ตัวยาสำคัญ (active ingredients หรือ medicament) คือ สารที่อยู่ในเภสัชภัณฑ์หรือยาเตรียม มีฤทธิ์ในการบำบัดรักษาโดยตรง โดยเภสัชภัณฑ์แต่ละชนิดอาจมีตัวยาสำคัญเพียงชนิดเดียวหรือมีหลายชนิดที่ออกฤทธิ์ร่วมกันก็ได้ และนอกจากนี้ ในตำรับยาอาจมีตัวยาเสริม (adjuvant) ที่ออกฤทธิ์ร่วมกันกับตัวยาหลักเพื่อช่วยเสริมฤทธิ์ในการรักษาโรคได้อีกด้วย