ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สงครามเวียดนาม"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
แก้คำที่สะกดผิด
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 137:
|group="A"|name="start date"}} กระทั่ง[[การยึดกรุงไซ่ง่อน|กรุงไซ่ง่อนแตก]]เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2518 สงครามเวียดนามนี้เกิดขึ้นหลัง[[สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง]] และมี[[เวียดนามเหนือ]]ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากจีน สหภาพโซเวียตและพันธมิตรคอมมิวนิสต์อื่นเป็นคู่สงครามฝ่ายหนึ่ง กับรัฐบาล[[เวียดนามใต้]]ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกาและประเทศที่ต่อต้านคอมมิวนิสต์อื่นเป็นคู่สงครามอีกฝ่ายหนึ่ง<ref>{{cite web |publisher=Encyclopædia Britannica |title=Vietnam War |quote=Meanwhile, the United States, its military demoralized and its civilian electorate deeply divided, began a process of coming to terms with defeat in its longest and most controversial war |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/628478/Vietnam-War |accessdate=5 March 2008}}</ref> [[เวียดกง]] (หรือ แนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติ) เป็นแนวร่วมประชาชนคอมมิวนิสต์เวียดนามใต้ที่ติดอาวุธเบาซึ่งมีเวียดนามเหนือสั่งการ สู้รบใน[[การสงครามกองโจร|สงครามกองโจร]]ต่อกำลังต่อต้านคอมมิวนิสต์ในภูมิภาค [[กองทัพประชาชนเวียดนาม]] (กองทัพเวียดนามเหนือ) ต่อสู้ใน[[การสงครามตามแบบ|สงครามตามแบบ]]มากกว่า และบางครั้งส่งหน่วยขนาดใหญ่เข้าสู่ยุทธการ เมื่อสงครามดำเนินไป ส่วนการต่อสู้ของเวียดกงลดลงขณะที่บทบาทของกองทัพประชาชนเวียดนามเพิ่มขึ้น กำลังสหรัฐอเมริกาและเวียดนามใต้อาศัย[[ความเป็นเจ้าเวหา]]และอำนาจการยิงที่เหนือกว่าเพื่อดำเนินปฏิบัติการ[[ค้นหาและทำลาย]] ซึ่งรวมถึงกำลังภาคพื้นดิน [[ปืนใหญ่]]และ[[การโจมตีทางอากาศ]] ตลอดห้วงสงคราม สหรัฐดำเนินการทัพทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์ขนานใหญ่ต่อเวียดนามเหนือ และต่อมาน่านฟ้าเวียดนามเหนือกลายเป็นน่านฟ้าที่มีการป้องกันหนาแน่นที่สุดในโลก
 
รัฐบาลสหรัฐมองว่าการเข้ามามีส่วนในสงครามของตนเป็นหนทางป้องกันการยึดเวียดนามใต้ของคอมมิวนิสต์อันเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์[[การจำกัดการขยายตัวของลัทธิที่ไม่พึงปรารถนา]]ที่ใหญ่กว่า โดยมีเป้าหมายที่แถลงไว้เพื่อหยุดการแพร่ของคอมมิวนิสต์ ตาม[[ทฤษฎีโดมิโน]]ของสหรัฐ หากรัฐหนึ่งกลายเป็นคอมมิวนิสต์ รัฐอื่นในภูมิภาคก็จะเป็นไปด้วย ฉะนั้น นโยบายของสหรัฐจึงถือว่าการผ่อนปรนการแพร่ของคอมมิวนิสต์ทั่วประเทศเวียดนามนั้นยอมรับไม่ได้ รัฐบาลเวียดนามเหนือและเวียดกงต่อสู้เพื่อรวมเวียดนามอยู่ในการปกครองคอมมิวนิสต์ ทั้งสองมองข้อพิพาทนี้เป็นสงครามอาณานิคม ซึ่งเริ่มแรกสู้กับฝรั่งเศส โดยได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐ แล้วต่อมาสู้กับเวียดนามใต้ ซึ่งถูกมองว่าเป็น[[รัฐหุ่นเชิด]]ของสหรัฐ<ref>{{cite web|author=Digital History, Steven Mintz |url=http://www.digitalhistory.uh.edu/modules/vietnam/index.cfm |title=The Vietnam War |publisher=Digitalhistory.uh.edu|accessdate=31 October 2011}}</ref> ที่ปรึกษาทางทหารชาวอเมริกันมาถึง[[อินโดจีน]]ขณะนั้นเริ่มตั้งแต่ปี 2493 การเข้ามามีส่วนของสหรัฐเพิ่มขึ้นในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 1960 โดยมีระดับทหารเพิ่มเป็นสามเท่าในปี 2494 และเพิ่มอีกสามเท่าในปีต่อมา<ref>[http://25thaviation.org/facts/id430.htm Vietnam War Statistics and Facts 1], 25th Aviation Battalion website.</ref> การเข้ามามีส่วนของสหรัฐทวีขึ้นอีกหลัง[[เหตุการณ์อ่าวตังเกี๋ย]] ปี 2507 ซึ่งเรือพิฆาตของสหรัฐปะทะกับเรือโจมตีเร็วของเวียดนามเหนือ ซึ่งตามติดด้วย[[มติอ่าวตังเกี๋ย|ข้อมติอ่าวตังเกี๋ย]]ซึ่งอนุญาตให้ประธานาธิบดีสหรัฐเพิ่มทหารในพื้นที่ หน่วยรบปกติของสหรัฐถูกจัดวางเริ่มตั้งแต่ปี 2498 ปฏิบัติการข้ามพรมแดนระหว่างประเทศ โดยพื้นที่ติดต่อกับประเทศลาวและกัมพูชาถูกกองทัพสหรัฐทิ้งระเบิดอย่างหนักขณะที่การเข้ามามีส่วนในสงครามของสหรัฐเพิ่มขึ้นสูงสุดในปี 2511 ปีเดียวกัน ฝ่ายคอมมิวนิสต์เปิดฉาก[[การรุกตรุษญวน]] การรุกตรุษญวนไม่สัมฤทธิ์ผลในการโค่นรัฐบาลเวียดนามใต้ แต่ได้กลายเป็นจุดพลิกผันของสงคราม เพราะได้แสดงว่าเวียดนามได้ใต้ไม่อาจป้องกันตัวเองจากเวียดนามเหนือได้ แม้สหรัฐจะทุ่มความช่วยเหลือทางทหารอย่างมหาศาลหลายปี ด้วยจุดชัยชนะของสหรัฐนั้นไม่ชัดเจน จึงค่อย ๆ มีการถอนกำลังภาคพื้นดินของสหรัฐโดยเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายเรียก [[การแผลงเป็นเวียดนาม]] (Vietnamization) ซึ่งมุ่งยุติการเข้ามามีส่วนในสงครามของสหรัฐขณะที่โอนภารกิจต่อสู้กับคอมิวนิสต์คอมมิวนิสต์ให้เวียดนามใต้เอง แม้ภาคีทุกฝ่ายลงนาม[[ข้อตกลงสันติภาพปารีส]]ในเดือนมกราคม 2516 แล้วก็ตาม แต่การสู้รบยังดำเนินต่อไป ในสหรัฐอเมริกาและโลกตะวันตก มีการพัฒนาขบวนการต่อต้านสงครามเวียดนามขนาดใหญ่ขึ้น ขบวนการนี้ทั้งเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมต่อต้าน (Counterculture) แห่งคริสต์ทศวรรษ 1960 และเป็นปัจจัยหนึ่งของมัน
 
การมีส่วนร่วมทางทหารของสหรัฐยุติลงเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2516 อันเป็นผลมาจาก[[คำแปรญัตติเคส–เชิร์ช]] (Case–Church Amendment) ที่รัฐสภาสหรัฐผ่าน<ref>Kolko, Gabriel ''Anatomy of War'', pp. 457, 461 ff., ISBN 1-898876-67-3.</ref> การยึดกรุงไซ่ง่อนโดยกองทัพประชาชนเวียดนามในเดือนเมษายน 2518 เป็นจุดสิ้นสุดของสงคราม และมีการรวมชาติเวียดนามเหนือกับเวียดนามใต้ในปีต่อมา สงครามนี้คร่าชีวิตมนุษย์ไปมหาศาล ประเมินตัวเลขทหารและพลเรือนชาวเวียดนามที่ถูกสังหารมีตั้งแต่น้อยกว่า 1 ล้านคนเล็กน้อย<ref>Charles Hirschman et al., "Vietnamese Casualties During the American War: A New Estimate," Population and Development Review, December 1995.</ref> ไปถึงกว่า 3 ล้านคน<ref name="afp1995">{{cite news |title=20 Years After Victory, Vietnamese Communists Ponder How to Celebrate |author=Philip Shenon|first=Philip |last=Shenon |url=http://www.nytimes.com/1995/04/23/world/20-years-after-victory-vietnamese-communists-ponder-how-to-celebrate.html |date=23 April 1995 |newspaper=[[The New York Times]] |accessdate=24 February 2011 }}</ref><ref>Associated Press, 3 April 1995, "Vietnam Says 1.1 Million Died Fighting For North."</ref> ชาวกัมพูชาเสียชีวิตราว 2-3 แสนคน<ref name="Heuveline, Patrick 2001">Heuveline, Patrick (2001). "The Demographic Analysis of Mortality in Cambodia." In Forced Migration and Mortality, eds. Holly E. Reed and Charles B. Keely. Washington, D.C.: National Academy Press.</ref><ref name="Marek Sliwinski 1995">Marek Sliwinski, Le Génocide Khmer Rouge: Une Analyse Démographique (L'Harmattan, 1995).</ref><ref name="Banister, Judith 1993">Banister, Judith, and Paige Johnson (1993). "After the Nightmare: The Population of Cambodia." In Genocide and Democracy in Cambodia: The Khmer Rouge, the United Nations and the International Community, ed. Ben Kiernan. New Haven, Conn.: Yale University Southeast Asia Studies.</ref> ชาวลาวเสียชีวิต 20,000-200,000 คน<ref>Warner, Roger, [[Shooting at the Moon (book)|Shooting at the Moon]], (1996), pp366, estimates 30,000 Hmong.</ref><ref>Obermeyer, "Fifty years of violent war deaths from Vietnam to Bosnia", ''British Medical Journal,'' 2008, estimates 60,000 total.</ref><ref>T. Lomperis, ''From People's War to People's Rule,'' (1996), estimates 35,000 total.</ref><ref>Small, Melvin & Joel David Singer, ''Resort to Arms: International and Civil Wars 1816–1980'', (1982), estimates 20,000 total.</ref><ref>Taylor, Charles Lewis, ''The World Handbook of Political and Social Indicators,'' estimates 20,000 total.</ref><ref>Stuart-Fox, Martin, ''A History of Laos,'' estimates 200,000 by 1973.</ref> และทหารชาวอเมริกันเสียชีวิตในข้อพิพาทนี้ 58,220 นาย{{#Tag:Ref|ตัวเลขผู้เสียชีวิตของสหรัฐ 58,220 นาย และบาดเจ็บ 303,644 นายมาจากกองวิเคราะห์สารสนเทศสถิติกระทรวงกลาโหม (SIAD) ศูนย์ข้อมูลกำลังพลกลาโหม เช่นเดียวกับจากใบแสดงความคิดเห็นจากกระทรวงทหารผ่านศึกลงวันที่เดือนพฤษภาคม 2553<ref>{{cite report |date=26 February 2010 |title=America's Wars |url=http://www1.va.gov/opa/publications/factsheets/fs_americas_wars.pdf |publisher=Department of Veterans Affairs |month=May |Year=2010}}</ref> รายงาน "กำลังพลสูญเสียในสงครามและปฏิบัติการทางทหารของอเมริกา: รายชื่อและสถิติ" (American War and Military Operations Casualties: Lists and Statistics) ของ CRS (หน่วยรัฐการการวิจัยรัฐสภา) ต่อรัฐสภา ลงวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2553<ref>{{cite report |date=26 February 2010 |title=American War and Military Operations: Casualties: Lists and Statistics |url=http://www.fas.org/sgp/crs/natsec/RL32492.pdf |author1=Anne Leland |author2=Mari–Jana "M-J" Oboroceanu |publisher=Congressional Research Service}}</ref> และหนังสือ เวียดนามทรหด: บันทึกความทรงจำของร้อยโททหารราบ (Crucible Vietnam: Memoir of an Infantry Lieutenant)<ref>{{Harvnb|Lawrence|2009|pp=[http://books.google.com/books?id=CxtJ56I2cjMC&pg=PA65 65], [http://books.google.com/books?id=CxtJ56I2cjMC&pg=PA107 107], [http://books.google.com/books?id=CxtJ56I2cjMC&pg=PA154 154], [http://books.google.com/books?id=CxtJ56I2cjMC&pg=PA217 217]}}</ref> บางแหล่งให้ตัวเลขเป็นอื่น (เช่น สารคดี ''หัวใจแห่งความมืด: พงศาวดารสงครามเวียดนาม 1945-1975'' (''Heart of Darkness: The Vietnam War Chronicles 1945–1975'') เมื่อปี 2548/2549 ที่ถูกอ้างในบทความนี้เช่นกัน ระบุตัวเลขผู้เสียชีวิตของสหรัฐไว้ 58,159 นาย<ref name="aaron">{{cite video |people = Aaron Ulrich (editor); Edward FeuerHerd (producer and director) |date=2005 & 2006 |title = Heart of Darkness: The Vietnam War Chronicles 1945–1975 |format = Box set, Color, Dolby, DVD-Video, Full Screen, NTSC, Dolby, Vision Software |medium = Documentary |publisher = Koch Vision |time = 321 minutes |isbn = 1-4172-2920-9 }}</ref> และหนังสือ ''บุตรเวียดนาม'' (''Vietnam Sons'') เมื่อปี 2550 ระบุตัวเลข 58,226 นาย<ref>Kueter, Dale. ''Vietnam Sons: For Some, the War Never Ended.'' AuthorHouse (21 March 2007). ISBN 978-1425969318</ref>|name=USd&w|group=A}}