ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โยนิโสมนสิการ"

คำ "โยนิโสมนสิการ" นั้นประกอบด้วยคำสองคำ คือ<ref>พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต), ๒๕๔๖ : ๖๖๙-๖๗๐.</ref>

* "โยนิโส" มาจาก "โยนิ" แปลว่า เหตุ ต้นเค้า แหล่งเกิด ปัญญา อุบาย วิธี ทาง

 

ดังนั้น "โยนิโสมนสิการ" จึงหมายถึง การทำในใจให้แยบคาย หรือ การพิจารณาโดยแยบคาย กล่าวคือ ความเป็นผู้ฉลาดในการคิด คิดอย่างถูกวิธีถูกระบบ พิจารณา ไตร่ตรองสาวไปจนถึงสาเหตุหรือต้นตอของเรื่องที่กำลังคิด คือคิดถึงรากถึงโคนนั่นเอง แล้วประมวลความคิดรอบด้านจนกระทั่งสรุปออกมาได้ว่าสิ่งนั้นควรหรือไม่ควร ดีหรือไม่ดี เป็นวิถีทางแห่ง[[ปัญญา]] เป็น[[ธรรม]]สำหรับกลั่นกรองแยกแยะข้อมูลหรือแหล่งข่าวหรือที่เรียก "[[ปรโตโฆสะ]]" อีกชั้นหนึ่ง กับทั้งเป็นบ่อเกิดแห่งความคิดชอบหรือ "[[สัมมาทิฐิ]]" ทำให้มีเหตุผล และไม่งมงาย <ref>พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช), ๒๕๔๘ : ...</ref>