ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ล ย้อนการแก้ไขที่อาจเป็นการทดลอง หรือก่อกวนด้วยบอต ไม่ควรย้อน? แจ้งที่นี่ |
||
บรรทัด 1:
{{กล่องข้อมูล สิ่งก่อสร้าง
| ชื่อสิ่งก่อสร้าง = หมู่พระที่นั่ง
| ชื่อภาษาอื่น =
| ภาพ = 曼谷大皇宫.JPG
| คำบรรยายภาพ = พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
| สิ่งก่อสร้าง = หมู่พระที่นั่งภายใน[[พระบรมมหาราชวัง]]
| เมืองที่ตั้ง = [[เขตพระนคร]], [[กรุงเทพมหานคร]]
บรรทัด 27:
| หมายเหตุ =
}}
'''หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท''' เป็นหมู่พระที่นั่งที่อยู่ระหว่าง[[พระมหามณเฑียร]]และ[[หมู่พระมหาปราสาท]]ภายใน[[พระบรมมหาราชวัง]] ทอดตัวจากทิศเหนือไปทิศใต้ ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นกลางและ[[เขตพระราชฐานชั้นใน (พระบรมมหาราชวัง)|เขตพระราชฐานชั้นใน]] สร้างขึ้นในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]เพื่อใช้เป็นสถานที่ออกว่าราชการและเป็นที่ประทับส่วนพระองค์ เดิมประกอบด้วยหมู่พระที่นั่ง 11 องค์ แต่เนื่องจากพระที่นั่งบางองค์ทรุดโทรมจนยากต่อการบูรณะจึงได้ทำการรื้อลง
ปัจจุบัน หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ประกอบด้วย พระที่นั่ง 5 องค์ ได้แก่ [[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]] เป็นพระที่นั่งองค์เดียวในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทที่สร้างขึ้นในรัชกาลที่ 5 [[พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์]] [[พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ]] [[พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร]] และ[[พระที่นั่งเทวารัยณสถาน]] เป็นพระที่นั่งที่รื้อลงและสร้างขึ้นใหม่ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช]]
== ประวัติ ==
หมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทตั้งอยู่ระหว่าง[[หมู่พระมหามณเฑียร]]และ[[หมู่พระมหาปราสาท]] ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นในและชั้นกลาง สร้างขึ้นในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เมื่อแรกเริ่มนั้นพระองค์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างหมู่พระที่นั่งขึ้นในบริเวณพระตำหนักที่พระองค์เสด็จพระราชสมภพและเป็นที่ประทับเดิมของพระองค์ หมู่พระที่นั่งนี้เริ่มสร้างเมื่อ [[พ.ศ. 2412]] ประกอบด้วยหมู่พระที่นั่ง 4 องค์ ได้แก่<ref name="กรมศิลปากร9"/>
* '''พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์''' (ห้องโต๊ะ) ใช้เป็นห้องสำหรับพระราชทานเลี้ยง
* '''พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ''' (ห้องทอง) เดิมใช้เป็นที่เสด็จออกขุนนางและประชุมร่วมกับคณะที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน
* '''พระที่นั่งดำรงสวัสดิ์อนัญวงศ์''' (ห้องผักกาด) เป็นห้องเครื่องลายคราม
* '''พระที่นั่งนิพัทธพงศ์ถาวรวิจิตร''' (ห้องพระภูษา)
ในระหว่างนั้น พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชมณเฑียรขึ้นทางทิศใต้ของหมู่พระที่นั่งเดิมอีก 6 พระที่นั่ง โดยเริ่มสร้างเมื่อ [[พ.ศ. 2413]] ประกอบด้วย<ref name="ชัชพล"/><ref name="กรมศิลปากร9"/>
* '''พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร''' เป็นพระราชมณเฑียรที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประกอบด้วย ห้องน้ำเงิน ห้องเหลือง และห้องเขียว นอกจากนี้ ยังเคยใช้เป็นที่เสด็จออกรับแขกเมืองด้วย
* '''พระที่นั่งอมรพิมานมณี''' เป็นพระวิมานที่บรรทมของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
* '''พระที่นั่งสุทธาศรีอภิรมย์''' เป็นห้องพระบรรทมของ[[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี]]
* '''พระที่นั่งบรรณาคมสรนี''' เป็นห้องทรงพระอักษร
* '''พระที่นั่งราชปรีดีราชวโรทัย''' เป็นห้องพักผ่อนพระราชอิริยาบถ
* '''พระที่นั่งเทพดนัยนันทยากร''' เป็นห้องบรรทมสมเด็จพระราชโอรสธิดาบางพระองค์
พระที่นั่งทั้ง 10 องค์ ก่อสร้างเสร็จเมื่อ [[พ.ศ. 2416]] โดยมีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบยุโรปทั้งสิ้น หลังจากนั้น เมื่อพระองค์เสด็จกลับจากการประพาส[[สิงคโปร์]] พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้สร้าง[[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]]ขึ้นทางด้านทิศเหนือของหมู่พระที่นั่งเดิม โดยเริ่มก่อสร้างเมื่อ [[พ.ศ. 2419]] และเฉลิมพระราชมนเฑียรใน [[พ.ศ. 2425]] ดังนั้น พระที่นั่งภายในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงประกอบด้วย พระที่นั่ง 11 องค์
ปัจจุบัน พระที่นั่งในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทอยู่ในสภาพที่ชำรุดจนเกินกว่าการบูรณะได้จึงมีการรื้อพระที่นั่งลงหลายองค์ อย่างไรก็ตาม [[พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช]]โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งขึ้นใหม่บนสถานที่เดิม 4 องค์ ได้แก่ [[พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์]] [[พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ]] [[พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร]] และ[[พระที่นั่งเทวารัณยสถาน]]
== พระที่นั่งในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ==
[[ไฟล์:Grand Palace in Bangkok.jpg|thumb|300px|left|พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]]
=== พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ===
[[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]] เป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นโดย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]เพื่อใช้เป็นท้องพระโรง มีลักษณะเป็นพระที่นั่งยอดปราสาท 3 องค์เชื่อมต่อกันด้วยมุขกระสันตลอดทั้งแนว เดิมพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งองค์นี้ในรูปแบบตะวันตก แต่[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)]] กราบบังคมทูลขอให้สร้างเป็นยอดปราสาท ดังนั้น รูปแบบพระที่นั่งองค์นี้จึงมีสถาปัตยกรรมไทยผสมผสานสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก
=== พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์ ===
[[พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์]] เดิมเป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์มีพระราชดำริว่าสถานที่แห่งนี้เป็นที่ที่พระองค์เสด็จพระราชสมภพและเป็นที่ประทับเดิมของพระองค์ จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งขึ้นบริเวณนี้ 2 องค์ ได้แก่ พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติและพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์ โดยพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์เป็นห้องโต๊ะใช้จัดเลี้ยง<ref name="ชัชพล">ชัชพล ไชยพร, บรมราชสถิตยมโหฬาร - เทวารัณยสถาน, ศิลปวัฒนธรรม, วันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2549, ปีที่ 27, ฉบับที่ 10</ref>
ปัจจุบัน พระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์องค์เดิมอยู่ในสภาพทรุดโทรมจนเกินกว่าจะบูรณะได้ [[พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช]]จึงโปรดเกล้าฯ ให้รื้อพระที่นั่งองค์เก่าลงและสร้างพระที่นั่งองค์ใหม่ขึ้นแทนบนพื้นที่เดิมของพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์และพระที่นั่งนิพัทธพงศ์ถาวรวิจิตร เพื่อใช้เป็นห้องพระราชทานเลี้ยง<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 276-278 </ref><ref name="กรมศิลปากร9">กรมศิลปากร, หน้า 9-10</ref>
=== พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ ===
[[พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ]] เป็นพระที่นั่ง 1 ใน 2 องค์ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นบนพื้นที่ซึ่งพระองค์เสด็จพระราชสมภพและเป็นที่ประทับเดิมของพระองค์ โดยนามของพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติมีความหมายว่า เป็นที่พระมหากษัตริย์เสด็จพระราชสมภพ พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติเป็นสถานที่ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประกาศจะให้มี[[การเลิกทาสในประเทศไทย|การเลิกทาส]]ท่ามกลางที่ประชุมคณะที่ปรึกษาราชการแผ่นดินเมื่อวันที่ [[12 กรกฎาคม]] [[พ.ศ. 2417]]<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 360-361</ref>
พระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติองค์เดิมอยู่ในสภาพทรุดโทรมจนเกินกว่าจะบูรณะได้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลเดชจึงโปรดเกล้าฯ ให้รื้อพระที่นั่งองค์เก่าลงและสร้างพระที่นั่งองค์ใหม่ขึ้นแทนบนพื้นที่เดิมของพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติและพระที่นั่งดำรงสวัสดิ์อนัญวงศ์ เพื่อใช้เป็นห้องพระราชทานเลี้ยง<ref name="กรมศิลปากร9"/>
[[ไฟล์:BoromRajaSatitjaMaholarn Hall.jpg|thumb|300px|พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬารและพระที่นั่งเทวารัยณสถาน]]
=== พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร ===
[[พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร]] เป็นพระที่นั่งที่ตั้งอยู่ในเขตพระราชฐานชั้นใน เดิมเป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวหลังจากเสด็จประพาส[[สิงคโปร์]]และ[[ชวา]] มีมุขหน้าต่อกับพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสน์และพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติ<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 154</ref>
พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬารองค์เดิมอยู่ในสภาพทรุดโทรมจนเกินกว่าจะบูรณะได้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลเดชจึงโปรดเกล้าฯ ให้รื้อพระที่นั่งองค์เก่าลงและสร้างพระที่นั่งองค์ใหม่ขึ้นแทน เพื่อใช้เป็นสถานที่จัดงานพระราชทานเลี้ยงต้อนรับแขกเมือง<ref name="ชลทิตย์">ชลทิตย์ ไชยจันทร์, [http://emuseum.treasury.go.th/upload/knowledge/emu01082554.pdf พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร : ปราสาท เรือนฐานันดรสูงในรัชกาลปัจจุบัน], เข้าถึงวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2554</ref>
=== พระที่นั่งเทวารัณยสถาน ===
พระที่นั่งเทวารัณยสถาน เป็นพระที่นั่งทรงปราสาทมีลักษณะคล้าย[[พระที่นั่งอาภรณ์ภิโมกข์ปราสาท]] สร้างขึ้นบนพระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร ตั้งอยู่ติดต่อกับท้องพระโรงใหญ่อันเป็นที่จัดเลี้ยง นามพระที่นั่ง "เทวารัณยสถาน" หมายถึง สถานอันเป็นสวนป่าของเทวดา เป็นนามอนุสรณ์ถึง "สวนสวรรค์" ซึ่งเป็นสวนยกพื้นในหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ซึ่งสวนดังกล่าวทรุดโทรมและถูกรื้อลงตั้งแต่แรกรื้อพระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬารองค์เดิม<ref name="ชัชพล"/>
== อ้างอิง ==
| |||