แมงซู่ซ่า

แมงซู่ซ่า เป็นแมลงปีกแข็ง รูปร่างคล้ายกับแมงกุดจี่ แต่ตัวโตกว่า โดยมีชีวิตอยู่กับขี้ควายตั้งแต่เกิดจนตาย ตัวเต็มวัยเมื่อได้รับการผสมพันธุ์แล้วจะบินไปหากองขี้ควายที่ใหม่ เพื่อเป็นแหล่งอาหารและวางไข่

ขนาด

แมงซู่ซ่า มีขนาดความยาวตั้งแต่ปากจนถึงก้นประมาณ 4.5 เซนติเมตร ความกว้างลำตัวประมาณ 3.5 เซนติเมตร

การวางไข่

แมงซู่ซ่าแม่พันธุ์จะใช้ปากขุดรูใต้กองขี้ควายขนาด โดยก้นหลุมจะทำเป็นโพรงขนาดใหญ่ จากนั้นแม่พันธุ์จะวางไข่บนขี้ควาย แล้วเริ่มกิจกรรมปั้นก้อนขี้ควาย โดยใช้ปากดันถอยหลัง ขาหลังทำหน้าที่ปั้นก้อนขี้ควายให้เป็นก้อนกลมขนาดใหญ่แล้วลำเลียงขนลงไปไว้ในโพรงก้นหลุมที่ทำไว้ แล้วจะกลับขึ้นมาวางไข่และปั้นก้อนขี้ควาย ขนลงหลุม ทำจนกระทั่งขี้ควายหมดกอง

ไข่เมื่อฟักเป็นตัวอ่อนจะอาศัยก้อนขี้ควายกินเป็นอาหารเพื่อเจริญเติบโต ประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน ตัวอ่อนจะกลายเป็นดักแด้ ช่วงนี้ขี้ควายจะถูกตัวอ่อนกินหมดเหลือแต่ก้อนดินที่เป็นเปลือก ในระยะดักแด้จะไม่กินอะไรเลย

การนำมาบริโภค

ชาวบ้านจะหาตัวดักแด้ของแมงซู่ซ่า มารับประทาน มีเทศกาลหาขี้ขวยของบ่าขี้เบ้า เริ่มในช่วงเดือนเมษายนถึงต้นพฤษภาคม สำหรับดักแด้ส่วนใหญ่นิยมนำมาแกงกับยอดผักชะอม

อ้างอิง

• 'บ่าขี้เบ้า' อาหารโปรตีนจากกองขี้ควาย