ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ทะเลอารัล"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Xqbot (คุย | ส่วนร่วม)
โรบอต แก้ไข: fi:Aral
Chale yan (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Infobox lake
[[ไฟล์:Aralzee.jpg|thumb|ภาพทะเลอารัลในปี พ.ศ. 2532 และ พ.ศ. 2546]]
|lake_name = ทะเลอารัล
|image_lake =Aral Sea 1989-2008.jpg
|caption_lake = 1989 และ 2008
|image_bathymetry =
|caption_bathymetry =
|location = [[File:Flag of Kazakhstan.svg|border|25px]] [[ประเทศคาซัคสถาน]],
[[File:Flag of Uzbekistan.svg|border|25px]] [[ประเทศอุซเบกิสถาน]]
([[เอเชียกลาง]])
|coords = {{Coord|45|N|60|E|type:waterbody_scale:5000000|display=inline,title}}
|type = ทะเลปิด
|inflow = [[แม่น้ำอามูดาร์ยา]], [[แม่น้ำเซียร์ดาร์ยา]]
|outflow =
|catchment =
|basin_countries = <small>[[ประเทศคาซัคสถาน]], [[ประเทศอุซเบกิสถาน]], [[ประเทศเติร์กเมนิสถาน]], [[ประเทศทาจิกิสถาน]], [[ประเทศอัฟกานิสถาน]] </small>
|length =
|width =
|area = 17,160 กม² (2004, 3 ทะเลสาบ)<br />28,687 กม² (1998, 2 ทะเลสาบ)<br />68,000 กม² (1960, 1 ทะเลสาบ)
|depth =
|max-depth = 102 ม. 1989<br /> 42 ม. 2008 (เฉพาะส่วนทะเลสาบด้านเหนือ)<ref name="ENS wire"/>
|volume =
|residence_time =
|shore =
|elevation =
|islands =
|cities = [[อารัล]]
}}
[[ไฟล์:Aralship2.jpg|thumb|เรือที่ถูกทิ้งในบริเวณซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นทะเล]]
'''ทะเลอารัล''' ([[ภาษาคาซัค]]: Арал Теңізі, ''Aral Tengizi'', [[ภาษาอุซเบก]]:Orol dengizi, [[ภาษารัสเซีย]]: Аральскοе мοре, [[ภาษาทาจิก]]/[[ภาษาเปอร์เซีย]]: Daryocha-i Khorazm, ''Lake Khwarazm'') เป็นทะเลปิดที่อยู่ใน[[เอเชียกลาง]] อยู่ระหว่าง[[ประเทศคาซัคสถาน]]และ[[คาราคัลปัคสถาน]]ซึ่งเป็นดินแดนปกครองตนเองของ[[อุซเบกิสถาน]] ปัจจุบันปริมาณน้ำในทะเลลดลงมากจนทะเลถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ทะเลอารัลเหนือ ทะเลอารัลใต้ส่วนตะวันออกและทะเลอารัลใต้ส่วนตะวันตก
 
ครั้งหนึ่งทะเลอารัลมีพื้นที่ 68,000 ตารางกิโลเมตร และเป็นทะเลที่ใหญ่เป็นอันดับ 4 ของโลก แต่ตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ. 2503 ทะเลอารัลก็ลดขนาดลงเรื่อย ๆ เพราะ[[แม่น้ำอามุ ดาเรียมูดาร์ยา]]และแม่น้ำ[[เซียร์ ดาเรียเซียร์ดาร์ยา]]ที่นำน้ำมาสู่ทะเลโดนเปลี่ยนเส้นทางเพราะโครงการชลประทานของ[[สหภาพโซเวียต]] ในปี พ.ศ. 2547 พื้นที่ทะเลลดลงเหลือร้อยละ 25 ของขนาดเดิม และมีค่าความเค็มมากกว่าเดิมถึง 5 เท่าซึ่งทำให้พืชและสัตว์ที่เคยอาศัยอยู่ตายเสียส่วนใหญ่ ในปี พ.ศ. 2550 พื้นที่ลดลงเหลือเพียงร้อยละ 10 ของขนาดเดิม และแยกตัวออกเป็นทะเลสาบสามส่วน ซึ่งสองในสามนั้นเค็มเกินไปที่ปลาจะอาศัยอยู่ได้<ref name="sciam">{{cite news | author=Philip Micklin; Nikolay V. Aladin | title=Reclaiming the Aral Sea | url=http://www.sciam.com/article.cfm?id=reclaiming-the-aral-sea&sc=rss | work=Scientific American | date=March 2008 | accessdate=2008-05-17}}</ref> อุตสาหกรรมการประมงที่เคยเฟื่องฟูถูกทำลายลง เมืองประมงที่อยู่รอบ ๆ ชายฝั่งเดิมกลายสภาพเป็นสุสานเรือ และทำให้เกิดปัญหาการว่างงานและปัญหาเศรษฐกิจตามมา
 
== ปัญหาสิ่งแวดล้อม ==