|
'''อ็องเดร-มารี อ็องแปร์'''<ref name="อ็องแปร์">[http://siweb.dss.go.th/Scientist/Scientist/Andre%20marie%20ampere.html อ็องเดร-มารี อ็องแปร์ : Andre Marie Ampere]</ref> ({{lang-fr|André-Marie Ampère}}; 22 มกราคม ค.ศ. 1775 — 10 มิถุนายน ค.ศ. 1836) เป็น[[นักฟิสิกส์]]และ[[นักคณิตศาสตร์]][[ชาวฝรั่งเศส]] ผู้ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ค้นพบ[[ทฤษฎีแม่เหล็กไฟฟ้า]] [[หน่วย SI]] ของการวัด[[กระแสไฟฟ้า]] โดยชื่อของหน่วย[[แอมแปร์]] ได้ตั้งตามชื่อของเขา
== ประวัติ ==
อ็องแปร์เกิดวันที่ 22 มกราคม ค.ศ. 1775 ที่เมือง[[ลียง]] [[ประเทศฝรั่งเศส]] เขามีความสนใจด้าน[[วิทยาศาสตร์]]และ[[คณิตศาสตร์]]เป็นอย่างมาก ในภายหลังอ็องแปร์ได้เป็นครูสอนหนังสือที่โรงเรียนแห่งหนึ่ง ก่อนที่จะมาสอนคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ในระดับชั้นมัธยม และ 2 ปีต่อมา เขาได้เป็นศาสตราจารย์สอนวิชาแคลคูลัสเชิงวิเคราะห์และกลศาสตร์ ที่โรงเรียนโปลีเทคนิคแห่งฝรั่งเศส ที่แห่งนี้เอง ที่เขาได้เริ่มการทดลอง ในค.ศ. 1809 เขาได้เผยแพร่ผลงานของเขาในด้าน[[คณิตศาสตร์]] [[เคมี]] และ[[ชีววิทยา]] จากผลงานนี้ ส่งผลให้เขาได้รับเชิญเป็นสมาชิกของสถาบันศิลปะและวิทยาศาสตร์ (Institute of Art and Science) และได้รับเลือกเป็นหัวหน้าภาควิชาคณิตศาสตร์<ref name="อ็องแปร์" />
ค.ศ. 1820 [[ฮันส์ คริสเทียน เออร์สเตด]] นักฟิสิกส์[[ประเทศเดนมาร์ก|ชาวเดนมาร์ก]]ได้เผยแพร่ผลงานการค้นพบความสัมพันธ์ระหว่างไฟฟ้าและแม่เหล็ก ที่นำไปสู่ทฤษฎีความสัมพันธ์ระหว่างแม่เหล็กกับไฟฟ้า หรือ [[ทฤษฎีแม่เหล็กไฟฟ้า]] หลังจากที่อ็องแปร์ได้ทราบข่าวดังกล่าว เขาได้ทำการทดลองตามแบบของเออร์สเตด จากการทดลองของเขา ได้นำไปสู่การสร้าง[[สนามแม่เหล็ก]] และ[[มอเตอร์ไฟฟ้า]]ในเวลาต่อมา
อ็องแปร์เสียชีวิตวันที่ 10 มิถุนายน ค.ศ. 1836 ที่เมือง[[มาร์แซย์]] ประเทศฝรั่งเศส<ref name="อ็องแปร์" />
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{เริ่มอ้างอิง}}
* {{cite encyclopedia
| last = Williams
| first = L. Pearce
| title = Ampère, André-Marie
| encyclopedia = [[Dictionary of Scientific Biography]]
| volume = 1
| pages = 139–147
| publisher = Charles Scribner's Sons
| location = New York
| year= 1970
| isbn = 0684101149
}}
{{จบอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|André-Marie Ampère}}
* [http://www.ampere.cnrs.fr Ampère and the history of electricity] - a French-language, edited by CNRS, site with Ampère's correspondence (full text and critical edition with links to manuscripts pictures, more than 1000 letters), an Ampère bibliography, experiments, and 3D simulations
* [http://musee-ampere.univ-lyon1.fr Ampère Museum] - a French-language site from the museum in Poleymieux-au-Mont-d'or, near [[Lyon]], [[France]]
* {{ScienceWorldBiography | urlname=Ampere | title=Ampère, André (1775-1836)}}
* [http://www.newadvent.org/cathen/01437c.htm Catholic Encyclopedia on André Marie Ampère]
* [http://www.juliantrubin.com/bigten/ampereexperiments.html André-Marie Ampère: The Founder of Electromagnetism] - Background information and related experiments
{{birth|1775}}{{death|1836}}
| 