|
[[ไฟล์:Flag-map of the world.svg|thumb|350px|ธงชาติประจำประเทศต่างๆ]]
111111111111111111111111
'''ธงชาติ''' คือธงที่แสดงถึงสัญลักษณ์ของ[[ประเทศ]]และ[[ดินแดน]]ต่างๆ ปกติแล้วรัฐบาลของประเทศต่างๆ ย่อมเป็นผู้กำหนดแบบธงชาติและข้อบังคับการใช้ธงชาติ หากแต่[[พลเมือง]]ในแต่ละประเทศก็สามารถใช้ธงชาติในดินแดนของตนเองได้เช่นกัน โดยขึ้นอยู่กับข้อบังคับการใช้ธงตามที่รัฐบาลกำหนดไว้
ธงชาตินิยมใช้ชักตามสถานที่ต่างๆ ทั้งของเอกชนและของรัฐ เช่น [[โรงเรียน]] และศาลาว่าการเมือง แต่ในบางประเทศ ได้มีข้อกำหนดการใช้ธงชาติว่าจะชักอยู่บนอาคารอื่นๆ ที่ไม่ใช่อาคารทางทหารได้ในวันที่กำหนดให้ชักธงบางวันเท่านั้น
ตามหลักสากล นิยมแบ่งลักษณะการใช้ธงชาติออกเป็น 3 ประเภทสำหรับใช้บนแผ่นดิน และอีก 3 ประเภทสำหรับใช้ในภาคพื้นทะเล แม้ว่าหลายประเทศมักจะใช้ธงชาติเพียงแบบเดียวในการใช้ธงหลายๆ ลักษณะ และบางทีก็ใช้ธงชาติในหน้าที่ทั้ง 6 ประเภทก็ตาม
== ธงชาติสำหรับใช้บนแผ่นดิน ==
[[ไฟล์:Flag of JSDF.svg|thumb|ธงประจำกองกำลังปัองกันตนเองภาคพื้นดิน (ธงทหาร) ของ[[ประเทศญี่ปุ่น]]]]
ธงชาติสำหรับใช้บนแผ่นดิน มี 3 ประเภท คือ
* '''[[ธงพลเรือน]]''' หรือ '''ธงราษฎร''' ([[ไฟล์:FIAV 100000.svg|23px]])
* '''[[ธงราชการ]]''' หรือ '''ธงรัฐบาล''' ([[ไฟล์:FIAV 010000.svg|23px]])
* '''[[ธงกองทัพ]]''' หรือ '''ธงราชการทหาร''' ([[ไฟล์:FIAV 001000.svg|23px]])
ธงราษฎรนั้นสามารถใช้ได้โดยทั่วไปโดยอยู่บนพื้นฐานของกฎหมายเกี่ยวกับธงที่รัฐบาลบังคับใช้ ขณะที่ธงราชการจะมีการกำหนดให้หน่วยงานของรัฐเป็นผู้ใช้ในราชการเท่านั้น เช่นเดียวธงรบ ซึ่งกำหนดเฉพาะให้ใช้แต่เพียงในหน่วยงานต่างๆ ทางทหารเช่น กองทัพ เป็นต้น
ในทางปฏิบัติ หลายประเทศรวมถึง[[สหรัฐอเมริกา]]และ[[สหราชอาณาจักร]] มักจะใช้ธงเดียวกันในลักษณะการใช้ธงชาติ ทั้ง 3 ประเภทข้างต้น โดยใช้สัญลักษณ์ทางด้านวิชาการศึกษาธง (Vexillology) อธิบายหน้าที่ของธงดังรูป ([[ไฟล์:FIAV 111000.svg|23px]]) อย่างไรก็ตาม มีหลายประเทศเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแถบ[[ลาตินอเมริกา]] จะแบ่งธงชาติออกเป็นธงราษฎรและธงราชการอย่างชัดเจน ธงราษฎรส่วนใหญ่จะมีรูปแบบเป็นธงราชการอย่างง่าย กล่าวคือ ธงราชการมักจะบรรจุภาพ[[ตราแผ่นดิน]]ไว้ในธง แต่ในธงราษฎรจะไม่ปรากฏเครื่องหมายข้างตัน
มีเพียงไม่กี่ประเทศเท่านั้นที่จะกำหนดลักษณะธงทหารให้แตกต่างจากธงราชการอย่างชัดเจน
== ธงชาติสำหรับใช้ในภาคพื้นทะเล ==
[[ไฟล์:Naval Ensign of Thailand.svg|thumb|[[ธงราชนาวีไทย]]]]
หลายประเทศกำหนดให้มีธงชาติแบบพิเศษสำหรับใช้ในทะเล เรียกว่า ธงเดินเรือ (ensign) ธงนี้แบ่งออกเป็น 3 ชนิดเช่นกัน คือ
* '''[[ธงเรือราษฎร์]]''' หรือ '''ธงเรือพาณิชย์''' ([[ไฟล์:FIAV 000100.svg|23px]]) สำหรับใช้ชักบนเรือเอกชน
* '''[[ธงเรือราชการ]]''' หรือ '''ธงเรือหลวง''' ([[ไฟล์:FIAV 000010.svg|23px]]) สำหรับใช้ชักบนเรือของรัฐบาล
* '''[[ธงนาวี]]''' หรือ '''ธงเรือรบ''' ([[ไฟล์:FIAV 000001.svg|23px]]) (ธงทหารเรือเรียกอีกอย่างว่า ธงราชนาวี หรือ ธงรัฐนาวี) สำหรับใช้ชักบนเรือรบและใช้เป็นสัญลักษณ์ของ[[กองทัพเรือ]]ต่างๆ โดยทั่วไป
ธงเดินเรือเหล่านี้จะชักขึ้นบนเสาสำหรับชักธงเดินเรือที่เสาท้ายหรือที่เสาก๊าฟฟ์ในเวลาที่ไม่ได้ผูกเรือหรือทอดสมอเรือ เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าทั้งสองตำแหน่งกล่าวเป็นตำแหน่งที่เด่นที่สุดในเรือ แม้ว่าเสากระโดงเรือจะเป็นเสาเรือที่สูงกว่าเสาอื่นๆ ก็ตาม สำหรับเรือที่ไม่มีเสาก๊าฟฟ์ ธงเดินเรืออาจจะใช้ชักขึ้นที่ปลายแขนเสากระโดงเรือก็ได้ นอกจากนี้ธงชาติดังกล่าวยังสามารถใช้ได้ที่เครื่องบินและยานพาหนะที่สำคัญของทางราชการตามที่กฎหมายได้กำหนดไว้
ประเทศต่างๆ ส่วนมากใช้ธงชาติเป็นธงเดินเรือในขณะเดียวกัน ดังรูป ([[ไฟล์:FIAV 000111.svg|23px]]) แต่ธงเดินเรือในบางประเทศ เช่น [[ฝรั่งเศส]] จะมีลักษณะคล้ายคลึงกับธงชาติ แต่อาจมีส่วนประกอบที่แตกต่างกันบ้างเล็กน้อย เช่น กำหนดสัดส่วนธงให้ต่างออกไป เป็นต้น มีเพียงไม่กี่ประเทศเท่านั้นที่กำหนดให้มีธงเดินเรือแยกจากธงชาติออกมาโดยเฉพาะ เช่น [[สหราชอาณาจักร]] ซึ่งมีการใช้ธงเดินเรือถึง 3 ชนิด สำหรับจำแนกประเภทเรือ ได้แก่ ธงเดินเรือสีแดง สำหรับเรือของประชาชนทั่วไป ธงเดินเรือสีขาว สำหรับใช้เป็นธงราชนาวี และธงเดินเรือสีน้ำเงิน สำหรับเรือของรัฐบาลที่ไม่ได้สังกัดราชนาวีอังกฤษ
== ธงที่มีความคล้ายคลึงกัน ==
แม้ว่าธงชาติจะมีความหมายเป็นสัญลักษณ์ชาติใดชาติหนึ่งโดยเฉพาะก็ตาม แต่เป็นไปได้ที่หลายประเทศจะมีธงชาติที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันหรือเหมือนกัน ตัวอย่างเช่น
* [[ธงชาติโมนาโก|ธงชาติ]][[โมนาโก]]และ[[ธงชาติอินโดนีเซีย|ธงชาติ]][[อินโดนีเซีย]]มีการใช้สีและการแบ่งแถบพื้นธงที่เหมือนกัน แต่ต่างกันเพียงขนาดและสัดส่วนของธง
<center>
<gallery>
ไฟล์:Flag of Monaco.svg|<center>[[ธงชาติโมนาโก]]
ไฟล์:Flag of Indonesia.svg|<center>[[ธงชาติอินโดนีเซีย]]
</gallery>
</center>
* [[ธงชาติเนเธอร์แลนด์|ธงชาติ]][[เนเธอร์แลนด์]]และ[[ธงชาติลักเซมเบิร์ก|ธงชาติ]][[ลักเซมเบิร์ก]] มีการแบ่งแถบริ้วธงเหมือนกัน แต่ความเข้มของสีฟ้าในริ้วธงของทั้งสองประเทศมีความแตกต่างกันเล็กน้อย
<center>
<gallery>
ไฟล์:Flag of the Netherlands.svg|<center>[[ธงชาติเนเธอร์แลนด์]]
ไฟล์:Flag of Luxembourg.svg|<center>[[ธงชาติลักเซมเบิร์ก]]
</gallery>
</center>
* [[ธงชาติโรมาเนีย|ธงชาติ]][[โรมาเนีย]] [[ธงชาติชาด|ธงชาติ]]ของ[[ประเทศชาด]]ใน[[ทวีปแอฟริกา]] [[ธงชาติมอลโดวา]] และ[[ธงชาติอันดอร์รา|ธงชาติ]][[ประเทศอันดอร์รา|อันดอร์รา]]มีลักษณะที่เหมือนกันเกือบทุกประการ ทั้งการแบ่งริ้วธง และสีที่ใช้ในธง
<center>
<gallery>
ไฟล์:Flag of Chad.svg|<center>[[ธงชาติชาด]]
ไฟล์:Flag of Romania.svg|<center>[[ธงชาติโรมาเนีย]]
ไฟล์:Flag of Moldova.svg|<center>[[ธงชาติมอลโดวา]]
ไฟล์:Flag of Andorra.svg|<center>[[ธงชาติอันดอร์รา]]
</gallery>
</center>
ยิ่งกว่านั้น ยังเป็นไปได้ว่าธงที่ประเทศใดประเทศหนึ่งใช้อยู่ในปัจจุบันจะไปคล้ายกับธงของประเทศอื่นๆ ที่เคยใช้มาก่อนในประวัติศาสตร์ อาทิ [[ธงชาติแอลเบเนีย|ธงชาติ]][[แอลเบเนีย]]คือธงรบของ[[อาณาจักรโรมันตะวันออก]]หรือ[[อาณาจักรไบเซนไทน์]]ในอดีต เป็นต้น
== เกร็ดเกี่ยวกับธงชาติ ==
* [[ธงชาติเดนมาร์ก]] เป็น[[ธงราชการ]]ที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังใช้อยู่ในปัจจุบัน
* [[ธงชาติเนปาล]] เป็นธงชาติเพียงธงเดียวในโลกที่ไม่ได้เป็นรูปสี่เหลี่ยม
* [[ธงชาติสกอตแลนด์]] เป็นธงชาติที่เก่าแก่ที่สุดในโลก{{ต้องการอ้างอิงตรงนี้}} และยังเป็นธงที่มีการใช้อยู่ในปัจจุบัน ซึ่งจุดเริ่มต้นของการใช้ธงนี้สามารถนับย้อนหลังไปได้ถึงช่วง[[คริสต์ศตวรรษที่ 9]]
* [[ธงชาติสวิตเซอร์แลนด์]] และ[[ธงชาตินครรัฐวาติกัน]] เป็นธงที่มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส
* ลักษณะพิเศษของ[[ธงชาติฟิลิปปินส์]] คือ เมื่อชักธงกลับด้านเอาแถบสีแดงขึ้นข้างบนแทนแถบสีน้ำเงิน หมายความว่า[[ประเทศฟิลิปปินส์]]อยูในภาวะ[[สงคราม]]
* สีต่างๆ ที่นิยมใช้ในธงชาติทั่วโลกมีดังนี้:
** [[สีแดง]] [[สีขาว]] และ[[สีน้ำเงิน]] นิยมใช้ในหมู่ประเทศ[[ยุโรป]]และชาติตะวันตกอื่นๆ
** สีแดง [[สีเหลือง]] และ[[สีเขียว]] นิยมใช้ในกลุ่มประเทศใน[[ทวีปแอพริกา]]
** สีแดง สีขาว [[สีดำ]] และสีเขียว นิยมใช้ในประเทศที่นับถือ[[ศาสนาอิสลาม]]ในแถบ[[ตะวันออกกลาง]]
* [[ธงชาติลิเบีย]]เป็นธงชาติเพียงชาติเดียวที่ใช้สีพื้นเพียงหนึ่งสี คือ [[สีเขียว]]
* [[ธงชาติโมซัมบิก]] เป็นธงชาติเพียงชาติเดียวที่มีรูปอาวุธปืนอยู่บนธง (ปืน[[เอเค 47]])
* ธงชาติที่แสดงรูป[[แผนที่]]ของประเทศตนเองในผืนธง ได้แก่ [[ธงชาติไซปรัส]] [[ธงชาติคอซอวอ]] [[ธงหมู่เกาะคริสต์มาส]] ส่วนธงอีกธงหนึ่งที่ประกอบด้วยรูปแผนที่ คือ [[ธงรวมชาติเกาหลี]] ซึ่งแสดงแผนที่ของ[[เกาหลีเหนือ]]และ[[เกาหลีใต้]]รวมกันเป็นหนึ่งเดียว
<center>
<gallery>
ไฟล์:Flag of Nepal.svg|<center>[[ธงชาติเนปาล]] เป็นธงชาติเพียงประเทศเดียวที่ไม่ได้เป็นรูปสี่เหลี่ยม
ไฟล์:Flag of Denmark.svg|<center>[[ธงชาติเดนมาร์ก]] เป็น[[ธงราชการ]]ที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังใช้อยู่ในปัจจุบัน
ไฟล์:Flag of Scotland.svg|<center>[[ธงชาติสกอตแลนด์]] เป็นธงชาติที่เก่าแก่ที่สุดในโลก และยังเป็นธงที่มีการใช้อยู่ในปัจจุบัน
ไฟล์:Flag of Switzerland.svg|<center>[[ธงชาติสวิตเซอร์แลนด์]] เป็นธงที่มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส
ไฟล์:Flag of Libya.svg|<center>[[ธงชาติลิเบีย]] เป็นธงชาติเพียงชาติเดียวที่ใช้สีพื้นเพียงหนึ่งสี คือ [[สีเขียว]]
ไฟล์:Flag of Mozambique.svg|<center>[[ธงชาติโมซัมบิก]] เป็นธงชาติเพียงชาติเดียวที่มีรูปอาวุธปืนอยู่บนธง
ไฟล์:Flag of Cyprus.svg|<center>[[ธงชาติไซปรัส]] เป็นธงชาติที่แสดงรูป[[แผนที่]]ของประเทศตนเองในผืนธง
</gallery>
</center>
==แหล่งอื่น==
* [http://www.crwflags.com/fotw/flags/index.html Flags of the World (FOTW)] ฐานข้อมูลออนไลน์เกี่ยวกับวิชาการศึกษาธง มีข้อมูลเกี่ยวกับธงประเภทต่างๆ ทั่วโลก
* [http://www.rbvex.it/indice.html ฐานข้อมูลออนไลน์เกี่ยวกับประวัติธงประเทศต่างๆ ทั่วโลก]
* [http://www.flaggenlexikon.de/ ฐานข้อมูลออนไลน์เกี่ยวกับประวัติธงประเทศต่างๆ อย่างสังเขป]
* [http://www.national-symbol.com The World All Countries Flags] ข้อมูลเกี่ยวกับสัญลักษณ์ประจำประเทศต่างๆ
* [http://www.flags.net/ World Flag Database]
* [http://www.openclipart.org/cgi-bin/navigate/signs_and_symbols/flags OpenClipart.org]
* [http://www.piggotts.co.uk/flags-index.htm National Flags database and History of flags]
{{ธงชาติประเทศ}}
{{ธงชาติประเทศทวีปเอเชีย}}
{{ธงชาติประเทศทวีปยุโรป}}
{{ธงชาติประเทศทวีปแอฟริกา}}
{{ธงชาติประเทศทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกากลาง}}
{{ธงชาติประเทศทวีปอเมริกาใต้}}
{{รายชื่อธง}}
[[หมวดหมู่:ธงชาติ| ]]
[[af:Nasionale vlag]]
[[bn:জাতীয় পতাকা]]
[[ca:Bandera nacional]]
[[da:Nationalflag]]
[[de:Nationalflagge]]
[[en:National flag]]
[[eo:Nacia flago]]
[[es:Bandera nacional]]
[[et:Riigilipp]]
[[fa:پرچم ملی]]
[[fr:Drapeau national]]
[[he:דגל לאומי]]
[[hr:Državna zastava]]
[[hy:Ազգային դրոշ]]
[[io:Standardo]]
[[is:Þjóðfáni]]
[[it:Bandiera nazionale]]
[[ja:国旗]]
[[kn:ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜ]]
[[ko:국기]]
[[ml:ദേശീയപതാക]]
[[mn:Төрийн далбаа]]
[[mr:राष्ट्रीय ध्वज]]
[[nn:Nasjonalflagg]]
[[no:Nasjonalflagg]]
[[pl:Flaga państwowa]]
[[pt:Bandeira nacional]]
[[ro:Drapel național]]
[[ru:Государственный флаг]]
[[rw:Ibendera ry’igihugu]]
[[sh:Državna zastava]]
[[sr:Државна застава]]
[[sv:Nationsflagga]]
[[ta:தேசியக் கொடி]]
[[vi:Quốc kỳ]]
[[zh:国旗]]
[[zh-yue:國旗]]
| 