พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส
พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส ผู้ปฏิรูป (6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777; โปรตุเกส: José Francisco António Inácio Norberto Agostinho de Bragança, ฌูเซ ฟรานซิสกู อันโตเนียว อินาซิอู นอร์แบร์ตู อะโกสทินโญ เดอ บรากังซา) เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 25 แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ
| พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส | |
|---|---|
ฌูเซ ฟรานซิสกู อันโตเนียว อินาซิอู นอร์แบร์ตู อะโกสทินโญ เดอ บรากังซา พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ | |
 | |
| เจ้าชายแห่งโปรตุเกส เจ้าชายแห่งบราซิล ดยุกแห่งบรากังซา พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกส | |
| ครองราชย์ | 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 |
| รัชสมัย | 26 ปี 208 วัน |
| รัชกาลก่อนหน้า | พระเจ้าจอห์นที่ 5 แห่งโปรตุเกส |
| รัชกาลถัดไป | สมเด็จพระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส และ พระเจ้าเปดรูที่ 3 แห่งโปรตุเกส |
| พระราชบุตร | สมเด็จพระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงมาเรียนา ฟรานซิสกาแห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงโดโรเธเอียแห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงเบเนดิกตาแห่งโปรตุเกส |
| ราชวงศ์ | บรากังซา |
| พระราชบิดา | พระเจ้าจอห์นที่ 5 แห่งโปรตุเกส |
| พระราชมารดา | อาร์คดัสเชสมาเรีย แอนนาแห่งออสเตรีย |
| ประสูติ | 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริเบย์รา ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส |
| สวรรคต | 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ณ พระราชวังหลวงซินทรา ซินทรา ประเทศโปรตุเกส (พระชนมายุ 62 พรรษา) |
| ลายพระอภิไธย |  |
ช่วงต้นพระชนม์ชีพแก้ไข
เจ้าชายฌูเซฟพระราชสมภพในวันที่ 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริเบย์รา ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่สามในพระเจ้าจอห์นที่ 5 แห่งโปรตุเกสกับพระมเหสี อาร์คดัสเชสมาเรีย แอนนาแห่งออสเตรีย เจ้าชายฌูเซฟมีพระเชษฐา 1 พระองค์ คือ เจ้าชายเปโดร แต่สิ้นพระชนม์ขณะมีพระชนมายุเพียง 2 ชันษา มีพระเชษฐภคินี 1 พระองค์ คือ เจ้าหญิงบาร์บาราแห่งโปรตุเกส และเจ้าชายฌูเซฟมีพระอนุชาอีก 3 พระองค์ ได้แก่ เจ้าชายคาร์ลอส,เจ้าชายเปโดรและเจ้าชายอเล็กซานเดอร์ เจ้าชายคาร์ลอสและเจ้าชายอเล็กซานเดอร์นั้นต่อมาสิ้นพระชนม์ขณะทรงพระเยาว์
หลังจากการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายเปโดร ผู้เป็นพระเชษฐา ทำให้เจ้าชายฌูเซฟได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าชายแห่งบราซิล ดยุกแห่งบรากังซาองค์ที่ 15 ถือว่าเป็นรัชทายาทโดยชอบธรรมแห่งราชบัลลังก์โปรตุเกส
การอภิเษกสมรสและรัชทายาทแก้ไข
ในปีค.ศ. 1729 ขณะมีพระชนมายุ 15 พรรษา เจ้าชายฌูเซฟอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงสเปน พระนามว่า เจ้าหญิงมาเรียนา วิกตอเรียแห่งสเปน พระราชธิดาในพระเจ้าเฟลีเปที่ 5 แห่งสเปนกับเอลิซาเบธ ฟาร์เนเซ พระราชินีแห่งสเปน และ เจ้าหญิงบาร์บาราแห่งโปรตุเกส พระเชษฐภคินีของพระองค์ได้อภิเษกสมรสกับเจ้าชายเฟอร์ดินานด์แห่งสเปน ซึ่งต่อไปคือพระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 6 แห่งสเปน
เจ้าหญิงมาเรียนา วิกตอเรียสนพระทัยด้านดนตรีและการล่าสัตว์แต่ทรงจริงจังและไม่โปรดเรื่องอื้อฉาวต่าง ๆ ของเจ้าชายฌูเซฟและไม่ทรงลังเลที่จะเปิดเผยความเป็นตัวของพระองค์เอง เจ้าชายฌูเซฟและเจ้าหญิงมาเรียนา วิกตอเรียมีพระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษา 4 พระองค์ และมีพระราชโอรสที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 2 พระองค์ พระราชธิดาที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 1 พระองค์และทรงแท้ง 1 ครั้งในปีค.ศ. 1750
พระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษาทั้ง 4 พระองค์ มีพระนามดังนี้
| พระนาม | ประสูติ | สิ้นพระชนม์ | คู่สมรส และพระโอรส-ธิดา | |
|
สมเด็จพระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส | 17 ธันวาคม ค.ศ. 1734 |
20 มีนาคม ค.ศ. 1856 |
อภิเษกสมรส 6 มิถุนายน ค.ศ. 1760 เจ้าชายเปโดรแห่งโปรตุเกส ผู้เป็นพระปิตุลา มีรัชทายาท 6 พระองค์ ได้แก่ เจ้าชายฌูเซแห่งบราซิล เจ้าชายโจอาว ฟรานซิสโกแห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงมาเรีย อิซาเบลแห่งโปรตุเกส พระเจ้าจอห์นที่ 6 แห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงมาเรียนา วิกตอเรียแห่งโปรตุเกส เจ้าหญิงมาเรีย คลีเมนทีนาแห่งโปรตุเกส |
|
เจ้าหญิงมาเรียนา ฟรานซิสกาแห่งโปรตุเกส | 7 ตุลาคม ค.ศ. 1736 |
6 พฤษภาคม ค.ศ. 1813 |
เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับเจ้าชายหลุยส์ ดอแฟงแห่งฝรั่งเศส แต่พระมารดาของพระนางปฏิเสธแผนการนี้ สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส |
|
เจ้าหญิงโดโรเธเอียแห่งโปรตุเกส | 21 กันยายน ค.ศ. 1739 |
14 มกราคม ค.ศ. 1771 |
เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับหลุยส์ ฟิลิปป์ที่ 2 ดยุกแห่งออร์เลอองส์ แต่พระนางทรงปฏิเสธที่จะอภิเษกสมรสกับดยุก สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส |
|
เจ้าหญิงเบเนดิกตาแห่งโปรตุเกส | 25 กรกฎาคม ค.ศ. 1746 |
18 สิงหาคม ค.ศ. 1829 |
อภิเษกสมรส 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 เจ้าชายฌูเซแห่งบราซิล ผู้เป็นพระนัดดา ไม่มีรัชทายาท |
เจ้าชายฌูเซฟทรงอุทิศพระองค์เพื่อคริสต์ศาสนาและวงการโอเปรา พระองค์ทรงเป็นหนึ่งในผู้ที่สะสมบทละครโอเปราเป็นจำนาวนมากที่สุดในยุโรป
พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและสวรรคตแก้ไข
เจ้าชายฌูเซฟเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟในปีค.ศ. 1750 ขณะมีพระชนมายุ 35 พรรษา หลังจากการเสด็จสวรรคตของพระเจ้าจอห์นที่ 5 แห่งโปรตุเกส พระราชบิดา เฉลิมพระนาม "พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส"หรือในภาษาอังกฤษว่า "พระเจ้าฌูเซฟแห่งโปรตุเกส" และในทันทีเมื่อครองราชย์ พระราชอำนาจของพระองค์กลับไปอยู่ในมือของเซบาสเตียว ฌูเซ เดอ คาร์วาลโฮ อี เมโล ซึ่งเป็นที่รู้จักในนาม "มาควิสแห่งพอมบาล" พระเจ้าฌูเซฟทรงสถาปนาเจ้าหญิงมาเรีย ฟรานซิสกา พระราชธิดาพระองค์ใหญ่เป็นรัชทายาท ในพระอิศริยยศเจ้าหญิงแห่งบราซิล เนื่องมาจากไม่มีพระราชโอรส
มาควิสแห่งพอมบาลซึ่งมีอำนาจมากได้ปรับปรุงระบบเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและอาณานิคมของโปรตุเกส เพื่อให้สามารถเจริญทัดเทียมชาติตะวันตกชาติอื่น ๆ และเพื่อรักษาอำนาจของเขาให้ยืนยงตลอดกาล ต่อมาได้เกิดเหตุการณ์ "เรื่องอื้อฉาวทาวอรา" ซึ่งเป็นเหตุการณ์ลอบปลงพระชนม์พระเจ้าฌูเซฟระหว่างเสด็จตามถนนในกรุงลิสบอน พระองค์ทรงถูกยิงที่พระพาหาและผู้บังคับพาหนะได้รับบาดเจ็บ แต่พระองค์ก็ทรงรอดพระชนม์ชีพมาได้ มาควิสแห่งพอมบาลได้สั่งจับกุมคนตระกูลทาวอราซึ่งมีอิทธิพลทางการเมืองที่เป็นปริปักษ์กับรัฐบาลของมาควิสในตอนนั้นและตกเป็นผู้ต้องสงสัย และเขาได้สั่งขับไล่บาทหลวงคณะเยซูอิต ที่ต้องสงสัยว่ารู้เห็นกับการลอบปลงพระชนม์ในเดือนค.ศ. 1759 ซึ่งทั้งตระกูลทาวอราและคณะเยซูอิตล้วนยเป็นปริปักษ์กับมาควิสทั้งสิ้น ทำให้มาควิสไร้ซึ่งผู้ต่อต้านและเขาได้ควบคุมองค์กรสาธารณะต่าง ๆ และองค์การทางศาสนา ทำให้ประเทศเดินหน้าเข้าสู่ยุคภูมิธรรม
ในรัชสมัยของพระเจ้าฌูเซฟได้เกิดมหันตภัยร้ายแรงคือ แผ่นดินไหวในลิสบอน ค.ศ. 1755 ในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1755 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 100,000 คน แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งผลกระทบต่อพระองค์ทำให้ประชวรด้วยโรคกลัวที่ปิดทึบ(Claustrophobia) ไม่สามารถประทับใกล้ผนังอาคารได้ หลังจากพระราชวังริเบย์ราถูกทำลายจากแผ่นดินไหว พระองค์ได้แปรพระราชฐานไปยังเมืองอาจูดา และทรงสร้างพระตำหนักเล็ก ๆ ที่อาจูดา ทางเมืองหลวงได้รับการฟื้นฟูและพระบรมราชานุสาวรีย์ของพระองค์ไม่พังทลาย ยังคงอยู่ที่จัตุรัสกลางกรุงลิสบอน
พระเจ้าฌูเซฟเสด็จสวรรคตในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ขณะมีพระชนมายุ 62 พรรษา เจ้าหญิงมาเรีย ฟรานซิสกาครองราชสมบัติสืบต่อ พระนาม พระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส และเป็นจุดสิ้นสุดอำนาจของมาควิสแห่งพอมบาล เขาถูกพระราชินีมาเรียปลดออกจากตำแหน่ง เนื่องจากพระนางทรงเกลียดชังเขา เพราะเขาเป็นคนเย่อหยิ่ง ยโสและมีพฤติกรรมรุนแรง และทรงประกาศไม่ให้เขาเข้าใกล้พระนางเป็นระยะ 20 ไมล์
พระอิศริยยศแก้ไข
- 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714: เจ้าชายฌูเซฟแห่งโปรตุเกส
- 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714 – 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750: เจ้าชายแห่งบราซิล ,ดยุกแห่งบรากังซา
- 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777: พระหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ
พระราชตระกูลแก้ไข
อ้างอิงแก้ไข
| ก่อนหน้า | พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าจอห์นที่ 5 |  |
 พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ (31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777) |
 |
พระราชินีนาถมาเรียที่ 1 และ พระเจ้าเปโดรที่ 3 |