซอรูจไว้หนาอย่างน้อยสองเมตรเพื่อกันการสูญความร้อน[3]

ในปัจจุบัน อิหร่าน อัฟกานิสถาน และทาจิกิสถานยังใช้ศัพท์ แยฆชอล เรียกตู้เย็นไฟฟ้าสมัยใหม่เช่นกัน

อ้างอิง แก้

  1. Mahdavinejad, M; Kavan Javanrudi (July 2012). "Assessment of Ancient Fridges: A Sustainable Method to Storage Ice in Hot-Arid Climates". Asian Culture and History. 4 (2). doi:10.5539/ach.v4n2p133.
  2. "Yakhchāls, Āb Anbārs, & Wind Catchers — Passive Cooling & Refrigeration Technologies Of Greater Iran (Persia)". CleanTechnica (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2018-04-28. สืบค้นเมื่อ 2020-02-18.
  3. "یخچال ایرانی چگونه کار می‌کند؟ - سالارکتاب: اطلاعات معتبر و مستند". سالارکتاب: اطلاعات معتبر و مستند (ภาษาเปอร์เซีย). 2018-06-06. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-08-22. สืบค้นเมื่อ 2018-10-03.