ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระนางเชงสอบู"

| predecessor = [[:en:Leik Munhtaw|Leik Munhtawพระเจ้าเลตมุนธอ]]

'''พระนางเชงสอบู''' ([[ภาษาพม่า{{lang-my|พม่า]]: ရှင်စောပု}}, [[ภาษามอญ{{IPA-my|มอญ]]:ʃɪ̀ɴ sɔ́ pṵ|pron}}; {{lang-mnw|သေဝ်စါဝ်ပေါအ်,}}; อักษรโรมัน: Shin Sawbu,; .ในราชาธิราชฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ถอดเสียงเป็น '''แสจาโป'''; 1394–1472) หรือ '''พระนางพระยาท้าว''', '''ตละเจ้าปุ''', '''พระนางพญาท้าว'''<ref>[http://www.monstudies.com/thaismf112/index.php?topic=735.0 ภาพกษัตริย์มอญที่สำคัญ ๙ พระองค์]</ref>, '''ตละเจ้าท้าว''' และ '''นางพระยาตละเจ้าเท้าท้าว'''<ref>[[หลวงวิจิตรวาทการ|หลวงวิจิตรวาทการ พลตรี]].'''งานค้นคว้าเรื่องชนชาติไทย'''. กรุงเทพฯ:สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2549. หน้า 214</ref>; ([[ภาษามอญ{{lang-mnw|มอญ]]: ဗညားထောဝ်,}}; อักษรโรมัน: Binnya Thau) เป็นกษัตริย์หญิงแห่ง[[อาณาจักรมอญ]]เพียงพระองค์เดียวที่ปกครองชาวมอญเป็นเวลา 17 ปี ([[พ.ศ. 1996]] - [[พ.ศ. 2013|2013]]) และถือเป็นกษัตริย์ในราชวงศ์ฟ้ารั่วองค์สุดท้ายที่ปกครองอาณาจักรมอญ พระนางเป็นพระราชธิดาใน[[พระเจ้าราชาธิราช]] หลังจากพระเจ้าราชาธิราชเสด็จสวรรคต ได้มีกษัตริย์สืบต่อมาอีกหลายพระองค์ จนสิ้นรัชทายาทที่เป็นบุรุษ จึงได้ยกพระนางขึ้นปกครองแทน

'''พระนางเชงสอบู''' เป็นพระราชธิดาใน[[พระเจ้าราชาธิราช]] แห่งกรุง[[หงสาวดี]] [[อาณาจักรมอญ]] เมื่อพระราชบิดาคือพระเจ้าราชาธิราชสิ้นพระชนม์ พระโอรสองค์ใหญ่ไม่ได้ราชสมบัติสวรรคต ผู้ที่ได้สืบทอดสืบราชสมบัติเป็นพระโอรสองค์ที่สองที่ได้พระนามว่าต่อคือ พระธรรมราชา ครองกรุงหงสาวดี แต่พระอนุชาของพระองค์พระยารามและพระยาแคงพระโอรสองค์ที่สามไม่พอใจ จึงไปสวามิภิกดิ์กับพม่าสวามิภักดิ์กับพระเจ้าสีหสู แห่งกรุงอังวะ พระธรรมราชาไม่ปรารถนาที่จะรบพุ่งกับพม่า พระองค์จึงได้ประนีประนอมกับพระอนุชาให้พระยาแคงไปรามเป็นมกุฎราชกุมารครองเมือง[[เมาะตะมะพะสิม]] และให้พระยารานแคงไปครองเมือง[[พะสิมเมาะตะมะ]] ภายหลังพระยารามได้นำพระขนิษฐาของพระองค์คือพระนางเชงสอบู ส่งไปถวายแก่พระเจ้าสีหสู แห่งกรุงอังวะ ซึ่งเป็นการตอบแทนที่ได้ช่วยเหลือให้พระองค์ได้ขึ้นเสวยราชย์ที่พะโคหรือกรุงหงสาวดี ขณะนั้นพระนางมีพระชนมายุ 29 พรรษา เป็นแม่ม่ายมีพระโอรส 1 พระองค์ และพระธิดา 2 พระองค์ ได้แก่พระยาวรุพระยาพารู (Byinnya Paru), เนตาคาต่อตอ (Netaka Taw) และเนตาคาถิ่น (Netaka Thin)<ref name=my-2-58>Kala Vol. 2 2006: 58</ref>

พระเจ้าสีหสูได้มีความหลงใหลเสน่หาแก่พระนางเป็นอย่างยิ่ง ทำให้พระนางเชงโบเม (Shin Bo Mai) พระมเหสีเก่าซึ่งมีสายสัมพันธ์กับทางไทใหญ่ เกิดความอาฆาตริษยา พระนางเชงโบเมจึงไปสมคบคิดกับไทใหญ่ให้ยกทัพมาตีอังวะ กลายเป็นสงครามที่รุนแรง พระเจ้าสีหสูทรงออกรบเองจนสิ้นพระชนม์สวรรคตใน [[พ.ศ. 1969]] พระโอรสที่เกิดกับพระชายาองค์เก่าจึงได้ครองราชสมบัติ แต่สงครามยังไม่สิ้นสุดลง กษัตริย์องค์จึงสิ้นพระชนม์ต่อมาก็สวรรคต ต่อมามีคนชื่อมังตราคุมสมัครพรรคพวกฆ่าพระนางเชงโบเมทิ้งเสีย แล้วตั้งตนเป็นพระเจ้ากรุงอังวะ<ref>'''งานค้นคว้าเรื่องชนชาติไทย'''. หน้า 214</ref>

เมื่อพระมหาปิฎกธรพระสงฆ์ที่พระนางเชงสอบูทรงอุปถัมภ์ทราบเรื่องว่าพระนางไม่สามารถกลับมายังเมืองหงสาวดีได้ จึงพาศิษย์สี่คนไปคิดกลอุบายพานางตละเจ้าท้าวมาขึ้นครองราชย์ในแผ่นดินหงสาวดีได้สำเร็จ ส่วนพระมหาปิฎกธรก็มีความรู้สึกไม่ดีไม่สบายใจที่ตนเข้าไปมีส่วนร่วมในการคิดกลอุบายดังกล่าวจึงเกิดความละอายและขอลาสิกขา พระยาวรุ พระโอรสของพระนางที่เกิดจากพระสวามีเก่า ได้ครองเมืองมอญหงสาวดีเมื่อ [[พ.ศ. 1989]]<ref group=note>ประชุมพงศาวดารขอม เรียก พระยาแก่ท้าว</ref> อยู่ในราชสมบัติได้เพียง 4 ปีจึงสิ้นพระชนม์สวรรคต ตอนหลังภายหลังไม่เหลือเชื้อสายของพระเจ้าราชาธิราชที่เป็นชายสืบสกุล พระนางเชงสอบูจึงได้ขึ้นเสวยราชย์ในที่สุด<ref>(Harvey, 1925, 368)</ref> ได้ตั้งพระมหาปิฎกธรเป็นรัชทายาท โดยพระนางอยู่ในราชสมบัติ 7 ปี โดยพระนางได้ตั้งพระธรรมเจดีย์เป็นรัชทายาท และต่อมาพระนางได้มอบราชสมบัติให้พระมหาปิฎกธรเป็นพระเจ้าหงสาวดี มีพระนามตามจารึกไว้ในหลักศิลากัลยาณีว่า พระเจ้ารามาธิบดี แต่พงศาวดารรามัญเรียกว่า [[พระเจ้าธรรมเจดีย์]] หรือ '''พระมหาปิฎกธร''' ส่วนพระนางเชงสอบู หลังสละราชสมบัติก็ได้ทำนุบำรุง[[พระพุทธศาสนา]]<ref>[http://www.thaigoodview.com/node/4067 เอกกษัตรีแห่งแผ่นดินมอญ | ThaiGoodView.com]</ref> จนพระนางสิ้นพระชนม์เมื่อ [[พ.ศ. 2013]]

พระนางเชงสอบูทรงเป็นพุทธมามกะซึ่งศรัทธาในพระพุทธศาสนา อีกทั้งในเมื่อวัยเยาว์ก็มีพระทัยมุ่งมั่นในการศึกษา[[พระไตรปิฏก]] จึงทำให้ในรัชสมัยของพระองค์ พระนางพระพุทธศาสนาในเมืองหงสาวดีจึงเจริญรุ่งเรืองมาก พระนางยังได้บริจาคทองคำเท่าหนักของพระองค์เองเพื่อตีและหุ้ม[[พระมหาธาตุเจดีย์ชเวดากอง]]<ref name="Halliday, 2000, p. 101">(Halliday, 2000, p. 101)</ref> แม้หลังสละราชสมบัติแล้ว พระนางยังทำนุบำรุง[[พระพุทธศาสนา ]]ต่อจนพระองค์กระทั้งพระนางสิ้นพระชนม์เมื่อ [[พ.ศ. 2013]]

พระองค์พระนางทรงได้นิมนต์สามเณรแห่ง[[วัดศรีปรางค์]]เข้ามาแสดงพระธรรมเทศนาในพระราชวังเป็นประจำ ซึ่งสามเณรท่านนี้นั้นได้เทศนาได้ดีและเป็นที่พอพระทัยของพระนางเชงสอบู จึงได้รับสามเณรท่านนี้มาเป็นบุตรบุญธรรม ต่อมา เมื่อสามเณรท่านนี้ได้มีทายุครบอายุครบที่จะสามารถอุปสมบทได้แล้ว ตละเจ้าท้าวพระนางก็ทรงจัดงานอุปสมบทขึ้นอย่างยิ่งใหญ่สมพระเกียรติตามธรรมเนียมของเชื้อพระวงศ์ (บุตรบุญธรรมของพระนางเชงสอบู) และได้มารับสมญานามว่า '''"พระมหาปิฏกธร"''' นั้นเอง