วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาสเปน"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
CommonsDelinker (คุย | ส่วนร่วม)
บอต
การแก้ไข 28,464 ครั้ง
แทนที่ภาพ Linguistic_map_Southwestern_Europe.gif ด้วย Linguistic_map_Southwestern_Europe-en.gif จากวิกิพีเดียคอมมอนส์
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 1:
{{กล่องข้อมูล ภาษา
|name=ภาษาสเปน / ภาษากัสติยา
|nativename=español / castellano
|pronunciation=/espaˈɲol/ ''เอสปา'''โญล'''''<br />/kasteˈʎano/ ''กัสเต'''ลยา'''โน''<br />/kasteˈɟ͡ʝano/ ''กัสเต'''ยา'''โน''
|familycolor=Indo-European
|region=
[[ประเทศอาร์เจนตินา|อาร์เจนตินา]],<ref>Argentina.gov.ar. [http://www.argentina.gov.ar/argentina/portal/paginas.dhtml?pagina=235 ''Acerca de la Argentina: Idioma''.] {{es icon}}</ref> [[ประเทศเบลีซ|เบลีซ]],<ref>GovernmentOfBelize.gov.bz. [http://www.governmentofbelize.gov.bz/ab_people.html ''Languages''.] {{en icon}}</ref> [[ประเทศโบลิเวีย|โบลิเวีย]],<ref>TurismoBolivia.bo. [http://www.turismobolivia.bo/loader_es.php?n1=1&n2=1&n3=6&n4=0#lengua ''Idiomas en Bolivia''.] {{es icon}}</ref> [[ประเทศชิลี|ชิลี]],<ref>Servicio Nacional de Turismo. [http://www.sernatur.cl/internacional/?lang=1 ''Población e idioma en Chile''.] {{es icon}}</ref> [[ประเทศโคลอมเบีย|โคลอมเบีย]],<ref>Artículo 10.º de la [http://www.cna.gov.co/cont/documentos/legislacion/constitucion.pdf ''Constitución política de Colombia'' (1991)]: «El castellano es el idioma oficial de Colombia. Las lenguas y dialectos de los grupos étnicos son también oficiales en sus territorios. La enseñanza que se imparta en las comunidades con tradiciones lingüísticas propias será bilingüe».{{es icon}}</ref> [[ประเทศคอสตาริกา|คอสตาริกา]],<ref>VisitCostaRica.com. [http://www.visitcostarica.com/ict/paginas/informacion.asp ''Idioma oficial de Costa Rica''.] {{es icon}}</ref> [[ประเทศคิวบา|คิวบา]],<ref name="Constitución de la República de Cuba">Portal Cuba. [http://www.cuba.cu/gobierno/cuba.htm ''Constitución de la República de Cuba''], artículo 2.º: «El nombre del Estado cubano es República de Cuba, el idioma oficial es el español y su capital es la ciudad de La Habana». {{es icon}}</ref> [[ประเทศเอกวาดอร์|เอกวาดอร์]], [[ประเทศเอลซัลวาดอร์|เอลซัลวาดอร์]], [[ประเทศสเปน|สเปน]], [[ยิบรอลตาร์]] ([[สหราชอาณาจักร|อังกฤษ]]), [[ประเทศกัวเตมาลา|กัวเตมาลา]], [[ประเทศอิเควทอเรียลกินี|อิเควทอเรียลกินี]],<ref>Espanol.Guinea-Equatorial.com. [http://espanol.guinea-equatorial.com/About/?PageID=9 ''País y Clima''.] {{es icon}}</ref><ref>[http://espanol.guinea-equatorial.com/Government/index.cfm?PageID=26 ''Constitución de Guinea Ecuatorial (de 1995)''], artículo 4.º: «La lengua oficial de la República de Guinea Ecuatorial es el español. Se reconoce las lenguas aborígenes como integrantes de la cultura nacional». {{es icon}}</ref> [[ประเทศฮอนดูรัส|ฮอนดูรัส]], [[ประเทศเม็กซิโก|เม็กซิโก]], [[ประเทศนิการากัว|นิการากัว]], [[ประเทศปานามา|ปานามา]], [[ประเทศปารากวัย|ปารากวัย]], [[ประเทศเปรู|เปรู]], [[ปวยร์โตรีโก]] ([[สหรัฐอเมริกา|สหรัฐฯ]]), [[สาธารณรัฐโดมินิกัน]], [[ประเทศอุรุกวัย|อุรุกวัย]] และ[[ประเทศเวเนซุเอลา|เวเนซุเอลา]]<br />
ในกลุ่มคนส่วนน้อย:<br />
[[ประเทศอันดอร์รา|อันดอร์รา]],<ref name="ethnologue">Ethnologue.com. [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=spa ''Spanish. A language of Spain''.] {{en icon}}</ref> [[ประเทศแคนาดา|แคนาดา]],<ref>[http://www12.statcan.ca/francais/census06/data/topics/RetrieveProductTable.cfm?TPL=RETR&ALEVEL=3&APATH=3&CATNO=&DETAIL=0&DIM=&DS=99&FL=0&FREE=0&GAL=0&GC=99&GK=NA&GRP=1&IPS=&METH=0&ORDER=1&PID=89186&PTYPE=88971&RL=0&S=1&ShowAll=No&StartRow=1&SUB=701&Temporal=2006&Theme=70&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF=Recensement de 2006] ''Statistique Canada''. {{fr icon}}</ref> [[สหรัฐอเมริกา]],<ref>[http://factfinder.census.gov/servlet/DTTable?_bm=y&-geo_id=01000US&-ds_name=ACS_2006_EST_G00_&-_lang=en&-redoLog=true&-mt_name=ACS_2006_EST_G2000_B06007&-format=&-CONTEXT=dt 2006] ''American Community Survey''. {{en icon}}</ref> [[ประเทศฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]], [[ประเทศโมร็อกโก|โมร็อกโก]], [[เวสเทิร์นสะฮารา]]<ref>[http://hispanismo.cervantes.es/faq.asp#105 Instituto Cervantes.] {{es icon}}</ref> และในหมู่ผู้อพยพลี้ภัยชาวเวสเทิร์นสะฮาราใน[[ประเทศแอลจีเรีย|แอลจีเรีย]]
|speakers=ผู้พูดเป็นภาษาที่หนึ่ง: 329 ล้านคน<ref name=Ethnologue1>[http://www.ethnologue.org/ethno_docs/distribution.asp?by=size Spanish language total]. Ethnologue. Retrieved 14 August 2009.</ref><ref name=demogr>[http://eprints.ucm.es/8936/1/DT03-06.pdf Demografía de la lengua española] (p. 38).</ref><br /><small>ผู้พูดเป็นภาษาที่หนึ่งหรือสอง: 500 ล้านคน</small><ref name="Acta Internacional">Acta Internacional de la Lengua Española. [http://www.actaslengua.org/acta_lengua_espanola.asp?id=7 ''IV Acta Internacional de la Lengua Española, Un idioma vivo para el mundo''.] {{es icon}}</ref><ref name=Es2009>[http://www.krysstal.com/spoken.html krysstal.com] / [http://www.elpais.com/articulo/cultura/Queretaro/palabra/bonita/espanol/elpepucul/20110618elpepucul_2/Tes elpais.com] / 5th International Congress on Spanish Language ([http://www.la-moncloa.es/IDIOMAS/9/ActualidadHome/29012009_CongresoLengua.htm la-moncloa.es]) / [http://www.toplanguagecommunity.co.uk/spanish-portal/ toplanguagecommunity.co.uk] / [http://www.uis.edu/clas/continuingeducation/spanish/factsaboutspanish.html uis.edu] / Antonio Molina, director of the Instituto Cervantes in 2006 ([http://terranoticias.terra.es/cultura/articulo/espanol_sera_segunda_lengua_comunicacion_848372.htm terranoticias.es], [http://www.elmundo.es/elmundo/2007/04/26/cultura/1177610767.html elmundo.es]) / Luis María Anson of the Real Academia Española ([http://www.elcultural.es/version_papel/OPINION/24251/Estados_Unidos-_mas_hispanohablantes_que_en_Espana elcultural.es]) / [http://www.congresovaloridioma.es/pag/bienvenida.html International Congress about Spanish, 2008] / Mario Melgar of the México University ([http://www.lllf.uam.es/~fmarcos/coloquio/Ponencias/MMelgar.doc lllf.uam.es]), / Enrique Díaz de Liaño Argüelles, director of Celer Solutions multilingual translation network ([http://www.elintercultural.net/2010090632796/Industrias-Culturales/Noticias/qel-espanol-es-actualmente-la-lengua-comun-de-casi-500-millones-de-personas-y-la-lengua-oficial-de-21-paisesq.html elintercultural.net]) / Feu Rosa - Spanish in Mercosur ([http://congresosdelalengua.es/valladolid/ponencias/unidad_diversidad_del_espanol/5_espanol_y_portugues/rosa_f.htm congresosdelalengua.es]) / [http://www.elpais.com/articulo/carreras/capital/humano/500/millones/razones/saber/espanol/elpepueconeg/20100124elpnegser_4/Tes elpais.com] / [http://www.eumed.net/rev/cccss/05/jrz.htm eumed.net] / [http://www.efeamerica.com/309_hispanic-world/879407_spain-s-king-praises-nobel-winning-vargas-llosa.html efeamerica.com] / [http://www.babel-linguistics.com/idiomas.htm babel-linguistics.com].</ref>
|script=[[อักษรละติน]]
|rank=2 (ผู้พูดภาษาถิ่น); 3 (ผู้พูดทั้งหมด)
|fam2=[[กลุ่มภาษาอิตาลิก|อิตาลิก]]
|fam3=[[กลุ่มภาษาโรมานซ์|โรมานซ์]]
|fam4=[[กลุ่มภาษาอิตาโล-เวสเทิร์น|อิตาโล-เวสเทิร์น]]
|fam5=[[กลุ่มภาษากัลโล-ไอบีเรียน|กัลโล-ไอบีเรียน]]
|fam6=[[กลุ่มภาษาไอบีเรียนโรมานซ์|ไอบีเรียนโรมานซ์]]
|fam7=[[กลุ่มภาษาไอบีเรียตะวันตก|ไอบีเรียตะวันตก]]
|nation= {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=20 ประเทศกับ 1 ดินแดน|
'''โดยนิตินัย''':|
{{flagicon|Bolivia}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศโบลิเวีย|โบลิเวีย]]|
{{flagicon|Colombia}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศโคลอมเบีย|โคลอมเบีย]]|
{{flagicon|Costa Rica}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศคอสตาริกา|คอสตาริกา]]|
{{flagicon|Cuba}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศคิวบา|คิวบา]]|
{{flagicon|Ecuador}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศเอกวาดอร์|เอกวาดอร์]]|
{{flagicon|El Salvador}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศเอลซัลวาดอร์|เอลซัลวาดอร์]]|
{{flagicon|Equatorial Guinea}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศอิเควทอเรียลกินี|อิเควทอเรียลกินี]]|
{{flagicon|Guatemala}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศกัวเตมาลา|กัวเตมาลา]]|
{{flagicon|Honduras}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศฮอนดูรัส|ฮอนดูรัส]]|
{{flagicon|Panama}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศปานามา|ปานามา]]|
{{flagicon|Paraguay}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศปารากวัย|ปารากวัย]]|
{{flagicon|Peru}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศเปรู|เปรู]]|
{{flagicon|Puerto Rico}}&nbsp;&nbsp;[[ปวยร์โตรีโก]] ([[สหรัฐอเมริกา]])|
{{flagicon|Spain}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศสเปน|สเปน]]|
{{flagicon|Venezuela}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศเวเนซุเอลา|เวเนซุเอลา]]|
 
'''โดยพฤตินัย''':|
{{flagicon|Argentina}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศอาร์เจนตินา|อาร์เจนตินา]]|
{{flagicon|Chile}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศชิลี|ชิลี]]|
{{flagicon|Dominican Republic}}&nbsp;&nbsp;[[สาธารณรัฐโดมินิกัน]]|
{{flagicon|Mexico}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศเม็กซิโก|เม็กซิโก]]|
{{flagicon|Nicaragua}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศนิการากัว|นิการากัว]]|
{{flagicon|Uruguay}}&nbsp;&nbsp;[[ประเทศอุรุกวัย|อุรุกวัย]]|
}}<br />
{{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=องค์กรระหว่างประเทศต่าง ๆ|
* '''องค์กรในทวีปแอฟริกา (1)''': <br />[[สหภาพแอฟริกา]]<ref>[http://www.africa-union.org/root/au/Documents/Treaties/Text/Protocol%20on%20Amendments%20to%20the%20Constitutive%20Act.pdf ''Protocol on amendments to the constitutive act of the African Union''.] {{en icon}}</ref>
* '''องค์กรในทวีปอเมริกา (4)''': <br />[[องค์การรัฐอเมริกา]], [[ตลาดร่วมอเมริกาใต้ตอนล่าง]], [[ประชาคมแอนดีส]], [[สหภาพชาติอเมริกาใต้]]
* '''องค์กรในทวีปยุโรป (3)''': <br />[[สหภาพยุโรป]], [[สำนักงานตำรวจยุโรป]], [[สหภาพยุโรปตะวันตก]]
* '''องค์กรระหว่างประเทศ (6)''': <br />[[สหประชาชาติ]], [[องค์การตำรวจสากล]], [[ศูนย์สื่ออิสระ]], [[สมาคมเพื่อการพัฒนาหอสมุดแห่งชาติไอบีเรียอเมริกา]], [[สหภาพละติน]], [[ฟีฟ่า]]
}}
|agency=[[สมาคมบัณฑิตยสถานภาษาสเปน]] ([[ราชบัณฑิตยสถานสเปน]]และบัณฑิตยสถานภาษาสเปนในประเทศอื่น ๆ อีก 21 ประเทศ)
|iso1=es
|iso2=spa
|iso3=spa
|lingua=51-AAA-b
|map=Map-Hispanophone World.png
|mapcaption =<small>สัญลักษณ์สี:<br />{{legend|#000080|ประเทศหรือดินแดนที่ภาษาสเปนมีสถานะทางการ}}{{legend|#0000FF|[[รัฐ (สหรัฐอเมริกา)|รัฐในสหรัฐอเมริกา]]ที่ประชากรมากกว่าร้อยละ 25 ใช้ภาษาสเปน}}{{legend|#0080FF|รัฐในสหรัฐอเมริกาที่ประชากรร้อยละ 10-20 ใช้ภาษาสเปน}}{{legend|#78C0FF|รัฐในสหรัฐอเมริกาที่ประชากรร้อยละ 5-9.9 ใช้ภาษาสเปน}}<!--{{legend|#B3D9FF|ประเทศหรือดินแดนที่มีผู้ใช้ภาษาสเปนหรือภาษาครีโอล (ภาษาผสม) ที่มีรากฐานมาจากภาษาสเปน แต่ไม่ได้ใช้เป็นภาษาราชการ
}}--></small>}}
'''ภาษาสเปน''' ({{lang-en|Spanish}}; สเปน: {{lang|es|''español''}}) หรือ '''ภาษากัสติยา''' ({{lang-en|Castilian}}; สเปน: {{lang|es|''castellano''}}) เป็นภาษาใน[[กลุ่มภาษาไอบีเรียนโรมานซ์]] หนึ่งใน[[ภาษา]]ทางการ 6 ภาษาของ[[องค์การสหประชาชาติ]]<ref>Las Naciones Unidas. [http://www.un.org/spanish/aboutun/charter/index.htm ''Carta de las Naciones Unidas: Artículo 111''] {{es icon}}</ref> และภาษาที่มีผู้พูดเป็นภาษาแม่มากที่สุดในโลกรองจาก[[ภาษาจีนกลาง]]<ref>Ethnologue.com, 1999, [http://web.archive.org/web/19990429232804/www.sil.org/ethnologue/top100.html Top 100 Languages by Population.] {{en icon}}</ref><ref>CIA - The World Factbook. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2098.html Field Listing - Languages.] {{en icon}} (ดูข้อมูลที่ World) </ref> รวมทั้งยังเป็นภาษาราชการขององค์การระหว่างประเทศทางเศรษฐกิจและการเมืองที่สำคัญอีกหลายองค์การอีกด้วย เช่น [[สหภาพยุโรป]]<ref>EUR-Lex. [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:306:0135:0145:ES:PDF ''Tratado de Lisboa, Artículo 7''.] {{es icon}}</ref> [[สหภาพแอฟริกา]]<ref>Union Africaine. [http://www.africa-union.org/Official_documents/Treaties_Conventions_fr/Protocol%20sur%20les%20amendement%20a%20l%20Acte%20constitutif%20de%20l%20UA.pdf ''Protocole sur les Amendements a l´Acte Constitutif de l´Union Africaine, Article 11 Langues officielles''.] {{fr icon}}</ref> [[องค์การรัฐอเมริกา]]<ref>Organization of American States. [http://www.oas.org/juridico/spanish/carta.html#ch20 ''Carta de la Organización de los Estados Americanos: Capítulo XXI Ratificación y Vigencia, Artículo 139''.] {{es icon}}</ref> [[องค์การรัฐไอบีเรียอเมริกา]]<ref>Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura. [http://www.oei.es/estatutos.htm ''Estatutos de la Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura: Capítulo I Naturaleza y Fines, Artículo 1''.] {{es icon}}</ref> [[ข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ]]<ref>El Secretariado del Tratado de Libre Comercio de América del Norte. [http://www.nafta-sec-alena.org/sp/view.aspx?conID=590&mtpiID=156#A2206 ''Capítulo XXII del TLCAN, Artículo 2206.''] {{es icon}}</ref> และ[[สหภาพชาติอเมริกาใต้]]<ref>Ministério das Relações Exteriores. [http://www.mre.gov.br/portugues/imprensa/nota_detalhe3.asp?ID_RELEASE=5466 ''Tratado Constitutivo da União de Nações Sul-Americanas, Artigo Transitório''.] {{pt icon}} {{es icon}} {{en icon}} {{nl icon}}</ref> เป็นต้น
 
มีผู้พูดภาษาสเปนเป็นภาษาที่หนึ่งและภาษาที่สองเป็นจำนวนระหว่าง 450-500 ล้านคน<ref name="Acta Internacional"/><ref name="El País">El País. [http://www.elpais.com/articulo/cultura/espanol/segundo/idioma/estudia/mundo/Instituto/Cervantes/elpepucul/20070426elpepucul_8/Tes ''El español es el segundo idioma que más se estudia en el mundo, según el Instituto Cervantes''.] {{es icon}}</ref><ref>Terra. [http://actualidad.terra.es/cultura/articulo/comunidad_europea_asia_instituto_cervantes_847855.htm ''La presencia del español en la Comunidad Europea y la expansión en Asia, retos inmediatos del Instituto Cervantes''.] {{es icon}}</ref> โดย[[ประเทศเม็กซิโก|เม็กซิโก]]เป็นประเทศที่มีจำนวนผู้พูดภาษานี้มากที่สุด นอกจากนี้ ภาษาสเปนยังเป็นภาษาที่มีผู้เรียนมากเป็นอันดับที่ 2 ของโลกรองจาก[[ภาษาอังกฤษ]]<ref name="El País"/> มีผู้เรียนภาษานี้อย่างน้อย 17.8 ล้านคน<ref>Junta de Castilla y León. [http://www.fundacionsiglo.com/espanol/cap1.pdf ''Plan del Español para Extranjeros 2005/2009''.] {{es icon}}</ref><ref>Fundéu BBVA. [http://www.fundeu.es/Noticias.aspx?frmOpcion=NOTICIA&frmFontSize=2&frmIdNoticia=1957 ''Carmen Caffarel valora la influencia del español, que en el 2050 hablarán 600 millones''.] {{es icon}}</ref><ref>CincoDías.com. [http://www.cincodias.com/articulo/Sentidos/espanol-buen-negocio/20081114cdscdicst_1/cds5se ''El español es un buen negocio''.] {{es icon}}</ref> ขณะที่แหล่งข้อมูลบางแห่งกล่าวว่า มีผู้เรียนภาษานี้กว่า 46 ล้านคนกระจายอยู่ใน 90 ประเทศ<ref>Universpain. [http://www.universpain.com/Spain/Spanish.php ''¿Por qué es importante aprender el español?''.] {{es icon}}</ref>
 
ภาษาสเปนมีต้นกำเนิดจาก[[ภาษาละติน]]ชาวบ้านที่พัฒนามาตั้งแต่[[คริสต์ศตวรรษที่ 3]] (เช่นเดียวกับภาษาอื่นในกลุ่มภาษาโรมานซ์) หลังจาก[[จักรวรรดิโรมัน]]ล่มสลายลง ดินแดนที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิต่างแยกไปอยู่ใต้การปกครองของชนกลุ่มต่าง ๆ กัน ภาษานี้จึงถูกตัดขาดออกจากภาษาถิ่นของภาษาละตินในดินแดนอื่น ๆ และมีวิวัฒนาการอย่างช้า ๆ จนเกิดเป็น[[ภาษากลุ่มโรมานซ์|ภาษาละตินใหม่]]ต่างหากอีกภาษาหนึ่ง แต่เนื่องจากได้รับการเผยแพร่ทั้งใน[[ทวีปอเมริกาเหนือ]]และ[[ทวีปอเมริกาใต้]]เป็นเวลาที่ต่อเนื่องยาวนาน ภาษาสเปนจึงกลายเป็นภาษาละตินใหม่ที่ใช้กันแพร่หลายมากที่สุดในปัจจุบัน
 
== ชื่อภาษาและที่มา ==
[[ชาวสเปน]]มักเรียกภาษาของตนว่า '''ภาษาสเปน (español)''' เมื่อนำภาษานี้ไปเปรียบเทียบกับภาษาของชาติอื่น เช่น [[ภาษาฝรั่งเศส]]และ[[ภาษาอังกฤษ]] แต่จะเรียกว่า '''ภาษากัสติยา (castellano)''' [= ภาษาของแคว้นกัสติยา] เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับ[[ภาษาในประเทศสเปน]]ภาษาอื่น ๆ (เช่น [[ภาษากาลิเซีย]] [[ภาษาบาสก์]] และ[[ภาษากาตาลา]]) หรือแม้กระทั่งการนำไปเทียบกับบรรดาภาษาพื้นเมืองของประเทศในลาตินอเมริกาบางประเทศ ด้วยวิธีนี้ [[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสเปน ค.ศ. 1978]] จึงใช้คำว่า "ภาษากัสติยา" (''castellano'') เพื่อนิยามภาษาราชการของประเทศ ซึ่งตรงข้ามกับ "ภาษาของสเปนภาษาอื่น ๆ" (''las demás lenguas españolas'') ตามมาตรา 3 ดังนี้
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/ภาษาสเปน"