ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วังท่าพระ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: เพิ่มข้อความไม่เป็นวิกิขนาดใหญ่
บรรทัด 1:
[[ไฟล์:Bkkwangthaphra0603b.jpg|thumb|250px|วังท่าพระ]]
'''วังท่าพระ''' หรือ '''วังล่าง''' ตั้งอยู่ข้าง[[พระบรมมหาราชวัง]] ริม[[ถนนหน้าพระลาน]]ทางด้านทิศตะวันตกใกล้[[ท่าช้าง]] แต่เดิมวังท่าพระนั้น ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]] โปรดเกล้าให้อัญเชิญ [[พระศรีศากยมุนี]] จาก พระวิหารหลวงวัดมหาธาตุ [[จังหวัดสุโขทัย]] มาประดิษฐานไว้ ณ [[วัดสุทัศนเทพวราราม]] เมื่อพระพุทธรูปมาถึงประตูท่าช้าง ปรากฏว่าอัญเชิญเข้ามาไม่ได้เนื่องจากองค์พระนั้นมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะนำผ่านเข้ามาได้ จึงจำเป็นต้องรื้อทั้งประตูถอนทั้งกำแพงออก จึงได้เรียกขานอดีตท่าเรือนี้แทนว่าท่าพระ วังที่อยู่ใกล้กันนั้นจึงเรียกตามว่า วังท่าพระ
วังท่าพระ เป็นวังหนึ่งของกลุ่มวังบนถนนหน้าพระลาน สร้างขึ้นหลังยุคสร้างบ้านแปลงเมือง ภายหลังที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 สถาปนากรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2325 วังท่าพระตั้งอยู่ด้านข้างพระบรมมหาราชวัง บริเวณริมถนนหน้าพระลาน ตั้งแต่ท่าพระขึ้นไปถึงหน้าประตูวิเศษไชยศรีจำนวน 3 วังเรียงติดกัน รวมเรียกว่า วังถนนหน้าพระลาน และเรียกแต่ละวังแยกตามลักษณะที่ตั้งว่า วังตะวันตก (หรือวังท่าพระ) วังกลาง และวังตะวันออก
 
พระนามและพระประวัติเจ้านายที่ประทับ วังตะวันตก (วังท่าพระ)
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิต พระนามเดิมคือ เจ้าฟ้าสุพันธวงศ์ แต่มักเป็นที่รู้จักในพระนาม “เจ้าฟ้าเหม็น” พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงฉิมใหญ่ พระราชธิดาองค์ใหญ่ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงเป็นพระราชนัดดาของรัชกาลที่ 1 ประสูติในสมัยกรุงธนบุรี
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิมคือ พระองค์เจ้าชายทับ เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยกับเจ้าจอมมารดาเรียม (ในรัชกาลที่ 3 เฉลิมพระนามาภิไธยเป็น กรมสมเด็จพระศรีสุลาลัย) เมื่อ พ.ศ. 2330 ได้ทรงกำกับราชการกรมท่า กรมพระคลังมหาสมบัติ กรมพระตำรวจว่าความฎีกา และรับราชการต่างพระเนตรพระกรรณ ท้ายสุด พ.ศ. 2367 เสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงเสด็จออกจากวังไปประทับในพระบรมมหาราชวัง
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลักขณานุคุณ พระโอรสในรัชกาลที่ 3 ในเจ้าจอมมารดาบาง ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2355 สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อ พ.ศ. 2378 พระชันษาเพียง 24 ปี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมสาย กรมขุนราชสีหวิกรม พระนามเดิม พระองค์เจ้าชายชุมสาย พระราชโอรสในรัชกาลที่ 3 กับเจ้าจอมมารดาเอมใหญ่ ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2359 รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นกรมหมื่นราชสีหวิกรม เมื่อ พ.ศ. 2410 ทรงกำกับกรมช่างศิลาและช่างสิบหมู่ สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2411 พระชันษา 53 ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล ชุมสาย ณ อยุธยา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุไร กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ พระนามเดิม พระองค์เจ้าชายอุไร พระราชโอรสองค์ที่ 29 ในรัชกาลที่ 3 กับเจ้าจอมมารดาเขียว ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2362 รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นกรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ ทรงกำกับกรมแสงและกรมช่างศิลา สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2416 พระชันษา 55 ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล อุไรพงศ์ ณ อยุธยา
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ พระนามเดิม พระองค์เจ้าจิตรเจริญ พระราชโอรสองค์ที่ 62 ในรัชกาลที่ 4 กับพระองค์เจ้าพรรณราย ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2406 รัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าฯสถาปนาเป็นพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนริศรานุวัดติวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2448 ทรงรับราชการตำแหน่ง นายพลโท ราชองครักษ์ อธิบดีคลังทหารบก ทหารเรือ และเสนาบดีหลายกระทรวง เช่น กระทรวงโยธาธิการ กระทรวงกลาโหม กระทรวงพระคลัง และกระทรวงวัง ครั้นถึง พ.ศ. 2456 รัชกาลที่ 6 ได้เลื่อนเป็นสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ พ.ศ. 2448 ในสมัยรัชกาลที่ 8 ได้เฉลิมพระยศเป็นสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2490 มีพระชันษา 89 ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล จิตรพงศ์ ณ อยุธยา
 
พระนามและช่วงเวลาในการครองวังตะวันตก (วังท่าพระ)
ปลายรัชกาลที่ 1 – พ.ศ. 2325
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิต (เจ้าฟ้าเหม็น / เจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์)
พ.ศ. 2352 – พ.ศ. 2367
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์
พ.ศ. 2378 – พ.ศ. 2411
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนราชสีหวิกรม (พระองค์เจ้าชุมสาย)
พ.ศ. 2411 – พ.ศ. 2416
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ
พ.ศ. 2426 – พ.ศ. 2490
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
พ.ศ. 2490 – พ.ศ. 2507
ราชสกุล จิตรพงศ์
พ.ศ. 2507 – ปัจจุบัน
มหาวิทยาลัยศิลปากร
== ประวัติ ==
เมื่อแรกเริ่มแห่งวังท่าพระเป็นวังที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก โปรดฯให้สร้างเพื่อพระราชทานให้เป็นที่ประทับของ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนกระษัตรานุชิต]] หรือ “เจ้าฟ้าเหม็น” ซึ่งเป็นพระราชนัดดาของพระองค์ โดยเป็นพระราชโอรสใน[[สมเด็จเจ้าฟ้าฉิมใหญ่]] พระราชชายาของ[[พระเจ้ากรุงธนบุรี]]