ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าฌูเอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส"

 

'''ฌูเอาที่ 1''' ({{Lang-pt|João I}}) หรือ '''เจ้าชายแห่งความทรงจำอันแสนดี''' ({{Lang-pt|o Principe de Boa Memória}}) หรือ '''ฌูเอาแห่งอาวีส''' ({{Lang-pt|João de Aviz}}) หรือ '''ฌูเอามหาราช''' ({{Lang-pt|João o Grande}}) หรือ '''ฌูเอาบุตรนอกสมรส''' ({{Lang-pt|João o Bastardo}}) (ๅๅ เมษายน ค.ศ. 1357 – 14 สิงหาคม ค.ศ. 1433) เป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกสตั้งแต่ ค.ศ. 1385 ถึง ค.ศ. 1433 ผู้รักษาเอกราชจากกัสติยาและริเริ่มการขยายดินแดนทางทะเล ทรงเป็นผู้สถาปนาราชวงศ์อาวีสหรือราชวงศ์ฌัวนีนา

 

== วัยเยาว์ ==

ฌูเอาเป็นโอรสนอกสมรสของ[[พระเจ้าเปดรูที่ 1 แห่งโปรตุเกส]]กับเตเรซา โลเรงโซ ตอนพระชนมายุ 6 พรรษาพระองค๋ได้รับแต่งตั้งเป็นมาสเตอร์แห่งอัศวินอาวีส ทรงได้รับการศึกษาในด้านศาสนาและด้านการทหาร (อาจจะ) ที่อาวีสในอาเล็งเตฌู พระบิดาของพระองค์สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1367 ฟือร์นังดู พระเชษฐาต่างมารดาของพระองค์ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์และเริ่มตั้งตนเป็นศัตรูกับ[[พระเจ้าเอนริเกที่ 2 แห่งกัสติยา|พระเจ้าเอนริเกที่ 2]] ผู้ปกครองคนใหม่ของ[[ราชบัลลังก์กัสติยา|กัสติยา]] แต่สุดท้ายพระเจ้าฟือร์นังดูก็ถูกบีบบังคับให้ยอมรับการสมรสเข้ากัสติยาของ[[สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริซแห่งโปรตุเกส|บีอาตริซ]] ทายาทวัยทารกของพระองค์

 

ในปี ค.ศ. 1383 เมื่อพระเจ้าฟือร์นังดูสิ้นพระชนม์ [[เลโอนอร์ เตลิส สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส|เลโอนอร์]] พระราชินีม่ายของพระองค์ได้ยอมจำนนต่อคำสั่งให้ยอมรับ[[พระเจ้าฆวนที่ 1 แห่งกัสติยา]] พระชามาดาของตนเป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกส ประชาชนที่หวาดกลัวว่าโปรตุเกสจะถูกผนวกเข้ากับกัสติยาและต่อต้านการสำเร็จราชการแผ่นดินของพระราชินีเลโอนอร์ได้ลุกฮือขึ้นก่อกบฏจนเกิดเป็นสงครามกลางเมือง<ref>Newitt , MDD (2005). ''A history of Portuguese overseas expansion, 1400-1668'' . Routledge. <small><nowiki>ISBN 9780415239806</nowiki></small> , p. 16</ref> ต้นเดือนธันวาคม ค.ศ. 1383 กลุ่มกบฏได้เข้ายึดกรุง[[ลิสบอน]] ฌูเอาแห่งอาวีสที่คอยจับตาดูสถานการณ์อยู่เบื้องหลังอย่างระมัดระวังถูกกลุ่มคนหนุ่มสาวผู้รักชาตินำโดยนูนู อัลวาริส แปเรราโน้มน้าวให้ฆาตกรรมฌูเอา เฟร์นังดิส อังเดโร เคานต์แห่งโอวเรง<ref>Livermore , HV (1947). ''A History of Portugal'' . Cambridge University Press . <small>OCLC  396474</small> , p. 174</ref> ขุนนางคนโปรดและที่ปรึกษาของพระราชินีเลโอนอร์

 

ประชาชนได้ให้การสนับสนุนฌูเอา พระราชินีเลโอนอร์หนีออกจากลิสบอนลี้ภัยไปอยู่ที่อาเล็งเคร์ นูนู อัลวาริสเสนอให้เลโอนอร์สมรสกับฌูเอาแห่งอาวีสเพื่อเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินร่วมกันแต่พระนางปฏิเสธ ฌูเอาจึงพยายามปิดล้อมโจมตีอาเล็งเคร์แต่เลโอนอร์ได้หนีไป[[ซังตาไร]]<ref>Livermore , HV (1947). ''A History of Portugal'' . Cambridge University Press . <small>OCLC  396474</small> , p. 176</ref> พระนางได้กะเกณฑ์ไพร่พลและขอความช่วยเหลือจากกษัตริย์กัสติยาผู้เป็นพระชามาดา<ref>Stephens , H. Morse (1891). ''Portugal A History'' . Forgotten Books. <small><nowiki>ISBN  9781440083563</nowiki></small> , p. 109</ref> เดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1384 กองทัพกัสติยาปิดล้อมโจมตีฌูเอาในลิสบอนแต่ก็ต้องถอนทัพไปในเดือนกันยายนเมื่อโรคกาฬโรคแพร่ระบาด

 

== ได้รับเลือกเป็นกษัตริย์ ==

[[ไฟล์:Brasão de armas do reino de Portugal (1385).svg|left|thumb|210x210px|ตราประจำพระองค์ของพระเจ้าฌูเอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส]]

ความล้มเหลวของพระเจ้าฆวนที่ 1 แห่งกัสติยาทำให้ฌูเอาแห่งอาวีสยิ่งได้รับความนิยม วันที่ 6 เมษายน ค.ศ. 1385 สภาขุนนางได้กลับมารวมตัวกันอีกครั้งใน[[กูอิงบรา]]และได้ประกาศให้บีอาตริส พระธิดาพระเจ้าฟือร์นังดูเป็นบุตรนอกสมรส ฌูเอาแห่งอาวีสได้รับเลือกเป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกส กรุงลิสบอน, กรุง[[โปร์ตู]], กลุ่มพ่อค้า และกลุ่มสมาคมผู้ค้าให้การหนุนหลังพระองค์ แต่ขุนนางอาวุโสส่วนใหญ่ยังคงเอนเอียงไปทางทายาทในฝั่งกัสติยามากกว่า พระเจ้าฌูเอากับนูนู อัลวาริสซึ่งตอนนี้ได้กลายเป็นผู้ตรวจตราของพระองค์ได้เดินทัพขึ้นเหนือและได้รับการสวามิภักดิ์จากผู้นำในพื้นที่ส่วนนั้น แต่ขณะเดียวกันก็ได้ข่าวว่ากัสติยากำลังเตรียมพร้อมสำหรับการบุกครั้งใหญ่ กองทัพสเปนได้เข้าสู่ตอนกลางของโปรตุเกส พระเจ้าฌูเอาและนูนู อัลวาริสได้เข้าสกัดกั้นไม่ให้กองทัพเดินทางเข้าสู่ลิสบอนได้และได้รับชัยชนะครั้งสำคัญที่สมรภูมิอัลฌูบาร์รูตาในวันที่ 14 สิงหาคม ค.ศ. 1385 ชัยชนะครั้งนี้เป็นเครื่องตอกย้ำถึงเอกราชของโปรตุเกส

[[ไฟล์:John of Gaunt, Duke of Lancaster dining with the King of Portugal - Chronique d' Angleterre (Volume III) (late 15th C), f.244v - BL Royal MS 14 E IV.png|thumb|ภาพพระเจ้าฌูเอาที่ 1 (ตรงกลาง) กำลังเจรจากับจอห์นแห่งกอนท์ (ซ้ายมือของโต๊ะ) เรื่องการบุกกัสติยา]]

พระเจ้าฌูเอาได้ความช่วยเหลือส่วนหนึ่งมาจากอังกฤษ พลธนูชาวอังกฤษกลุ่มเล็กๆ ได้ช่วยพระองค์ต่อสู้ในอัลฌูบาร์รูตา วันที่ 9 พฤษภาคม ค.ศ. 1386 พระองค์ได้ลงนามในสนธิสัญญาวินด์เซอร์ เสาหลักแห่งมิตรภาพระหว่างอังกฤษกับโปรตุเกสที่สนับสนุนให้การอ้างสิทธิ์เป็นกษัตริย์แห่งกัสติยาของ[[กอนส์ตันซาแห่งกัสติยา ดัชเชสแห่งแลงคัสเตอร์|กอนส์ตันซา]] พระธิดาของ[[พระเจ้าเปโดรกัสติยา|พระเจ้าเปโดรผู้ชั่วร้ายแห่งกัสติยา]] และ[[จอห์นแห่งกอนต์ ดยุกที่ 1 แห่งแลงแคสเตอร์|จอห์นแห่งกอนท์]] ดยุคแห่งแลงคาสเตอร์ผู้เป็นพระสวามีชอบด้วยกฎหมาย<ref>Mínguez Fernández , José María (2000). ''Alfonso VI: power, expansion and internal reorganization'' . Editorial NEREA. <small><nowiki>ISBN  9788489569478</nowiki></small> , p. 15.</ref> เดือนกุมภาพัธ์ ค.ศ. 1387 พระเจ้าฌูเอาแห่งอาวีสผนึกสัมพันธไมตรีด้วยการสมรสกับ[[ฟิลิปปาแห่งแลงคาสเตอร์ สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส|ฟิลิปปา]] ธิดาของดยุคแห่งแลงคาสเตอร์ ทว่าการร่วมมือกันรุกรานกัสติยาประสบความล้มเหลว<ref>Suárez Fernández , Luis (1976). ''Ancient history of Spain and a half'' '''I''' . Rialp editions. <small><nowiki>ISBN 9788432118821</nowiki></small> , pp. 431-433, Vol. I.</ref> พระเจ้าฌูเอาแห่งอาวีสทำสนธิสัญญาพักรบ 10 ปีกับกัสติยาในปี ค.ศ. 1389 แต่การกระทบกระทั่งบนพรมแดนโปรตุเกส-กัสติยายังคงเกิดขึ้นเป็นพักๆ และสงบลงด้วยสนธิสัญญาสันติภาพในปี ค.ศ. 1411

 

== รัชสมัยการปกครอง ==

 

[[ไฟล์:Casamento João I e Filipa Lencastre.JPG|thumb|ภาพพิธีสมรสของพระเจ้าฌูเอาที่ 1 แห่งโปรตุเกสกับฟิลิปปาแห่งแลงคาสเตอร์เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1387 โดยนักวาดในคริสตศตวรรษที่ 15]]

นอกเหนือจากความโปรดปรานในการล่าสัตว์และการเรียนรู้ ว่ากันว่าพระองค์เป็นคนใจบุญและฉลาดหลักแหลม ราชสำนักของพระองค์ได้กลายเป็นศูนย์กลางด้านวัฒนธรรมซึ่งได้รับอิทธิพลจากธรรมเนียมอังกฤษซึ่งมาจากพระราชินีฟิลิปปา ทั้งคู่มีชีวิตสมรสที่มีความสุขเมื่อเทียบกับมาตรฐานทั่วไปของกษัตริย์ในยุคนั้น พระโอรสของทั้งคู่ถูกเรียกว่า "รุ่นแห่งความรุ่งโรจน์" พระเจ้าฌูเอาได้นำเอาตำแหน่งดยุคมาใช้ในโปรตุเกสเพื่อพระราชทานยศดังกล่าวให้แก่พระโอรส พระองค์กับพระราชินีฟิลิปปามีพระโอรสธิดาด้วยกัน 8 คน คือ

 

การสู้รบอันยาวนานของพระเจ้าฌูเอากับกัสติยาก่อเกิดปัญหาทางการเงินครั้งใหญ่เนื่องจากต้องจ่ายค่าตอบแทนมากมายให้แก่ชนชั้นสูงกลุ่มใหม่ซึ่งมีรากฐานมาจากชนชั้นกลาง พระองค์ได้รับการหนุนหลังจากประชาชนและมีชื่อเสียงในฐานะผู้นำที่รอบคอบและรัฐบุรุษผู้หลักแหลม พระเจ้าฌูเอาสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม ค.ศ. 1433 ด้วยโรคกาฬโรค ร่างของพระองค์ถูกฝังเคียงข้างกับพระมเหสีในอารามซังตามาเรียในบาตาเลียซึ่งพระองค์ได้สร้างขึ้นมาเพื่อเป็นอนุสรณ์สถานแห่งชัยชนะที่อัลฌูบาร์รูตา ในปัจจุบันสามารถเยี่ยมชมอนุสาวรีย์สำริดรูปพระเจ้าฌูเอาทรงม้าได้ที่ปราซาดาฟิเก-ราในกรุงลิสบอน ประเทศโปรตุเกส

 

== อ้างอิง ==

* [https://www.britannica.com/biography/John-I-king-of-Portugal John I KING OF PORTUGAL: Britannica]

* King João I: Travel in Portugal