ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ลัทธิ"

'''ลัทธิ''' (Doctrine) คือ[[คำสั่งสอน]] ที่มีผู้เชื่อถือและมี[[อิทธิพล]]ต่อ[[การดำเนินชีวิต]]ของ[[มนุษย์]] เช่นลัทธิทางการเมือง ลัทธิเศรษฐกิจ ลัทธิปรัชญา ลัทธิทางศาสนา เป็นต้น '''ลัทธิทางศาสนา'''จะมีความหมายแคบกว่า[[ศาสนา]] ซึ่งเป็นคำสอนเฉพาะกลุ่มของผู้นับถือ[[ศาสนา]]เดียวกัน แต่มีความแตกต่างกันในสาระสำคัญ เช่น [[พุทธศาสนา]] มีลัทธิมหายาน ลัทธิหินยาน(เถรวาท) หรือใช้คำว่า [[นิกาย]] แทนก็ได้ ลัทธิที่แสดงถึง[[ความเชื่อ]]หรือแนวทางปฏิบัติเพื่อเพื่อความมั่นคงทาง[[จิตใจ]]ของมนุษย์แต่ไม่มีลักษณะที่เรียกว่า[[ศาสนา]]ได้ เช่น ลัทธิบูชาบรรพบุรุษ ลัทธินับถือผีสางเทวดาของ เป็นต้น ลัทธิเหล่านี้มีแต่[[คำสั่ง]]และ[[พิธีกรรม]] แต่ไม่มี[[หลักคำสอน]]ทาง[[จริยธรรม]] ไม่มี[[คัมภีร์หรืองค์ศาสดา]]หรือองค์[[ศาสดา]] จึงไม่อาจเรียกว่า[[ศาสนา]]ได้

#ลัทธิ อาจไม่มีคำสั่งสอนเกี่ยวกับ[[ศีลธรรม]]จรรยาเหมือนอย่าง[[ศาสนา]]ก็ได้ เช่นลัทธิความเชื่อของเผ่าต่าง ๆ ในสังคมบรุพกาล ที่เน้นแต่การทำ[[พิธีกรรม]][[บูชาเทพเจ้า]] [[ภูตผีปีศาจ]] แต่ไม่มี[[หลักคำสอน]]ทาง[[ศีลธรรม]]จรรยา

#ลัทธิ มีคำสอนเรื่อง[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตที่แตกต่างจาก[[ศาสนา]] กล่าวคือ[[จุดมุ่งหมาย]]สูงสุดของชีวิตมนุษย์ที่ศาสนากำหนด คือ ความสุขในทางธรรม ความสงบสุขทางจิตใจและมุ่งแก้ปัญหาที่เป็นลักษณะปัญหาสากลของมนุษย์ เช่น [[ความทุกข์]] [[ความผิดหวัง]] และพฤติกรรมความดี ความชั่ว เป็นต้นแต่จุดมุ่งหมายของลัทธิ จะเน้นความสุขทางโลก มุ่งแก้ปัญหาของมนุษย์และสังคมและมีความเหมาะสมเฉพาะสังคมบางท้องถิ่นและเฉพาะสมัยเท่านั้น เช่น [[ลัทธิเต๋า]] [[ลัทธิขงจื้อ]] เป็นต้น

#ลัทธิอาจมี[[พิธีกรรม]]หรือไม่ก็ได้ แต่[[ศาสนา]]ต้องมี[[พิธีกรรม]]

#[[คำสอน]]ของลัทธิ เกิดจาก[[ความคิด]]และ[[ทัศนะ]]ส่วนตัวของเจ้าลัทธิเอง แต่สำหรับศาสนา [[คำสอน]]เกิดจาก[[พระบัญชา]]ของพระเจ้า โดยมี[[โองการ]]ผ่านทาง[[ศาสดา]] ศาสดามิได้คิดขึ้นเอง (ยกเว้น [[พุทธศาสนา]] ถือว่า[[คำสอน]]เป็นสิ่งที่มีอยู่ใน[[ธรรมชาติ]] พระพุทธเจ้าทรงเป็นผู้ค้นพบและนำมาเผยแพร่ เนื่องด้วยเป็น[[ศาสนา]]ที่ไม่มีพระเจ้า)

#[[คำสอน]]ของลัทธิไม่มีลักษณะความ[[ศักดิ์สิทธิ์]] แต่[[ศาสนา]]มีความ[[ศักดิ์สิทธิ์]]เป็นที่เคารพ[[สักการะบูชา]]ของ[[ศาสนิกชน]]ผู้นับถือ ไม่พอใจเมื่อถูกดูหมิ่นเหยียดหยาม

#ลัทธิไม่มี[[สถาบัน]]ที่ทำหน้าที่ถ่ายทอด[[คำสอน]]และไม่มี[[คัมภีร์]]ที่รวบรวมคำสอนไว้เป็นหมวดหมู่ แต่ศาสนามี[[นักบวช]]ทำหน้าที่เผยแพร่[[คำสอน]]ของ[[ศาสดา]]และมี[[คัมภีร์]]รวบรวมเป็น[[ลายลักษณ์อักษร]] ลัทธิอาจมี[[หนังสือ]]ที่เจ้าของลัทธิแต่งขั้น แต่มิใช่คัมภีร์ เช่น ลัทธิเศรษฐกิจ ลัทธิการเมือง เป็นต้น