ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรวรรดิโรมัน"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ล Robot: en:Roman Empire is a good article |
ล r2.7.3) (Robot: Modifying lez:Рум империя to lez:Рим империя; ปรับแต่งให้อ่านง่าย |
||
บรรทัด 56:
}}
[[ไฟล์:Roman Republic Empire map.gif|thumb|200px|จักรวรรดิโรมันในช่วงเวลาต่างๆกัน]]
'''จักรวรรดิโรมัน''' ({{lang-la|Imperium Romanum}} {{lang-grc|Ῥωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία ''หรือ'' Ἡ Ῥωμαίων βασιλεία}} {{lang-en|Roman Empire}}) เป็นช่วงระยะเวลาหนึ่งของ[[โรมโบราณ|อารยธรรมโรมันโบราณ]]ซึ่งปกครองโดยรูปแบบ[[อัตตาธิปไตย]]
* วันที่จูเลียส ซีซาร์ประกาศตัวเป็น[[ผู้เผด็จการโรมัน|ผู้เผด็จการ]] (44 ปีก่อนคริสตกาล)
* ชัยชนะของ[[ออกุสตุส|ออคเตเวียน]]ใน[[ยุทธการแอคทิอุม]] (2 กันยายน, 31 ปีก่อนคริสตกาล)
บรรทัด 63:
จักรวรรดิโรมันเคยมีดินแดนอยู่ในการครอบครองมากมาย ได้แก่ [[อังกฤษ]]และ[[เวลส์]] [[ยุโรป]]ส่วนใหญ่ (ฝั่งตะวันตกของ[[แม่น้ำไรน์]]และทางใต้ของ[[เทือกเขาแอลป์]]) ชายฝั่งของ[[แอฟริกาเหนือ]] บริเวณมณฑลใกล้เคียงของ[[อียิปต์]] แถบ[[บอลข่าน]] [[ทะเลดำ]] [[เอเชียไมเนอร์]] และส่วนใหญ่ของบริเวณ[[ลีแวนท์]] ซึ่งดินแดนเหล่านี้ จากตะวันตกสู่ตะวันออกในปัจจุบันได้แก่ [[โปรตุเกส]] [[สเปน]] [[อังกฤษ]] [[ฝรั่งเศส]] [[อิตาลี]] [[แอลเบเนีย]]และ[[กรีซ]] แถบ[[บอลข่าน]] [[ตุรกี]] ภาคตะวันออกและภาคตะวันตกของ[[เยอรมนี]] ทางภาคใต้จักรวรรดิโรมันได้รวบรวม[[ตะวันออกกลาง]]ไว้ ซี่งในปัจจุบันก็ได้แก่[[ซีเรีย]] [[เลบานอน]] [[อิสราเอล]] [[จอร์แดน]] จากนั้นในภาคตะวันตกเฉียงใต้ จักรวรรดิได้รวบรวมอียิปต์โบราณไว้ทั้งหมด และได้ทำการยึดครองต่อไปทางตะวันตกซึ่งเป็นบริเวณชายฝั่งทะเลซี่งในปัจจุบันคือประเทศ[[ลิเบีย]] [[ตูนิเซีย]] [[แอลจีเรีย]]และ[[โมร็อกโก]] จนถึงตะวันตกของ[[ยิบรอลตาร์]] ประชาชนทั่วไปที่อาศัยอยู่ในจักรวรรดิโรมันเรียกว่าชาวโรมัน และดำเนินชีวิตภายใต้[[กฎหมายโรมัน]] การขยายอำนาจของโรมันได้เริ่มมานานตั้งแต่ก่อนที่จะเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และเรืองอำนาจสูงสุดในสมัย[[จักรพรรดิทราจัน]] ด้วยชัยชนะเหนือ[[ดาเซีย]] (ปัจจุบันคือประเทศ[[โรมาเนีย]]และ[[มอลโดวา]] และส่วนหนึ่งของประเทศ[[ฮังการี]] [[บัลแกเรีย]]และ[[ยูเครน]]) ในปี ค.ศ. 106 และ[[เมโสโปเตเมีย]]ในปี ค.ศ. 116 (ซึ่งภายหลังสูญเสียดินแดนนี้ไปในสมัย[[จักรพรรดิฮาเดรียน]]) ถึงจุดนี้ จักรวรรดิโรมันได้ครอบครองแผ่นดินประมาณ 5,900,000 ตร.กม. (2,300,000 ตร.ไมล์) และห้อมล้อม[[ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน]] ซึ่งชาวโรมันเรียกทะเลนี้ว่า ''mare nostrum'' "ทะเลของเรา" อิทธิพลของโรมันได้ส่งผลต่อการพัฒนาทางด้านภาษา ศาสนา สภาปัตยกรรม ปรัชญา กฎหมายและระบบการเมืองมาจนถึงทุกวันนี้
จักรวรรดิถูกแบ่งออกเป็นฝั่งตะวันตกและฝั่งตะวันออกในสมัยของ[[ไดโอคลีเชียน|จักรพรรดิไดโอคลีเชียน]] และถือว่าจักรวรรดิโรมันล่มสลายลงในช่วงเวลาประมาณวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 476 เมื่อจักรพรรดิ[[โรมิวลุส ออกุสตุส]] จักรพรรดิพระองค์สุดท้ายของ[[จักรวรรดิโรมันตะวันตก]]ถูกขับไล่และเกิดการจลาจลขึ้นในโรม (ดูใน[[การล่มสลายของจักรวรรดิโรมัน]]) อย่างไรก็ตาม จักรวรรดิโรมันตะวันออก หรือที่รู้จักกันในชื่อ[[จักรวรรดิไบแซนไทน์]]
== พัฒนาการของจักรวรรดิโรมัน ==
บรรทัด 73:
[[จูเลียส ซีซาร์]]ได้ประกาศตัวเป็น[[ผู้เผด็จการโรมัน|ผู้เผด็จการ]]ตลอดอายุขัย ซึ่งตามกฎหมายแล้ว ผู้เผด็จการจะต้องไม่อยู่ในตำแหน่งเกิน 6 เดือน ตำแหน่งของซีซาร์จึงขัดกับกฎหมายอย่างเห็นได้ชัด ทำให้เหล่าสมาชิกสภาซีเนตบางคนเกิดความหวาดระแวงว่าเขาจะตั้งตนเป็นกษัตริย์และสถาปนาระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ดังนั้นจึงเกิดการวางแผนลอบสังหารขึ้น และในวันที่ 15 มีนาคม 44 ปีก่อนคริสตกาล จูเลียส ซีซาร์เสียชีวิตลงโดยฝีมือของพวกลอบสังหาร
[[ออกุสตุส|ออคเตเวียน]] บุตรบุญธรรมและทายาททางการเมืองของจูเลียส ซีซาร์ ได้เรียนรู้จากความผิดพลาดที่เกิดขึ้น และไม่อ้างสิทธิในตำแหน่งผู้เผด็จการ
[[ออกุสตุส (คำให้เกียรติ)|ออกุสตุส]] ซึ่งแปลว่า "ผู้สูงส่ง"
นอกจากนี้ ออกุสตุสยังได้สิทธิในการสวม[[มงกุฎพลเมือง]] ที่ทำจากไม้ลอเรลและไม้โอ๊คอีกด้วย อย่างไรก็ตาม
== จากสาธารณรัฐสู่สมัยผู้นำ: ออกุสตุส ==
[[มาร์ค แอนโทนี]]และ[[คลีโอพัตรา]] พ่ายแพ้ใน[[ยุทธการแอคทิอุม]]และได้กระทำอัตวินิบาตฆาตกรรมทั้งคู่ ออคเตเวียนได้สำเร็จโทษ[[ซีซาเรียน]] ลูกชายของคลีโอพัตราและจูเลียส ซีซารด้วย การสังหารซีซาเรียนทำให้ออคเตเวียนไม่มีคู่แข่งทางการเมืองที่มีสายเลือดใกล้ชิดกับจูเลียส ซีซาร์แล้ว เขาจึงกลายเป็นผู้ปกครองคนเดียวของโรม ออคเตเวียนเริ่มการปฏิรูปทางทหาร เศรษฐกิจและการเมืองครั้งใหญ่ โดยมีเจตนาเพื่อทำให้อาณาจักรโรมันมั่นคงและสงบสุข และยังทำให้เกิดการยอมรับในรูปแบบการปกครองใหม่นี้ด้วย
ในช่วงเวลาที่ออคเตเวียนปกครองโรมัน สภาซีเนตได้มอบชื่อออกุสตุสให้เขา พร้อมกับตำแหน่ง ''อิมเพอเรเตอร์''
ออกุสตุสมักจะถูกเรียกว่า ''ซีซาร์''
== อ้างอิง ==
บรรทัด 182:
[[lad:Imperio Romano]]
[[lb:Réimescht Räich]]
[[lez:
[[li:Romeins Riek]]
[[lij:Impeo Roman]]
| |||