สมุทรศาสตร์

(เปลี่ยนทางจาก Oceanography)

สมุทรศาสตร์ หรือ สมุทรวิทยา (oceanography, oceanology, หรือ marine science) คือ ศาสตร์ที่ศึกษาเรื่องเกี่ยวกับทะเลและมหาสมุทร สมุทรศาสตร์เกี่ยวพันกับศาสตร์แขนงอื่น ๆ อีกหลายสาขา เช่น ธรณีวิทยา ภูมิศาสตร์ ธรณีฟิสิกส์ ฟิสิกส์ เคมี ธรณีเคมี คณิตศาสตร์ อุตุนิยมวิทยา พฤกษศาสตร์และสัตวศาสตร์ เราอาจแบ่งสมุทรศาสตร์ออกได้เป็น 5 สาขา ดังนี้

  1. สมุทรศาสตร์กายภาพ ศึกษาลักษณะทางกายภาพของทะเล และมหาสมุทรได้แก่ น้ำขึ้นน้ำลง กระแสน้ำ คลื่น อุณหภูมิ ความหนาแน่น การหมุนเวียนของน้ำ เสียงในทะเล ความโปร่งแสงของน้ำทะเล น้ำแข็งในทะเล และปัจจัยอื่นๆ ทางฟิสิกส์ของน้ำทะเล
  2. สมุทรศาสตร์เคมี ศึกษาที่มาองค์ประกอบและปฏิกิริยาทางเคมีของน้ำทะเล รวมทั้งสภาพความเค็ม ความนำไฟฟ้า ความเป็นกรด-ด่าง และปริมาณสารอาหาร แร่ธาตุ กัมมันตรังสี และปริมาณก๊าซที่ละลายอยู่ในน้ำทะเล
  3. สมุทรศาสตร์ชีวะ ศึกษาสิ่งมีชีวิตทั้งพืชและสัตว์ในทะเล วัฏจักรและความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในทะเล รวมทั้งสภาพแวดล้อมของทะเลและมหาสมุทรที่เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิต
  4. สมุทรศาสตร์ธรณี ศึกษากำเนิดของเปลือกสมุทร การเคลื่อนตัวของเปลือกสมุทร ลักษณะภูมิประเทศและส่วนประกอบทางกายภาพของพื้นท้องทะเล ลักษณะตะกอนพื้นท้องทะเล และลักษณะชายฝั่งชนิดต่าง ๆ
  5. สมุทรศาสตร์อุตุนิยมวิทยา ศึกษาปฏิสัมพันธ์ระหว่างบรรยากาศและผิวหน้าน้ำทะเล ลมและผลจากอิทธิพลของลม ทัศนวิสัยในทะเล และองค์ประกอบทางอุตุนิยมวิทยาอื่น ๆ ในทะเล
Thermohaline circulation