|
'''พรรคสาธารณรัฐสังคมนิยม''' ({{lang-en|Social Republican Party}}; {{lang-fr|Parti social républicain}}; PSR: {{lang-km|សង្គមសាធារណរដ្ឋ}}; ''สงฺคมสาธารณรฏฺฐ'' ; ออกเสียง “''ส็องกุม ซาเทียระณักเรียฐ''” ) เป็นพรรคการเมืองใน[[กัมพูชา]] ก่อตั้งโดย[[ลน นล]]เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2515 เพื่อเข้าร่วมในการเลือกตั้งแห่งชาติของ[[สาธารณรัฐเขมร]]เมื่อ 3 กันยายน พ.ศ. 2515
== ประวัติ ==
พรรคนี้ก่อตั้งโดยสมาคมสาธารณรัฐสังคมนิยมของลน นล และได้รับการสนับสนุนจากน้องชายของเขาคือ [[ลน นน]] และกองทัพในยุคสาธารณรัฐเขมร โดยได้ปรับเปลี่ยนสัญลักษณ์[[นครวัด]]ที่เคยใช้โดย[[พรรคเสรีภาพ]]ของพระ[[พระนโรดม นรินทร์เดชนรินทเดช]]ระหว่าง พ.ศ. 2489 – 2499 นโยบายของพรรคเป็นประชานิยม ชาตินิยม และต่อต้านคอมมิวนิสต์ ลน นลประกาศตนอยู่ฝ่ายตรงข้ามกับ[[เวียดนามเหนือ]]และ[[จีน]] ที่เข้ามามีอิทธิพลในสงครามอินโดจีนครั้งที่สอง หลักการของพรรคสามข้อที่ได้ประกาศต่อสาธารณชนคือ สาธารณรัฐ ความรับผิดชอบต่อสังคมและชาตินิยม<ref name=kiernan348>Kiernan, B. ''How Pol Pot came to power'', Yale UP, 2004, p.348</ref> การทำงานหลักของพรรคเป็นการสนับสนุนระบอบของลน นล
ภายในพรรคมีการแบ่งแยกเป็นสองส่วน ส่วนแรกเรียกว่า ''ดังเร็ก'' เป็นกลุ่มขวาจัดนำโดยนายกรัฐมนตรี [[เซิง งอก ทัญ]] และนักวิชาการฝ่ายซ้าย [[ฮาง ทุน ฮัก]]<ref name=corfield>Corfield, J. ''The History of Cambodia'', ABC-CLIO, 2009, p.78</ref> คำว่าดังเร็กนี้มาจากชื่อ[[เทือกเขาพนมดงรัก]]ในภาษาเขมรซึ่งเป็นบริเวณที่ตั้งของกองกำลัง[[เขมรเสรี]] ซึ่งเป็นกลุ่มนิยมสาธารณรัฐและต่อต้านระบอบของพระ[[พระนโรดม สีหนุ]] อีกกลุ่มหนึ่งเรียกว่า ''ดังกอร์'' นำโดยลน นลและกองทัพ<ref name=corfield>Corfield, J. ''The History of Cambodia'', ABC-CLIO, 2009, p.78</ref> ความแตกแยกระหว่างสองกลุ่มนี้ส่งผลต่อเสถียรภาพของรัฐบาลอย่างรุนแรง
== การเลือกตั้ง พ.ศ. 2515 ==
พรรคหลักที่เป็นฝ่ายตรงข้ามของพรรคสาธารณรัฐสังคมนิยมมีสองพรรคคือ [[พรรคประชาธิปไตย (กัมพูชา)|พรรคประชาธิปไตย]]นำโดย[[อิน ตัม]]และ[[พรรคสาธารณรัฐ (กัมพูชา)|พรรคสาธารณรัฐ]]นำโดยพระ[[พระสีสุวัตถิ์ สิริมาตะ]] ไม่ได้เข้าร่วมในการเลือกตั้งครั้งนี้เพราะผิดกฎหมายเลือกตั้งในขณะนั้น พรรคสาธารณรัฐสังคมนิยมได้รับเลือกตั้งทั้งหมด<ref name=ipu>[http://www.ipu.org/parline-f/reports/arc/KHMER_REPUBLIC_1972_F.PDF Khmer Republic 1972], Inter-Parliamentary Union</ref> โดยพรรคตรงข้ามมีเพียง[[กรมประชาชน]]ซึ่งไม่ได้รับการเลือกตั้งเลย ในการเลือกตั้งสภาสูง พรรคสาธารณรัฐสังคมนิยมได้รับการเลือกตั้งทั้งหมด คู่แข่งมีเพียงอดีตสมาชิก[[พรรคสังคมราษฎร์นิยม]] ซึ่งเป็นพรรคในสมัยระบอบสีหนุ<ref name=corfield160>Corfield, J. ''Khmers stand up!: a history of the Cambodian government 1970-1975'', p.160</ref> พรรคสังคมราษฎร์นิยมสลายตัวไปอย่างเป็นทางการเมื่อ พ.ศ. 2514 ในขณะที่กรมประชาชนที่สลายตัวไปแล้ว ได้รับการสนับสนุนให้จัดตั้งขึ้นใหม่เพื่อสร้างภาพของระบบหลายพรรคการเมือง<ref name=corfield160>Corfield, J. ''Khmers stand up!: a history of the Cambodian government 1970-1975'', p.160</ref>
== ความขัดแย้ง ==
เซิง งอก ทัญได้เป็นนายกรัฐมนตรีเพียงช่วงสั้นๆจนถึง 15 ตุลาคม พ.ศ. 2515 หลังจากที่มีการลอบสังหารฝ่ายตรงข้ามเกิดขึ้นมากซึ่งเชื่อว่าเป็นฝีมือของลน นน<ref name=kiernan348>Kiernan, B. ''How Pol Pot came to power'', Yale UP, 2004, p.348</ref> ฮาง ทุน ฮักขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีแทนแต่ถูกบีบให้ลาออกในช่วงต้นปี พ.ศ. 2516 หลังจากที่ฝ่ายรัฐบาลเริ่มเพลี่ยงพล้ำในสงครามกลางเมืองกัมพูชา [[ลอง บอเร็ตโบเรต]]ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีต่อมาในช่วงปลายปี พ.ศ. 2516
ลน นนพยายามรักษาอำนาจของตนไว้แต่ถูกบังคับให้ลี้ภัยเมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2516 และกลับมาใน พ.ศ. 2517 ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2518 ลน นนพยายามขึ้นเป็นเลขาธิการพรรคแม้ว่าขณะนั้น สถานการณ์ของรัฐบาลสาธารณรัฐเขมรอ่อนแอมาก มีอำนาจปกครองนอกกรุง[[พนมเปญ]]เพียงเล็กน้อย ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2518 พรรคนี้สลายตัวไปพร้อมสาธารณรัฐเขมรและเข้าสู่ยุคการปกครองของ[[เขมรแดง]]<ref>[http://www.janda.org/ICPP/ICPP1980/Book/PART2/5-AsiaFarEast/51-Cambodia/Cambodia.htm Part II, p697<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>[http://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/1972/1972-1-7.htm Situation in Indochina Peninsula<!-- Bot generated title -->]</ref>
| 