ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ประเทศไต้หวัน"

| HDI_year = 25572017

| HDI = 0.882907

'''ไต้หวัน''' ({{lang-roman|Taiwan}}; {{zh-all|t=臺灣/台灣|s=台湾|p=Táiwān}}) หรือชื่อทางการว่า '''สาธารณรัฐจีน''' ({{lang-en|Republic of China}}; {{zh-all|t=中華民國|s=中华民国|p=Zhōnghuá Mínguó}}) เป็นรัฐในทวีป[[เอเชียตะวันออก]]<ref name="fell">{{cite book|last1=Fell|first1=Dafydd|title=Government and Politics in Taiwan|date=2018|publisher=Routledge|location=London|isbn=978-1317285069|page=305|url=https://books.google.com/books?id=i8hHDwAAQBAJ|quote=Moreover, its status as a vibrant democratic state has earned it huge international sympathy and a generally positive image.}}</ref><ref name="French">{{cite book|last1=French|first1=Duncan|title=Statehood and Self-Determination: Reconciling Tradition and Modernity in International Law |date=2013|publisher=[[Cambridge University Press]]|location=[[Cambridge]]|isbn=978-1107311275|page=26|url=https://books.google.com/books?id=YYogAwAAQBAJ&pg=PA26|quote= The population on the islands of Formosa and the Pescadores is governed by an effective government to the exclusion of others, but Taiwan is not generally considered a state.}}</ref><ref>{{cite web|last1=Albert|first1=Eleanor|title=China-Taiwan Relations|url=https://www.cfr.org/backgrounder/china-taiwan-relations|website=[[Council on Foreign Relations]]|accessdate=30 March 2018|date=7 December 2016|quote=The People’s Republic of China (PRC) views the island as a province, while in Taiwan—a territory with its own democratically elected government—leading political voices have differing views on the island’s status and relations with the mainland. Some observe the principle that there is “one China” comprising the island and the mainland, but in their eyes this is the Republic of China (ROC) based in Taipei; others advocate for a de jure independent Taiwan.}}</ref> ปัจจุบันประกอบด้วยเกาะใหญ่ 5 แห่ง คือ [[จินเหมิน]] (金門), [[เกาะไต้หวัน|ไต้หวัน]], [[เผิงหู]] (澎湖), [[หมู่เกาะหมาจู่|หมาจู่]] (馬祖), และ[[อูชิว]] (烏坵) กับทั้ง[[รายชื่อเกาะในประเทศไต้หวัน|เกาะเล็กเกาะน้อย]]อีกจำนวนหนึ่ง ท้องที่ดังกล่าวเรียกรวมกันว่า "[[พื้นที่ไต้หวัน]]" (臺灣地區)

เกาะไต้หวันนั้นเดิมเป็นที่อยู่ของ[[ชนพื้นเมืองไต้หวัน|ชนพื้นเมือง]] และมีชาวจีนจากแผ่นดินใหญ่เข้ามาอาศัยร่วมด้วย จนกระทั่งชาว[[ดัชต์ฟอร์โมซา|วิลันดา]]และ[[สเปนฟอร์โมซา|สเปน]]เดินทางเข้ามาใน[[ยุคสำรวจ]]เมื่อศตวรรษที่ 17 และมาตั้งบ้านเรือนกลายเป็นนิคมใหญ่โต ต่อมาในปี 1662 [[ราชวงศ์หมิง]]ในแผ่นดินใหญ่ถูก[[ราชวงศ์ชิง]]แทนที่ [[Koxinga|เจิ้ง เฉิงกง]] (鄭成功) ขุนศึกหมิง รวมกำลังหนีมาถึงเกาะไต้หวัน และเข้ารุกไล่ฝรั่งออกไปได้อย่างราบคาบ เขาจึงตั้ง[[ราชอาณาจักรตงหนิง]] (東寧) ขึ้นบนเกาะเพื่อ "[[Anti-Qing sentiment|โค่นชิงฟื้นหมิง]]" (反清復明) แต่ในปี 1683 ราชวงศ์ชิงปราบปรามอาณาจักรตงหนิงและ[[ไต้หวันในความปกครองของราชวงศ์ชิง|เข้าครอบครอง]]ไต้หวันเป็นผลสำเร็จ ไต้หวันจึงกลายเป็นมณฑลหนึ่งของจีน อย่างไรก็ดี ความบาดหมางระหว่างจีนกับญี่ปุ่นเป็นเหตุให้ญี่ปุ่นได้ไต้หวันไปในปี 1895 ก่อนเสียไต้หวันคืนให้แก่จีนหลัง[[สงครามโลกครั้งที่สอง]] ช่วงนั้น มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในจีน [[Kuomintang|พรรคชาตินิยมก๊กมินตั๋ง]] (國民黨) ได้เป็นใหญ่ แต่ไม่นานก็เสียทีให้แก่[[Communist Party of China|พรรคสังคมนิยมคอมมิวนิสต์จีน]] (共产党) [[พรรคชาตินิยมก๊กมินตั๋ง]]จึงหนีมายัง[[เกาะไต้หวัน แล้ว]]และสถาปนาสาธารณรัฐจีนขึ้นบนเกาะไต้หวันแยกต่างหากจาก ส่วนฝ่ายคอมมิวนิสต์จีนที่เป็นฝ่ายได้รับชัยชนะได้สถาปนา[[สาธารณรัฐประชาชนจีน]]บนแผ่นดินใหญ่ อย่างไรก็ดี จีนยังคงถือว่า ไต้หวันเป็นมณฑลหนึ่งของตน และไต้หวันเองก็ยังมิได้รับการยอมรับจากนานาชาติว่าเป็นประเทศเอกราชมาจนบัดนี้

ในช่วงทศวรรษ 1980 ถึงต้นทศวรรษ 1990 การเมืองการปกครองสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ได้เจริญรุ่งเรืองจนเป็นประชาธิปไตยที่มีพรรคการเมืองหลายพรรคและมี[[universal suffrage|การเลือกตั้งทั่วหน้า]] อนึ่ง ในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 เศรษฐกิจไต้หวัน[[Taiwan Miracle|งอกงามอย่างรวดเร็ว]] ไต้หวันจึงกลายเป็น[[ประเทศพัฒนาแล้ว]] ทั้งได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งใน[[สี่เสือแห่งเอเชีย]] มีอุตสาหกรรมล้ำหน้า และมีเศรษฐกิจใหญ่โตเป็น[[รายชื่อประเทศเรียงตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (ราคาตลาด)|อันดับ]]ที่ 19 ของโลก<ref>[[CIA]] [[World Factbook]]- [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html?countryName=Taiwan&countryCode=tw&regionCode=eas&rank=20#tw GDP (PPP)]</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.chinapost.com.tw/life/environment/2009/06/17/212626/Taiwan-needs.htm|title=Taiwan needs to boost public awareness on climate change: EU envoy|last=Chan|first=Rachel |date=17 June 2009|newspaper=China Post|accessdate=2009-07-22}}</ref> อุตสาหกรรมที่ใช้[[เทคโนโลยีชั้นสูง]]ของไต้หวันยังมีบทบาทสำคัญมากในเศรษฐกิจโลก เป็นเหตุให้ไต้หวันได้เป็นสมาชิก[[องค์การการค้าโลก]]และ[[ความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก]] นอกจากนี้ เสรีภาพของสื่อมวลชน เสรีภาพทางเศรษฐกิจ การสาธารณสุข<ref>{{cite journal |last1=Yao |first1=Grace |last2=Cheng |first2=Yen-Pi |last3=Cheng |first3=Chiao-Pi |title=The Quality of Life in Taiwan |journal=Social Indicators Research |date=5 November 2008 |volume=92 |issue=2 |pages=377–404 |doi=10.1007/s11205-008-9353-1 |quote=a second place ranking in the 2000 Economist's world healthcare ranking}}</ref>การศึกษา และ[[ดัชนีการพัฒนามนุษย์]]ในไต้หวันยังได้รับการจัดอยู่ในอันดับสูงด้วย<ref>{{cite journal|last=Yao|first=Grace|coauthors=Yen-Pi Cheng and Chiao-Pi Cheng|date=6 October 2008|title=The Quality of Life in Taiwan|journal=Social Indicators Research|volume=92|issue=The Quality of Life in Confucian Asia: From Physical Welfare to Subjective Well–Being|quote=a second place ranking in the 2000 Economist's world healthcare ranking}}</ref><ref name="HDI-2">http://www.dgbas.gov.tw/public/Data/366166371.pdf</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dgbas.gov.tw/public/Data/11715541971.pdf|format=PDF|title=2010中華民國人類發展指數 (HDI)|accessdate=2010-07-02|year=2010|publisher=Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan, R.O.C.|language=Chinese}}</ref>