ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี"

| image_map = Location_Austria_Hungary_1914.png

| image_map_caption = อาณาเขตของออสเตรีย-ฮังการีในปี พ.ศ. 2456 (ค.ศ. 1913)

| capital = [[เวียนนา]]<br />[[บูดาเปสต์]]

| common_languages = [[ภาษาเยอรมัน]] <br /> [[ภาษาฮังการี]] <br /> [[ภาษาเช็ก]]ฯลฯ

| government_type = ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ

| title_leader = '''จักรพรรดิ-ราชาธิบดี'''

| year_leader1 = 1848-1916

| year_leader2 = 1916-1918

| leader3 = คาร์ลที่ 1 (คาร์ลที่ 4)

จักรวรรดินี้ได้สืบทอดมาจาก[[จักรวรรดิออสเตรีย]] ([[ค.ศ. 1804]]-[[ค.ศ. 1867]]) โดยมีอาณาเขตพื้นที่เดียวกัน โดยมีต้นกำเนิดจาก[[การเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการี]] เมื่อปี[[พ.ศ. 2410]] ซึ่งทั้งสองประเทศนี้ถูกปกครองโดย[[ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก]]มาช้านาน โดยเจรจาให้มีการรวมอาณาจักรเป็นหนึ่งเดียว โดยจักรวรรดินี้เป็นอาณาจักรที่มีหลากหลายเชื้อชาติและมีความเจริญรุ่งเรืองขีดสุด ทั้งในด้านการเมือง เศรษฐกิจ และอุตสาหกรรม

 

 

=== ชื่ออย่างเป็นทางการ ===

หลังจากเกิดเหตุการณ์การเจรจาต่อรองระหว่างออสเตรียและฮังการีเมื่อปี [[พ.ศ. 2410]] ซึ่งดำเนินการการรวมชาติการเป็นจักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ และเป็นการสานต่อโครงสร้างของการปกครองที่คงตัวตั้งแต่เมื่อยังคงเป็น[[จักรวรรดิออสเตรีย]] ตั้งแต่ปี[[พ.ศ. 2347]]ถึง[[พ.ศ. 2410]] เพื่อปกป้องและขยายอำนาจของจักรวรรดิ ซึ่งรวมไปถึง[[คาบสมุทรอิตาลี]] (ซึ่งนำไปสู่[[สงครามออสเตรีย-ซาร์ดีเนีย]]เมื่อปี[[พ.ศ. 2402]] ท่ามกลางรัฐต่างๆของ[[สมาพันธรัฐเยอรมัน]] ซึ่งถูกแทนที่โดย[[ปรัสเซีย]] ซึ่งเป็นประเทศมหาอำนาจสูงสุดในกลุ่มประเทศเยอรมันทั้งมวล อันนำไปสู่[[สงครามออสเตรีย-ปรัสเซีย]] เมื่อปี[[พ.ศ. 2409]] ทำให้ประเทศหลายประเทศต้องมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง รวมทั้ง[[ประเทศฮังการี]] ซึ่งมีการชุมนุมประท้วงที่ไม่พอใจที่ได้อย่ภายใต้การปกครองของ[[ออสเตรีย]] รวมทั้งการรวมเชื้อชาติต่างๆของจักรวรรดิออสเตรีย ฮังการีไม่พอใจต่อการปราบปรามจลาจลของออสเตรีย ซึ่งมี[[จักรวรรดิรัสเซีย]]สนับสนุนอีกแรง ซึ่งนำไปสู่[[การปฏิวัติในประเทศฮังการี พ.ศ. 2391|การปฏิวัติเสรีนิยมในประเทศฮังการี]] เมื่อปี[[พ.ศ. 2391]] อย่างไรก็ตาม ความไม่พอใจของฮังการีต่อการปกครองของทาง[[ออสเตรีย]]ได้เกิดขึ้นเป็นเวลาหลายปี

 

 

== การเมืองการปกครอง ==

=== บริหาร ===

{{บทความหลัก|รัฐบาลออสเตรีย|รัฐบาลฮังการี}}

 

หน้าที่รับผิดชอบระหว่างคณะรัฐมนตรีฝ่ายหนึ่งกับคณะรัฐมนตรีอีกฝ่ายหนึ่ง ได้สร้างความไม่ลงรอยกันและไร้ประสิทธิภาพในการบริหารงาน การบริหารกองทัพบกนั้นได้อยู่ในภาวะลำบาก เป็นกองทัพที่ไร้ประสิทธิภาพ ถึงแม้ว่ารัฐสภากลางได้กำหนดทิศทางการบริหารงานของกองทัพบก และกระทรวงกลาโหมแล้ว แต่รัฐบาลออสเตรียและรัฐบาลฮังการีจะมีการกำหนดกฎหมายบังคับ การเกณฑ์ทหาร การจัดหาและการย้ายทหารไปออกรบ และกฎหมายบังคับเฉพาะเมือง ที่ไม่ใช่ทหารเกณฑ์แต่เป็นสมาชิกของกองทัพบก โดยบางส่วนให้กระแสว่า แต่ละรัฐบาลควรจะเข้มแข็ง ควรเข้มงวดต่อการบริหารตัวเองมากกว่านี้ แทนที่จะไปใส่ใจรับผิดชอบรัฐสภาสามัญ

=== นิติบัญญัติ ===

{{บทความหลัก|รัฐสภาแห่งออสเตรีย|รัฐสภาแห่งฮังการี}}

 

=== ตุลาการ ===

== กองทัพ ==

{{บทความหลัก|กองทัพราชนาวีอิมพีเรียล}}

=== กองทัพบก ===

{{บทความหลัก|กองทัพบกออสเตรีย-ฮังการี}}

ตั้งแต่[[เดือนมกราคม]] [[พ.ศ. 2450]] โรงเรียนต่างๆในพื้นที่เขตสโลวักที่อยู่ในเขตของ[[ราชอาณาจักรฮังการี]] ซึ่งประชากรโดยประมาณ 2 ล้านคนได้ศึกษาภาษาฮังการีเพียงภาษาเดียว โดยสั่งห้ามทำสื่อที่เป็นภาษาสโลวัก และได้ทำลายหนังสือหรือหนังสือพิมพ์ที่ป็นภาษาสโลวักอีกด้วย โดยการกระทำนี้ได้มีการวิพากย์วิจารณ์เรื่องการไม่ให้ความเสมอภาคทางภาษา นำโดย[[บียอร์สเตียร์เน มาร์ตินุส บียอร์สัน]] นักเขียนชื่อดังชาว[[นอร์เวย์]] ที่ได้รับ[[รางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรม]] นอกจากนี้ยังมีมิช่า เกล็นนี่ ผู้สื่อข่าวชาวอังกฤษได้วิพากย์วิจารณ์ถึงการเอารัดเอาเปรียบทางภาษาของออสเตรียที่กระทำต่อเช็ก

 

 

=== ภาษาต่างๆที่ใช้กันในจักรวรรดิ ===

== อาณานิคมของจักรวรรดิ ==

* [[หมู่เกาะนิโคบาร์]]

* [[มอริเตเนีย]]

 

== ภาวะสงคราม ==

 

การบริหารทางการทหารไม่ได้รับการบริหารที่ดีตั้งแต่[[การประชุมที่เบอร์ลิน (พ.ศ. 2421)]] ขณะที่เยอรมัน อังกฤษ ฝรั่งเศส และรัสเซียได้ประกาศอำนาจในการประชุม โดยหลังจากการประชุมจักรวรรดิได้เสียดินแดนอิตาลีให้กับ[[แคว้นปิเอมอนเต|ปิเอดมอนต์]] รวมทั้งเสียเปรียบทางความเคลื่อนไหวทางชาตินิยม ซึ่งถูก[[อิตาลี]]จับตาดูอยู่ นอกจากนี้ออสเตรีย-ฮังการีได้สูญเสียพื้นที่ทางตอนใต้ซึ่งมีประชากรชาวสลาฟอาศัยอยู่ให้กับ[[เซอร์เบีย]] ซึ่งเซอร์เบียเพิ่งจะได้รับสิทธิ์และผลประโยชน์เพิ่มเรื่องพื้นที่ หลังจาก[[สงครามบัลข่านที่ 2]] เมื่อปี[[พ.ศ. 2455]] จึงส่งผลต่อความยากลำบากภายในรัฐบาลของออสเตรียและฮังการี โดยมีสมาชิกรัฐสภาบางคน เช่น [[คอนราด วอน เฮิตเซนดอร์ฟ]] ต้องการที่จะเผชิญหน้ากับการฟื้นคืนอำนาจของการเมืองเซอร์เบียเป็นเวลาหลายปี โดยผู้นำออสเตรีย-ฮังการี เค้านท์ลีโอโพลด์ วอน เบิร์ชโทลด์ สามารถเอาคืนเซอร์เบียได้โดยมีสัมพันธมิตรอย่างเยอรมนีเข้าช่วยเหลือ โดยตัดสินใจเผชิญหน้ากับกองทัพเซอร์เบีย ก่อนที่จะกระตุ้นก่อให้เกิดการต่อต้านภายในจักรวรรดิ โดยใช้กรณีการลอบปลงพระชนม์เป็นข้ออ้างในการก่อสงครามกับเซอร์เบีย

== การล้มล้างจักรวรรดิ ==

[[ไฟล์:Austria_obituary.jpg|thumb|right|200px|การประกาศยุบจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีถูกตีพิมพ์และแจกจ่ายเมื่อ พ.ศ. 2461 ในคราโคว์ (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของโปแลนด์)]]

 

 

ประเทศหลายประเทศที่เป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิต่างก็ประกาศเอกราช ไม่ขึ้นตรงต่อจักรวรรดิอีกต่อไป โดยกลุ่มประเทศแรกที่ประกาศเอกราชนั้นคือ โบฮีเมีย โมราเวีย ซีลีเซีย กาลิเซีย และบูโกวินา โดยรวมประเทศทั้งหมดเป็น[[สาธารณรัฐเช็กโกสโลวเกียที่หนึ่ง]] เมื่อวันที่[[28 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2461]] ต่อมาวันที่[[29 ตุลาคม]] สลาฟใต้ได้ประกาศเอกราชและก่อตั้ง[[รัฐสโลวีเนีย โครเอเชีย และเซิร์บ]] ต่อมา รัฐบาลฮังการีได้ประกาศสิ้นสุดความสัมพันธ์ทางสหภาพกับออสเตรียเมื่อวันที่ [[31 ตุลาคม]] ส่งผลให้ประเทศทุกประเทศที่เป็นของออสเตรีย-ฮังการี แตกแยกไปก่อตั้งประเทศเป็นของตนเอง จะมีอยู่ส่วนน้อยที่ยังขึ้นตรงต่อจักรวรรดิอยู่ เช่น เขตพื้นที่แถบอัลไพน์และดานูบ

 

 

=== ประเทศใหม่ ===