|
| province = ฉะเชิงเทรา
| area = 550.0
| population = 7983,899125
| population_as_of = 2552
| density = 145.27
3. การตีเมืองเวียงจันทน์ครั้งที่ 3 ปีพ.ศ. 2369 - 2371 (ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 3) เจ้าอนุวงศ์เจ้าเมืองเวียงจันทน์ไม่ยอมเป็นเมืองขึ้นต่อกรุงเทพ
ได้ยกกองทัพเมืองเวียงจันทน์และกองทัพเมืองจำปาศักดิ์เข้ามายึดเมืองโคราช(นครราชสีมา) พร้อมกับยกกองทัพมากวาดต้อนครอบครัวชาวลาวเวียงจันทน์ในสระบุรีกลับคืนไปยังเวียงจันทน์ รัชกาลที่ 3 จึงโปรดให้ยกกองทัพไปปราบเจ้าอนุวงศ์ แล้วกองทัพสยามก็ได้กวาดต้อนครอบครัวชาวลาวเวียงจันทน์เข้ามาในประเทศไทยอีกครั้งหนึ่ง การกวาดต้อนชาวลาวเวียงครั้งนี้เป็นครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ที่ชาวลาวเวียงถูกกวาดต้อนมา ซึ่งอาจมีครอบครัวเชลยศึกชาวลาวเวียงหลายแสนคนถูกกวาดต้อนมา และถูกจับแยกกันให้ไปอาศัยอยู่ในหลายพื้นที่ของไทย เพื่อง่ายแก่การปกครองและเพื่อไม่ให้ชาวลาวเวียงรวมกลุ่มกันได้กา
กองทัพสยามได้นำพาครอบครัวเชลยลาวเวียง ชาวเมืองเวียงจันทน์ข้ามแม่น้ำโขงและแบ่งแยกให้ไปอาศัยอยู่ตามที่สถานที่ต่างๆ ดังนี้
(1) จังหวัดศรีสะเกษและจังหวัดสุรินทร์(หัวเมืองเขมรป่าดง) การยกทัพไปตีเมืองเวียงจันทร์ จำปาศักดิ์จนได้รับชัยชนะ ได้กวาดต้อนชาวเวียงจันทร์มาเป็นจำนวนมาก มาอยู่ที่ ต.สิ ,ต.ขุนหาญ ต.ห้วยจันทน์ อ.ขุนหาญ ต.หมากเขียบ อ.เมืองศรีสะเกษ ,บ้านตาอุด บ้านโสน อ.ขุขันธ์ จ.ศรีสะเกษ ส่วนในจังหวัดสุรินทร์มีชาวลาวเวียงในเขตเมืองสุรินทร์และเมืองสังขะ
(2) จังหวัดสระบุรี ซึ่งน่าจะมีชาวลาวเวียงจันทน์เยอะที่สุด เพราะถูกกวาดต้อนเข้ามาตั้งแต่สงครามตีเมืองเวียงจันทน์ครั้งแรกในสมัยธนบุรี ชาวลาวเวียง คือชาวลาวจากเวียงจันทน์ ปัจจุบันมีอยู่มากที่อำเภอแก่งคอย อำเภอหนองแค อำเภอหนองแซง อำเภอวิหารแดง อำเภอเสาไห้ และอำเภอบ้านหมอ
ลาวแง้ว คือชาวลาวที่มาจากชนบทชานเมืองเวียงจันทน์ ปัจจุบันอยู่ที่บ้านตาลเสี้ยน บ้านหนองระกำ อำเภอพระพุทธบาท และบางหมู่บ้านในอำเภอหนองโดน
(3) จังหวัดลพบุรี มีชุมชนชาวลาวเวียงในลพบุรี แต่ถูกเรียกว่า "ลาวแง้ว" เพราะชาวลาวแง้วมาจากเขตชานเมืองเวียงจันทน์
(4) จังหวัดราชบุรี ไทยลาวตี้ หรือไทยลาวเวียง เป็นคนเชื้อสายลาวจากเมืองเวียงจันทน์ เข้ามาตั้งถิ่นฐานในเขตเมืองราชบุรี(จริงๆแล้วถูกกวาดต้อนเข้ามาในฐานะเชลยศึก) ตั้งแต่สมัยธนบุรีตลอดมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ที่เขาแร้ง อำเภอเมือง ฯ บ้านฆ้อง บ้านบ่อมะกรูด บ้านเลือก บ้านสิงห์ บ้านกำแพงเหนือ บ้านกำแพงใต้ บ้านดอนทราย บ้านหนองรี บ้านบางลาน อำเภอโพธาราม บ้านดอนเสลา บ้านหนองปลาดุก บ้านหนองอ้อ บ้านฆ้องน้อย อำเภอบ้านโป่ง บ้านนาสมอ บ้านสูงเนิน บ้านทำเนียบ บ้านเกาะ บ้านหนอง บ้านเก่า บ้านวังมะเดื่อ อำเภอจอมบึง
(5) จังหวัดในแถบภาคตะวันออกมีชุมชนชาวลาวเวียงกระจายกันอยู่ทั่วไป เช่น นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา อ. พนัสนิคม จ.ชลบุรี
(6) จังหวัดอ่างทองและอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี ก็มีชุมชนลาวเวียงเช่นกัน
(7) จังหวัดเพชรบุรี มีชุนชนลาวเวียงบ้านสระพัง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี
(8) จังหวัดสุพรรณบุรี มีชุมชนลาวเวียงในเขต อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี
(9) บางกอก หรือ กรุงเทพมหานคร ชาวลาวเวียงที่ได้ถูกนำเข้าไปอยู่ในเขตพระนคร ส่วนใหญ่จะเป็นขุนนางที่มีการศึกษาหรือไม่ก็เชื้อพระวงศ์เวียงจันทน์ทั้งหลาย ในสมัย ร.4 ชาวบางกอกนิยม "แอ่วลาว" หรือ "เล่นแคน" กันมากจนรัชกาลที่ 4 ต้องสั่งห้ามไม่ให้ชาวบางกอกเล่นแคนในเขตพระนคร ชาวลาวเวียงในเขตพระนครก็ได้เข้ารับราชการและเป็นใหญ่เป็นโตมากมาย เช่น พลเอก เชาวลิต ยงใจยุทธ หรือ แม้แต่สมเด็จย่า ท่านก็เคยกล่าวไว้ว่า ครอบครัวของท่านมาจากเวียงจันทน์และครอบครัวท่านก็นิยมรับประทานข้าวเหนียว
== การแบ่งเขตการปกครอง ==
=== การปกครองส่วนภูมิภาค ===
อำเภอพนมสารคามแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 8 [[ตำบล]] 87 [[หมู่บ้าน]] ได้แก่
{|
|-
||1.||เกาะขนุน || || (Ko Khanun) || ||15 หมู่บ้าน|| || || || ||5.||หนองยาว || || (Nong Yao) || ||12 หมู่บ้าน
|-
||2.||บ้านซ่อง || || (Ban Song) || ||14 หมู่บ้าน|| || || || ||6.||ท่าถ่าน || || (Tha Than) || ||7 หมู่บ้าน
|-
||3.||พนมสารคาม || ||(Phanom Sarakham) || ||3 หมู่บ้าน|| || || || ||7.||หนองแหน || ||(Nong Nae) || ||15 หมู่บ้าน
|-
||4.||เมืองเก่า || || (Mueang Kao) || ||7 หมู่บ้าน|| || || || ||8.||เขาหินซ้อน || || (Khao Hin Son) || ||14 หมู่บ้าน
|}
=== การปกครองส่วนท้องถิ่น ===
ท้องที่อำเภอพนมสารคามประกอบด้วย[[องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น]] 11 แห่ง ได้แก่
* '''เทศบาลตำบลเกาะขนุน''' ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเกาะขนุน
* '''เทศบาลตำบลเขาหินซ้อน''' ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเขาหินซ้อน
* '''เทศบาลตำบลพนมสารคาม''' ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพนมสารคาม
* '''เทศบาลตำบลบ้านซ่อง ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านซ่องทั้งตำบล
* '''เทศบาลตำบลท่าถ่าน ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าถ่านทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะขนุน ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะขนุน (นอกเขตเทศบาลตำบลเกาะขนุน)
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลพนมสารคาม ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพนมสารคาม (นอกเขตเทศบาลตำบลพนมสารคาม)
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองเก่า ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองเก่าทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลหนองยาว ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองยาวทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแหน ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแหนทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลเขาหินซ้อน ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาหินซ้อน (นอกเขตเทศบาลตำบลเขาหินซ้อน)
{{อำเภอในจังหวัดฉะเชิงเทรา}}
{{โครงจังหวัด}}
[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดฉะเชิงเทรา|พนมสารคาม]]
| 