วิกิพีเดีย

ไลท์นิง (ไฟนอลแฟนตาซี)

ไลท์นิง (ญี่ปุ่น: ライトニング; โรมาจิ: Raitoningu) เป็นตัวละครในเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี สร้างโดยสแควร์เอนิกซ์ ปรากฏตัวครั้งแรกในฐานะตัวละครหลักของวิดีโอเกมเล่นตามบทบาทชื่อ ไฟนอลแฟนตาซี XIII โดยรับบทเป็นประชาชนในคูคูน (Cocoon) ซึ่งเป็นโลกจำลองที่ลอยอยู่เหนือดาวเคราะห์ชื่อแกรนพัลซ์ (Gran Pulse) หลังจากที่เซราห์น้องสาวของเธอถูกตราหน้าว่าเป็นศัตรูกับคูคูนแล้ว ไลท์นิงพยายามที่จะช่วยเหลือเธอ โดยภายหลังเธอได้รับภารกิจจากฟาลซี (fal'Cie) หรือชนเผ่าครึ่งมนุษย์ครึ่งเทพที่ปกครองทั้งโลกคูคูนและแกรนพัลซ์ ให้ทำลายคูคูนทิ้ง ไลท์นิงปรากฏตัวอีกครั้งกับบทตัวละครรองใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII-2 ด้วยภารกิจปกป้องเทพธิดาเอโทร (Etro) ต่อมาเธอรับบทตัวละครหลักอีกครั้งกับ ไลท์นิงรีเทิร์น ที่เธอได้รับมอบหมายให้กอบกู้โลกที่กำลังจะถึงกาลอวสานในอีก 13 วัน นอกจากเกมไฟนอลแฟนตาซี XIII แล้ว เธอยังปรากฏตัวในเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี ภาคอื่น รวมถึงวิดีโอเกมนอกเกมชุดนี้เช่นกัน

ไลท์นิง
ตัวละครใน 'ไฟนอลแฟนตาซี'
ไลท์นิงใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII
ปรากฏครั้งแรกไฟนอลแฟนตาซี XIII (2009)
สร้างโดยโมโทมุ โทริยามะ
ออกแบบโดยเท็ตสึยะ โนมูระ
อิซามุ คามิโกกูเรียว
จับการเคลื่อนไหวนะโฮะ นะกะชิมะ
เสียงอังกฤษอาลี ฮิลลิส (อังกฤษ)[1]
มายะ ซากาโมโตะ (ญี่ปุ่น)[1]

ไลท์นิงเป็นตัวละครที่สร้างโดย โมโทมุ โทริยามะ ผู้ผลิตเกมและนักเขียนบทของ ไฟนอลแฟนตาซี XIII และเขียนแบบโดย เท็ตสึยะ โนมูระ นักออกแบบตัวละครประจำให้กับเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี เดิมทีความคิดแรกในการพัฒนาไลท์นิงนั้นคือจะให้เธอเป็นผู้หญิงที่เชี่ยวชาญในการต่อสู้และมีนิสัยเด็ดขาดดั่งผู้ชายเมื่อเปรียบเทียบกับตัวละครหญิงจาก ไฟนอลแฟนตาซี ภาคก่อน ๆ แต่ภายหลังมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบและบุคลิกของเธอให้เข้ากับเรื่องราวมากขึ้น เช่น ในภาคเสริมของภาค XIII นั้น โดยเฉพาะในภาค ไลท์นิงรีเทิร์น ไลท์นิงได้รับการพัฒนาเพื่อให้ผู้เล่นรู้สึกว่าตัวเธอก็มีบุคลิกราวกับคนธรรมดาที่สามารถเติบโตไปตามวัยได้เช่นกัน ชื่อเต็มของเธอในภาษาญี่ปุ่นคือ เอแคลร์ ฟาร์รอน (Éclair Farron; ญี่ปุ่น: エクレール・ファロン; โรมาจิ: Ekurēru Faron) แต่ภายหลังในฉบับภาษาอังกฤษมีการเปลี่ยนแปลงชื่อเป็น แคลร์ ฟาร์รอน (Claire Farron) เนื่องจากชื่อเดิมมีความหมายคล้ายคลึงกับขนมประเภทหนึ่ง

ไลท์นิงได้รับการวิจารณ์และการชื่นชมอยู่เป็นระยะ ๆ แต่โดยส่วนมากแล้วจะมีความคิดเห็นไปในทางเดียวกันคือเกี่ยวกับบุคลิกที่เย็นชาของเธอซึ่งดูคล้ายกับ คลาวด์ สไตรฟ์ ตัวละครจาก ไฟนอลแฟนตาซี VII เธอถูกวิจารณ์ว่าไม่มีบทบาทมากพอในภาค XIII-2 ส่วนบทบาทของเธอในภาค ไลท์นิงรีเทิร์น ก็ได้เสียงตอบรับที่ค่อนข้างเป็นกลาง นักวิจารณ์บางคนมองว่าเธอมีบุคลิกที่เย็นชาเกินไป ซึ่งอาจเป็นเหตุทำให้ผู้เล่นรู้สึกเกลียดชังและไม่เป็นมิตรกับเธอ แต่ในขณะเดียวกัน นักวิจารณ์บางคนก็แย้งว่าเมื่อเรื่องราวได้ดำเนินผ่านไป เธอถึงจะค่อย ๆ นำเสนอพัฒนาการของเธอออกมา ภายหลังไลท์นิงปรากฏตัวบนการจัดอันดับตัวละครเกมโดยบริษัทผลิตวิดีโอเกมต่าง ๆ ที่คัดเลือกว่าตัวละครไหนโดดเด่นและเป็นที่นิยมมากที่สุดในซีรีส์ ไฟนอลแฟนตาซี ซึ่งเสียงตอบรับของเธอจัดว่าอยู่ในเชิงบวก

การออกแบบ แก้

 
โมโทมุ โทริยามะ เป็นผู้รับผิดชอบบุคลิกภาพโดยรวมของไลท์นิง

ไลท์นิงเป็นตัวละครที่สร้างโดย โมโทมุ โทริยามะ ผู้ออกแบบตัวละครเกม ไฟนอลแฟนตาซี XIII และ ไฟนอลแฟนตาซี X[2][3] และเขียนแบบโดย เท็ตสึยะ โนมูระ นักวาดภาพตัวละครประจำเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี พร้อมกับนักออกแบบอีกหลายคน[3] โทริยามะเคยกล่าวไว้ว่า การร่างภาพของโนมูระครั้งแรกนั้น "ดูดีและมีพลังมากถึงขนาดที่ไม่ต้องแก้ไขอีก"[4] และเนื่องจากคุณภาพกราฟิกของ ไฟนอลแฟนตาซี XIII ที่ก้าวหน้ากว่าเกมรุ่นเก่า ทำให้โนมูระสามารถเพิ่มรายละเอียดของไลท์นิงได้มากกว่าตัวละครอื่นที่เขาเคยออกแบบมา อาทิเช่น การออกแบบผ้าคลุมและรายละเอียดต่าง ๆ บนใบหน้า[5] ทำให้เขาต้องใช้เวลากับการพัฒนามากขึ้น[6] ซึ่งในช่วงแรกของการออกแบบ โนมูระเคยอธิบายว่าเธอเป็นตัวละครที่ดูเหมาะสมดีในเชิงที่ว่าเธอนั้นดูจริงจังและดุดัน แต่ทว่าเขาไม่สามารถทำให้ไลท์นิงมีความเป็นชายมากไปเนื่องจากกลัวว่าผู้เล่นจะเสียความรู้สึก[3] จุดเด่นของไลท์นิงจากการออกแบบรุ่นแรก ๆ คือสีผมบลอนด์ปนเทาและใบหน้าที่คล้ายกับคนเอเชีย ต่อมาในการร่างภาพรุ่นหลัง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงใบหน้าของเธอให้ดูมีความเป็นตะวันตกมากขึ้นและมีการเปลี่ยนสีผมของเธอให้เป็นสีชมพู โดยสีเดิมของเธอนั้นได้นำไปใช้กับตัวละครตัวอื่นแทน[3][7] ส่วนเหตุผลในการเปลี่ยนสีผมและใบหน้าของไลท์นิงนั้นมาจากความต้องการที่จะให้เธอแลดูมีความเป็นผู้หญิงมากขึ้นและให้ดูเหมาะสมกับรูปร่างของตน[3] การเรนเดอร์ตัวละครของเธอโดยใช้คอมพิวเตอร์กราฟิกนั้นเป็นไปอย่างง่ายดายเนื่องจากแบบร่างของเธอมีรายละเอียดอยู่มาก[8]

ชื่อจริงของไลท์นิงคือ แคลร์ ฟาร์รอน (Claire Farron) ในภาษาอังกฤษ และ เอแคลร์ ฟาร์รอน (Éclair Farron; ญี่ปุ่น: エクレール・ファロン; โรมาจิ: Ekurēru Faron) ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งในช่วงแรก ๆ ของการผลิต ชื่อจริงของไลท์นิงคืออาเวเรีย ส่วน "เอแคลร์" จะใช้เป็นชื่อลับเท่านั้น แต่ปรากฏว่ามีการใช้ชื่อนี้เป็นชื่อทางการแทน[9] ชื่อภาษาอังกฤษของเธอ "แคลร์" นั้นใช้แทน "เอแคลร์" เนื่องจากชื่ออย่างหลังมีความคล้ายคลึงกับขนมชนิดหนึ่ง[10] ส่วนชื่อ "ไลท์นิง" นั้นไม่ได้เลือกโดยโนมูระ แต่เลือกจากสมาชิกในทีมพัฒนาคนอื่นเพราะเขาต้องการละทิ้งธรรมเนียมที่ต้องเป็นผู้ตั้งชื่อตัวละครหลักใน ไฟนอลแฟนตาซี มาโดยตลอด[3] นอกจากนี้ทางทีมยังมีแผนสร้างบ้านพักส่วนตัวของไลท์นิงในภาค XIII แต่ความคิดนี้ถูกละทิ้งในภายหลังเนื่องจากพื้นที่ในเกมไม่เพียงพอ[11] อาวุธของเธอในภาคนี้มีชื่อว่า เบลซ์ไฟร์ เซเบอร์ (Blazefire Saber) ในฉบับอังกฤษ (หรือเบลซ์เอดจ์ (Blaze Edge) ในฉบับญี่ปุ่น) ที่ออกแบบมาโดยสะท้อนถึงระบบการเล่นของเกมที่มีการอัญเชิญเอโดลอน หรือเหล่ามอนสเตอร์ที่สามารถเปลี่ยนรูปร่างให้กลายเป็นสัตว์ มนุษย์ หรือยานพาหนะได้[12] ส่วนโอดินที่เป็นเอโดลอนของไลท์นิงและเป็นมอนสเตอร์ที่ปรากฏตัวบ่อยครั้งในไฟนอลแฟนตาซี ภาคอื่นนั้น ได้ออกแบบมาเพื่อให้ไลท์นิงดูคล้ายกับอัศวินบนหลังม้า และมีการออกแบบโอดินให้ดูราวกับว่าเหมือนเป็นพ่อพระของไลท์นิง[13] ในภาคต่อของภาค XIII นั้น โอดินได้รับการพัฒนาให้เป็นเพื่อนที่ไลท์นิงสามารถอธิบายความรู้สึกแก่นแท้ของเธอได้[14] ไดซุเกะ วะตะนะเบะ นักเขียนบทของสแควร์เอนิกซ์ กล่าวว่าในระหว่างที่เขากำลังเขียนบทสำหรับภาค XIII นั้น เขามีความสนใจในการสร้างความสัมพันธ์แบบไม่โรแมนติกระหว่างไลท์นิงกับสโนว์ (ตัวละครหลักอีกตัวของภาค XIII) และเขาต้องการแสดงพัฒนาการของไลท์นิงให้ดูมีความเป็นมนุษย์มากขึ้นระหว่างที่เธอกำลังปกป้องโฮป[15]

เนื่องจากความต้องการของทีมพัฒนาที่อยากปรับปรุงบุคลิกของไลท์นิงให้ดีขึ้น จึงมีการสร้างภาคต่อของภาค XIII ขึ้นมา โดยในเกมนี้จะกล่าวถึงคำถามที่ว่าไลท์นิงจะมีความสุขหรือไม่หลังจากเหตุการณ์ในภาค XIII สิ้นสุดลง[16] ซึ่งโทริยามะกล่าวว่าต้องการสร้างตอนจบตามความปรารถนาของไลท์นิง[17] ชุดของไลท์นิงใน ภาค XIII-2 นั้นออกแบบโดย อิซามุ คามิโกกูเรียว เขาทำงานจากภาพร่างของโนมูระที่เคยบอกกับเขาว่าลักษณะของเธอควรเป็นอย่างไร[18] ชุดของเธอนั้นออกแบบมาแล้วหลายครั้งโดยคะมิโกะกุเรียว ไม่ว่าจะเป็นชุดกี่เพ้าหรือชุดตามนิยายวิทยาศาสตร์ แต่ก็ถูกลบออกไปในภายหลังเนื่องจากไม่เข้ากับบรรยากาศของเกม ซึ่งชุดแบบสุดท้ายที่จะใช้ในเกมนั้นได้รับแรงบันดาลใจมาจากวาลคิรีในเทพปกรณัมนอร์ส[19] โดยแนวคิดของชุดนี้คือจะต้องสามารถสะท้อนให้เห็นถึงสิ่งแวดล้อมรอบตัวของไลท์นิงได้[20] สังเกตได้จากขนนกรอบชุดที่บ่งบอกถึงความเบาบาง ความละเอียดอ่อน และพลังของเธอ[19][21] ทำให้เธอได้รับการเชิดชูว่าอยู่เหนือขีดศักยภาพมนุษย์และทำให้เธอดูแตกต่างจากคนทั่ว ๆ ไป[22]

ชุดของเธอในภาค ไลท์นิงรีเทิร์น นั้นออกแบบโดยโนมูระ ซึ่งโทริยามะเคยกล่าวกับเขาไว้ว่าอยากสร้างบางอย่างที่ดูเหมาะสมกับการต่อสู้ครั้งสุดท้ายโดยมี "พละกำลัง" เป็นจุดสำคัญ ชุดของเธอนั้นทำมาจากหนังสัตว์โดยมีความยาวตั้งแต่คอเสื้อจนถึงส่วนล่าง มีลายสีแดงและขาวสลับไปมาตามปกเสื้อ[23][24] ชุดที่โนมูระออกแบบนั้นเป็นที่ชื่นชอบของคะมิโกะกุเรียวมากกว่าจากชุดอื่น ๆ ที่ออกแบบโดย โทะชิยุกิ อิตะฮะนะ, โทะชิทะกะ มะสึดะ, หรือแม้กระทั่งตัวเขาเอง[25][23][26] ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นการนำแรงบันดาลใจมาจากตัวละครใน ไฟนอลแฟนตาซี รุ่นเก่า และ โยะชิทะกะ อะมะโนะ นักออกแบบคนก่อนแทบทั้งสิ้น[27] และเพื่อเป็นการเสริมรายละเอียดให้กับชุดใหม่ โมเดลของไลท์นิงจึงได้รับการพัฒนาใหม่ทั้งหมด[28] มีการขยายหน้าอกของเธอให้ใหญ่ขึ้นและชุดหลาย ๆ ชุดของเธอก็ปรับเปลี่ยนใหม่ให้ดูมีความเป็นผู้หญิงมากขึ้น[22] สำหรับฉากจบของเกม โทริยามะคาดหวังให้ไลท์นิงไปปรากฏในฉากที่เหมือนกับชีวิตประจำวันในชุดลำลองปกติ บุคลากรในทีมเสนอให้จบเกมด้วยฉากไลท์นิงคุยกับเพื่อนพ้อง แต่โทริยามะอยากให้เรื่องเริ่มต้นและจบลงด้วยเธอเพียงคนเดียว[14] เขากล่าวว่าไลท์นิงเป็นตัวละครหลักเพียงคนเดียวใน ไลท์นิงรีเทิร์น และเป็นตัวละครหลักเพศหญิงตัวแรกที่ได้มาอยู่ในแฟรนไชส์ ไฟนอลแฟนตาซี[29][a]

อิทธิพล แก้

โทริยามะต้องการให้ไลท์นิงเป็นตัวละครหญิงที่ไม่เคยปรากฏใน ไฟนอลแฟนตาซี มาก่อน ดังเช่นผู้หญิงที่แข็งแกร่งและมีรูปร่างกำยำราวกับผู้ชาย[2][30] ข้อแนะนำที่เขาส่งไปหาโนมูระนั้นมีใจความว่า อยากให้เธอดูแข็งแรงและสวยสง่าเหมือนกับ คลาวด์ สไตรฟ์ ตัวละครจาก ไฟนอลแฟนตาซี VII ในฉบับผู้หญิง[2][3] ซึ่งโทริยามะได้พูดถึงความคล้ายคลึงของตัวละครทั้งสองว่ามีจุดเหมือนกันอยู่สองอย่าง นั่นคือบุคลิกที่เย็นชาและประวัติทางการทหาร สิ่งที่นอกเหนือจากนั้น "ไลท์นิงก็จะเป็นตัวของเธอเอง"[31] โนมูระวิเคราะห์ตัวละครทั้งสองก่อนถึงกำหนดการปล่อย ไลท์นิงรีเทิร์น ในฉบับญี่ปุ่นว่าเขา "ต้องการที่จะให้เธอค่อย ๆ มีการพัฒนาและเป็นที่รักของใครหลาย ๆ คนเหมือนคลาวด์" [24] โทริยามะได้กล่าวเสริมว่า จากตัวละครเกมทั้งหมดที่เขามีส่วนร่วมในการผลิตและออกแบบ ไลท์นิงเป็นตัวละครหญิงที่เขาชื่นชอบมากที่สุดจากเกมทั้งหมด ซึ่งตัวละครที่เขาชอบรองลงมาคือยูนะจาก ไฟนอลแฟนตาซี X และโยโย่จากบาฮามุทลากูน[4]

บุคลิกภาพ แก้

 
อาลี ฮิลลิส นักแสดงชาวอเมริกันผู้รับบทพากย์ไลท์นิงในภาษาอังกฤษ[32]

ตรงกันข้ามกับเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี อื่น ๆ ที่จะมีการสร้างตัวละครหลังจากที่บทเกมเขียนเสร็จ โทริยามะได้คิดบุคลิกภาพและอุปนิสัยของไลท์นิงเอาไว้ก่อนล่วงหน้าแล้ว[4] ไลท์นิงเป็นคนที่เย็นชาและชอบทะเลาะกับสโนว์อยู่บ่อยครั้งเนื่องจากเขาก็เป็นคนตรงไปตรงมาเช่นกัน[31] โนมูระกล่าวว่าไลท์นิงมี "องค์ประกอบที่ลึกลับเกี่ยวกับตัวเธอ"[33] เดิมทีนั้นเธอมีบุคลิกดั่งผู้หญิงเจ้าชู้ที่ชอบเกี้ยวพาราสีผู้ชาย แต่ภายหลังบุคลิกแบบนี้ได้ย้ายไปยัง โอร์บายูน ฟังก์ แทนเมื่อฟังก์ได้รับการเปลี่ยนแปลงจากเพศชายเป็นเพศหญิง[34] สำหรับภาค ไลท์นิงรีเทิร์น ผู้ผลิตเกมมีความเห็นว่าอยากจะนำเสนอด้านดีของไลท์นิงบ้างเพื่อให้มีความแปลกใหม่และตรงข้ามกับบุคลิกของเธอในภาคก่อน หนึ่งในจุดเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดคือ ไลท์นิงนั้นเป็นตัวละครที่สูญเสียหลายสิ่งในชีวิต จึงทำให้จิตใจของเธอเปราะบาง[35] ผู้ออกแบบ ยุจิ อะเบะ กล่าวเสริมว่า เนื่องจากความสูญเสียและจิตใจอันเปราะบางของเธอ ทำให้ไลท์นิงค้นพบด้านมืด จึงเมินเฉยต่อสิ่งต่าง ๆ รอบกายเธอโดยปริยาย และทำให้เธอ "เหมือนกับหุ่นเชิดที่ไม่มีตัวตนของตัวเองอยู่ภายใน" นอกจากนี้เขายังกล่าวอีกว่าบุคลิกแบบนี้แสดงถึง "ความอ่อนแอที่เธอมีและเป็นจุดสำคัญที่เธอต้องเปลี่ยนแปลงตัวเอง"[36] ซึ่ง โยะชิโนะริ คิตะเซะ เป็นผู้ริเริ่มความคิดให้ไลท์นิงพัฒนาตนเองจากข้อเสียเหล่านี้เนื่องจากเขากังวลว่าความเย็นชาของเธอที่สุดโด่งนั้นจะทำให้ผู้เล่นไม่สามารถรู้สึกเป็นมิตรกับเธอ[37]

ไลท์นิงได้รับการพากย์เสียงโดย อาลี ฮิลลิส ในฉบับภาษาอังกฤษ และ มายะ ซากาโมโตะ ในฉบับภาษาญี่ปุ่น[1] ซะกะโมะโตะนั้นประทับใจที่ไลท์นิงดูมีพลังและเย็นชา แต่ก็พบว่าเป็นเรื่องที่ลำบากมากเช่นกันที่จะพากย์เสียงไลท์นิงเนื่องจากเธอล้วนมีแต่ประสบการณ์กับตัวละครที่มีนิสัยอ่อนช้อยดังเช่น แอริธ เกนส์เบอรู ตัวละครหลักใน ไฟนอลแฟนตาซี VII ซึ่งเธอได้รับมอบหมายให้พากย์เสียงไลท์นิงโดยไม่ให้เปิดเผยถึงความเปราะบางของไลท์นิงที่ซ่อนอยู่ภายในและให้ใช้พละกำลังและรูปร่างอันดุดันของไลท์นิงเป็นตัวปิดบัง[38] คิตะเซะกล่าวว่าการที่ให้ซะกะโมะโตะมาพากย์เสียงนั้นเป็นเพราะเขาเชื่อว่าเธอจะสามารถดึงศักยภาพของความเป็นเพศหญิงของไลท์นิงให้ออกมาได้ และเพื่อให้ความเป็นผู้หญิงกับความเป็นนักรบนั้นสมดุลกัน[39] ฮิลลิสได้รับมอบหมายหลังจากที่เธอพูดบทสนทนาของตัวละครบางประโยคในรอบการคัดเลือก และได้รับหนังสือที่เล่าถึงจักรวาลของ ไฟนอลแฟนตาซี XIII ที่เธอกล่าวว่าข้อมูลภายในนั้นดู "ละเอียดมากเกินไป" หนึ่งในความท้าทายที่ฮิลลิสได้พบคือการนำเสนออารมณ์และพลังของซะกะโมะโตะในฉบับญี่ปุ่น[40] เธอพยายามช่วยทีมผู้ผลิตของภาค XIII โดยการนำเสนอความเป็นมนุษย์ของไลท์นิงให้ได้มากที่สุด ตามบทสัมภาษณ์ที่เธอเคยกล่าวไว้ว่า "ฉันคิดว่านี่เป็นหน้าที่หลักของฉันที่จะให้ไลท์นิงเป็นคนที่มีอารมณ์จริง ๆ ไม่ใช่แค่เป็นเพียงตัวละครภายในเกมเท่านั้น เธอควรมีความสัมพันธ์กับตัวละครทุกตัวในเกม... รวมทั้งโจโคโบะด้วย!" และในการพัฒนาภาค XIII นั้นเธอได้กล่าวอีกว่ารู้สึกเหมือนไลท์นิง "มีบุคลิกที่ถูกถาโถมใส่เข้ามาเยอะเกินไป ทำให้ทุก ๆ อย่างเกี่ยวกับเธอดูแข็งทื่อไปหมด และถ้าเป็นเช่นนี้ต่อไป เธอจะกลายเป็นนักรบจริง ๆ และจะหมดความเป็นมนุษย์ในเร็ววัน"[32]

การปรากฏตัว แก้

ใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII แก้

 
 
ไลท์นิงใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII-2 และ ไลท์นิงรีเทิร์น แสดงให้เห็นถึงพัฒนาการในด้านภาพลักษณ์ของไลท์นิงตามเรื่องราวที่กำลังดำเนินไปข้างหน้า[19][22][23][36]

ไลท์นิงและเซราห์น้องสาวของเธอเป็นประชาชนในคูคูน (Cocoon) ซึ่งเป็นโลกจำลองที่ลอยอยู่เหนือดาวเคราะห์ชื่อแกรนพัลซ์ (Gran Pulse) ภูมิภาคต่าง ๆ ของทั้งสองโลกนั้นควบคุมโดยฟาลซี (fal'Cie) เชื้อชาติครึ่งมนุษย์ครึ่งเทพที่แบ่งเป็นสองสำนัก "แซงก์ทัม" (Sanctum) แห่งคูคูน และ "พัลซ์" (Pulse) แห่งแกรนพัลซ์ ซึ่งเป็นศัตรูกัน[41][42] ใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII เอพิโซดเซโร่ โพรมิส ชุดนิยายเกี่ยวกับเรื่องราวก่อนหน้าเหตุการณ์ในภาค XIII เปิดเผยว่าครอบครัวของไลท์นิงและเซราห์ตายเมื่อพวกเธอยังเด็ก จึงทำให้ปณิธานของไลท์นิงเป็นการปกป้องน้องสาวของเธอ แต่ภายหลังเธอกลับเพิกเฉยเซราห์[43] เธอเติมโตมาด้วยจิตอคติต่อสโนว์เพราะเขามีความสัมพันธ์แบบโรแมนติกกับเซราห์และเขาอยู่กับฝ่ายกบฎรัฐบาลที่ชื่อโนรา (NORA)[44] ไลท์นิงค้นพบในภายหลังว่าเซราห์ถูกสาปให้กลายเป็นลาซี (l'Cie) หรือมนุษย์ที่ถูกจองจำด้วยพลังเวทมนตร์โดยมีจุดมุ่งหมายเดียวคือการบรรลุภารกิจที่ได้รับจากอานิมา ซึ่งเป็นฟาลซีของแกรนพัลซ์ ลาซีผู้ใดที่ทำภารกิจสำเร็จ ร่างกายของผู้นั้นจะเปลี่ยนเป็นคริสตัล เดิมทีแล้วไลท์นิงคิดว่าเซราห์จะใช้เหตุผลนี้ในการเป็นข้ออ้างเพื่อที่จะแต่งงานกับสโนว์[45] ภายหลังเธอตัดสินใจถอดตัวออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มการ์เดียนคอปส์ (Guardian Corps) และสมัครใจเปลี่ยนแปลงตัวเองเพื่อช่วยเหลือเพิร์จ (Purge) หรือกลุ่มประชาชนที่ถูกขับไล่ออกจากเมืองด้วยคำสั่งของอานิมา[46] เพื่อที่จะช่วยน้องสาวของเธอ

ใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII ไลท์นิงพบอานิมาโดยมีโฮป, ซัส คัตส์รอย, และโอร์บาไดอา วานีล เป็นผู้ร่วมเดินทาง ซึ่งพวกเขาทั้งสามล้วนเป็นผู้ลี้ภัยจากคูคูน เมื่อพวกเขาเจอเซราห์ ก็พบว่าเธอได้เปลี่ยนร่างเป็นคริสตัลไปเสียแล้ว ไลท์นิงกับพวกพ้องจึงเข้าสู้อานิมาแต่กลับถูกตราหน้าว่าเป็นลาซีเมื่อไซคอม (PSICOM) กองทัพของคูคูน ทำลายอานิมาลง แต่เนื่องจากไลท์นิงไม่เชื่อว่าสโนว์จะปกป้องน้องสาวของเธอ เธอจึงเมินเฉยทั้งคู่ ซึ่งต่อมาพวกเขาทั้งสองได้รับการช่วยเหลือจาก โอร์บายูน ฟังก์ และกลุ่มทหารรับจ้างของคูคูนชื่อคาวัลรี (Cavalry) ในที่สุดไลท์นิงก็ออกเดินทางกับโฮปแค่สองคน เธอช่วยเหลือโฮปโดยการปกป้องและฝึกฝนเขาด้วยความไม่รู้ว่าเขามีแผนแอบลอบสังหารสโนว์อยู่[47] หลังจากนั้นไลท์นิงก็เริ่มเกลียดชังตนเองที่ถูกตราหน้าให้เป็นลาซีและรู้สึกผิดที่เธอไม่เชื่อในเรื่องราวของเซราห์[48][49] หลังจากที่เธอก้าวพ้นปัญหาเหล่านี้แล้ว เธอจึงยอมรับความสัมพันธ์ระหว่างสโนว์กับเซราห์และเชื่อมั่นว่าสโนว์จะเป็นคนปกป้องเธอ[50] เมื่อพวกเขาสังหารออร์ฟาน (ฟาลซีในสำนักแซงก์ทัม) เพื่อช่วยเหลือคูคูน ไลท์นิงและพวกพ้องจึงได้กลับมาใช้ชีวิตปกติอีกครั้ง ยกเว้นฟังก์กับวานีลที่พวกเธอทั้งสองยอมสละชีวิตตนเองเพื่อหยุดยั้งไม่ให้คูคูนถล่มลงมาชนกับแกรนพัลซ์

ใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII เอพิโซดวัน นิยายสั้นที่เล่าเรื่องราวหลังจากเหตุการณ์ในภาค XIII บอกว่าไลท์นิงนั้นกระวนกระวายเพราะไม่รู้ว่าการต่อสู้ของเธอนั้นจบลงแล้วหรือยัง เธอออกจากบ้านเพื่อที่จะช่วยเหลือฟังก์และวานีล แต่ก็ได้อวยพรให้กับเซราห์และสโนว์ในงานแต่งงานก่อนที่เธอจะออกผจญภัย หลังจากนั้นไลท์นิงพบว่าตนเองตกอยู่ในหลุมมืดทมิฬ แต่ก็ยังตัดสินใจเดินหน้าต่อไป[51]

ใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII-2 ไลท์นิงหายตัวไป และทุกคนยกเว้นเซราห์เชื่อว่าเธอนั้นตายไปแล้วพร้อมกับวานีลและฟังก์เพื่อที่จะช่วยคูคูน[52] ในความจริงแล้ว ไลท์นิงถูกนำพาตัวไปยังวาลฮัลลา เมืองหลวงของเทพธิดานามว่าเอโทร (Etro) ที่มีบัญชาให้ไลท์นิง วานีล และฟังก์หลุดพ้นจากคำสาปลาซี ซึ่งเหตุการณ์นี้ทำให้เวลาบิดเบือนและส่งผลให้ความทรงจำของไลท์นิงถูกลบหลังจากการล่มสลายของคูคูน[53] แต่ด้วยความหวังที่อยากจะชดเชยให้กับผู้ตายในขณะที่เธอเป็นลาซี ไลท์นิงจึงเลือกที่จะอยู่ในวาลฮัลลาเพื่อปกป้องเอโทรที่กำลังตายจากไกอุสบัลลาด ชายอมตะที่มีจิตเคียดแค้นเอโทร[54][55] ไลท์นิงได้ขอความช่วยเหลือจากโนเอลไครส์ (ตัวละครหลักในภาค XIII-2) และเซราห์เพื่อหยุดยั้งไกอุสจากการหยุดเวลา ไกอุสมีแผนทำเช่นนั้นโดยการปลดปล่อย "เคออส" พลังงานเหนือธรรมชาติที่ควบคุมโดยเอโทร ไปยังโลกมนุษย์[56] เซราห์และโนเอลเดินทางไปในอนาคตเพื่อแก้ไขการบิดเบือนประวัติศาสตร์นี้ แต่เซราห์กลับตายลงหลังจากที่ประวัติศาสตร์ย้อนกลับคืนมา ในภาคเสริมตอนเรเควียมออฟเดอะกอดเดส ไลท์นิงแพ้ในการต่อสู้กับไกอุสและสูญสิ้นความหวังหลังจากที่ค้นพบว่าน้องสาวของเธอได้ตายลง แต่ไลท์นิงก็ได้รับการปลอบประโลมจากวิญญาณของเซราห์ที่กล่าวไว้ว่าอย่าลืมตัวตนของเธอ[57] ไลท์นิงสาบานว่าจะปกป้องความทรงจำของเซราห์ตลอดไปโดยการแปลงร่างตนเองให้เป็นคริสตัล ซึ่งจะปกป้องเธอไม่ให้ได้รับผลกระทบหลังจากที่การตายของเอโทรนั้นปลดปล่อยเคออสออกมา[58]

ในภาค ไลท์นิงรีเทิร์น หลังจากที่เหตุการณ์ในภาค XIII-2 ผ่านมา 500 ปี ไลท์นิงได้รับการชุบชีวิตจากเทพบูนนิเวลซ์ โลกได้ถูกกำหนดว่าจะถึงกาลอวสานภายในเวลา 13 วันเนื่องจากอิทธิพลจากเคออสที่รบกวนโลก และไลท์นิงได้รับเลือกให้เป็นผู้กอบกู้โลกใบนี้ บูนนิเวลซ์สัญญาว่าจะชุบชีวิตเซราห์ขึ้นมาให้หากเธอทำภารกิจสำเร็จ[59] และด้วยความช่วยเหลือจากโฮป ไลท์นิงได้ปลดปล่อยเพื่อนพ้องของเธอจากการทับถมทางอารมณ์ ได้พบกับโอดินที่อยู่ในรูปของโจโคโบะสีขาว และได้พบกับลูมิน่า หรือการสำแดงความอ่อนแอของตัวเธอในร่างมนุษย์[60] ภายหลังปรากฏว่าไลท์นิงเริ่มสงสัยในสัญญาของบูนนิเวลซ์หลังจากที่เธอค้นพบว่าเขาขโมยวิญญาณของเซราห์และเปลี่ยนแปลงความทรงจำของเธอ ไลท์นิงจึงทรยศเขาหลังจากที่เขาสร้างโลกใบใหม่เสร็จ[61][62] และเมื่อโลกเดินทางมาถึงกาลอวสาน ไลท์นิงได้เข้าต่อสู้กับบูนนิเวลซ์ เทพผู้ซึ่งต้องการเปลี่ยนแปลงมนุษย์ให้เหมือนตนเองและได้มองว่าไลท์นิงเป็นตัวแทนของเอโทรเสมอมา[63] ถึงแม้ว่าเธอจะเตรียมตัวที่จะเติมเต็มบทบาทใหม่และละทิ้งชีวิตความเป็นมนุษย์ของเธอ ไลท์นิงก็ได้เลือกที่จะขอความช่วยเหลือและยอมรับให้ลูมิน่าเป็นหนึ่งในตัวตนของเธอ[64] ทุก ๆ คนที่เธอเคยช่วยเหลือรวมทั้งเซราห์ได้พบกับเธออีกครั้งและสังหารบูนนิเวลซ์ลงได้ ไลท์นิงจึงได้เห็นถึงการสร้างจักรวาลใหม่ ซึ่งเธอกับพวกพ้องและวิญญาณของมนุษยชาติทั้งหมดก็ได้ย้ายไปอยู่ที่จักรวาลนั้น ในตอนอวสาน เธอนั่งอยู่บนรถไฟเพื่อเดินทางไปหาเพื่อน ๆ ของเธออีกครั้ง[15][b]

การปรากฏตัวอื่น ๆ แก้

นอกจากภาค XIII แล้ว ไลท์นิงยังปรากฏตัวในเกมอื่น ซึ่งส่วนใหญ๋จะเป็นภาคแยกของเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี ในเกมต่อสู้ ดิสซิเดีย 012 ไฟนอลแฟนตาซี เธอเป็นหนึ่งในนักรบที่ได้รับการอัญเชิญจากเทพธิดาคอสมอส[65] เดิมทีแล้วมีกำหนดการเปิดตัวไลท์นิงในเกม ดิสซิเดีย ไฟนอลแฟนตาซี ซึ่งเป็นภาคก่อนหน้า แต่ความคิดนั้นก็ถูกลบออกเพราะ ไฟนอลแฟนตาซี XIII ยังไม่ได้รับการกำหนดวันวางแผงและทางสแควร์เอนิกซ์ก็ไม่ต้องการที่จะเปิดเผยตัวละครก่อนเวลาอันสมควร[66] ในส่วนเรื่องราวของ ดิสซิเดีย 012 นั้น ไลท์นิงและผองเพื่อนได้ประชัญหน้ากับสิ่งเทียมชีวิตเรียกว่ามานิคินส์ ซึ่งถ้าหากพวกเหล่ามานิคินส์สามารถสังหารผู้ใด ผู้นั้นจะไม่มีวันได้เกิดอีกตลอดกาล ทำให้หลักการชุบชีวิตของโลกแปรปรวน[67] ไลท์นิงเป็นผู้นำเหล่านักผจญภัยไปยังประตูมิติที่ส่งมานิคินส์ออกมา และคนภายในกลุ่มก็สละชีพตนเองเพื่อที่จะปิดมัน[68] เธอมีชุด 3 แบบภายในเกม[69] และเธอได้ปรากฏตัวอีกครั้งกับเกมอาร์เคดในปี 2015[70] และเกมคอนโซลชื่อ ดิสซิเดีย ไฟนอลแฟนตาซี เอ็นที[71]

ไลท์นิงปรากฏตัวอีกครั้งในเกม ไฟนอลแฟนตาซี XIV อะเรียลม์รีบอร์น ในขณะที่เธอกำลังอยู่ในร่างคริสตัลจากภาค XIII-2 และ ไลท์นิงรีเทิร์น ไลท์นิงและเหล่ามอนสเตอร์จากโลกของเธอปรากฏตัวในดินแดนที่เรียกว่าเออร์เซอา (Eorzea)[72] มีคำใบ้ว่าเธอถูกส่งไปยังที่นั่นโดยบูนนิเวลซ์เพราะเขาอยากขัดเกลาความสามารถในการต่อสู้ของเธอในภายภาคหน้า[73] หลังจากที่เหตุการณ์สิ้นสุดลง ไลท์นิงกล่าวกับผู้เล่นเป็นครั้งสุดท้ายว่าเธอรู้สึกขอบคุณมากสำหรับเวลาที่พวกเขาใช้ไปกับเธอในดินแดนเออร์เซอา ในขณะที่เธอกำลังจะกลับโลกที่เธอจากมา เธอยังได้ขอให้ผู้เล่นจดจำเรื่องราวในโลกของเธอด้วย[74] ผู้เล่นที่มีส่วนร่วมในเหตุการณ์ครั้งนี้จะได้รับอุปกรณ์และชุดจากภาค XIII[75] นอกจากนี้ ไลท์นิงยังปรากฏตัวเป็นพันธมิตรใน เวิลด์ออฟไฟนอลแฟนตาซี เช่นกันโดยใส่ชุดจากภาค ไลท์นิงรีเทิร์น[76] และได้มีส่วนร่วมในเกมโทรศัพท์มือถือ โมบิอัส ไฟนอลแฟนตาซี ทั้งในฉบับภาษาญี่ปุ่นและภาษาต่างประเทศ ในตอนพิเศษที่ชื่อว่า ไลท์นิง รีซูเรกชัน[77][78]

ในเกมกดตามจังหวะ ทีตรึทึม ไฟนอลแฟน่ตาซี และภาคเสริมของเกมนี้ เคอร์เทนคอล ไลท์นิงเป็นตัวละครในฐานะตัวแทนของภาค XIII[79][80] และปรากฏตัวในชุดจากภาค XIII-2 ใน ไฟนอลแฟนตาซี แอร์บอร์นบริเกต[81] นอกจากนี้เธอยังเป็นตัวละครในเกมโทรศัพท์มือถือ ไฟนอลแฟนตาซี ออลเดอะเบรฟเวสต์ และ ไฟนอลแฟนตาซี เรกคอร์ดคิปเปอร์ [82][83] ตัวละครเสริมพลังใน ไฟน อลแฟนตาซี เอ็กซ์พลอเรอร์[84] ตัวจิบิใน ไฟนอลแฟนตาซี อินอิทะดะกิสตรีตโมบาย[85] และปรากฏอยู่บนไพ่ใน ไฟนอลแฟนตาซี อาร์ตนิกส์[86] และหลังจากที่มีการสันนิษฐานว่าเธอจะปรากฏตัวอีกครั้งในเกม ไฟนอลแฟนตาซี ชุดหลักหลังจากภาค ไลท์นิงรีเทิร์น คิตะเซะได้ออกมาชี้แจงในปี 2013 ว่าเธอจะปรากฏตัวในภาคเสริมต่าง ๆ แต่บทบาทในซีรีส์ชุดหลักได้จบลงแล้ว[87]

ไลท์นิงยังปรากฏในเกมชุดที่ไม่ใช่ ไฟนอลแฟนตาซี เช่นกัน อาทิเช่น คิงดอมฮาร์ตส์ รีโคตเดต[88] และ พัตเซิลแอนด์ดรากอน ร่วมกับตัวละครอื่นจาก ไฟนอลแฟนตาซี ภาคอื่น[89] นอกจากนี้ชุดของเธอจากภาค XIII นั้นก็มีการนำไปใส่ให้กับตัวละครชื่ออายะเบรียใน เดอะเติร์ตเบิร์ธเดย์ และเธอยังเป็นตัวละครในเกมยิงปืนอาร์เคด กันสลิงเกอร์ สตราโตส 2[90][91] มายะ ซากาโมโตะ เป็นนักพากย์เสียงของทั้งอายะเบรียและไลท์นิง เมื่ออายะเบรียสวมชุดของไลท์นิง เธอจะพากย์เสียงอายะเบรียให้เหมือนกับตัวละครนี้[90]

ในผลิตภัณฑ์และงานประชาสัมพันธ์ แก้

ไลท์นิงได้รับเลือกให้เป็นพรีเซนเตอร์ของเกม ไฟนอลแฟนตาซี XIII โดยสแควร์เอนิกซ์ มีสร้อยคอ 2 เส้น[92][93] และน้ำหอมชื่อว่าไลท์นิงอูเดอโทเรต (Lightning eau de toilette) ที่ผลิตขึ้นโดยมีแรงบันดาลใจมาจากเธอ[94] กระบวนท่าในการต่อสู้ของเธอจากภาค XIII นั้นได้รับการพัฒนาโดยเพลย์อาร์ตไค ซึ่งเป็นบริษัทที่ได้รับจ้างให้ผลิตโมเดลของตัวละครในเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี[32] เธอยังปรากฏอยู่บนไพ่ในเกมไพ่ต่าง ๆ ของ ไฟนอลแฟนตาซี[95] และในภาพยนตร์โฆษณาชื่อไมเคิล ร่วมกับตัวละครอื่น ๆ เช่น นาธาน เดรก, คราโตส, และโคลแม็กเกรธ[96] นอกจากนี้ยังมีดาราและนักแสดงบางคนนำเธอไปคอสเพลย์ใน ไฟนอลแฟนตาซี ทะเวนตีฟิฟธ์แอนนิเวอซารีอีเว้นต์ ซึ่งจัดในงานเอเชียเกมโชว์ 2013[97] เธอปรากฏตัวอีกครั้งในภาพยนตร์แอนิเมชันชื่อ ไลท์นิงรีเทิร์น[98] ต่อมาในเดือนเมษายน 2012 ไลท์นิงและเพื่อนของเธอจากภาค XIII-2 ปรากฏตัวเป็นแบบดีไซน์ให้กับพราดาในนิตยสาร 12 หน้าสำหรับผู้ชายชื่อ อารีนา โฮมพลัส เพื่อที่จะประชาสัมพันธ์ ไลท์นิงรีเทิร์น[99][100] หลังจากนั้นไลท์นิงได้เป็นพรีเซนเตอร์ให้กับขนมที่ผลิตโดย เอะซะกิ กลิโกะ[101] ในปี 2015 เธอปรากฏตัวในโฆษณาของบริษัทแฟชันฝรั่งเศส หลุยส์ วิตตอง ที่ออกแบบโครงเรื่องโดยโนมูระและกำกับโดย นิโคลัส เกคแควร์[102]

การตอบรับ แก้

ระหว่างที่ ไฟนอลแฟนตาซี XIII กำลังอยู่ในช่วงพัฒนา โทต ซิโอเลก จากอนิเมะนิวส์เน็ตเวิร์ก ไม่ประทับใจกับไลท์นิงดังที่เขากล่าวว่าเธอดูไม่มีความกระตือรือร้น[103] หลังจากที่เกมสิ้นสุดการพัฒนาแล้ว ซิโอเลกมีความเห็นตอนแรกว่าเธอดู "เย็นชาและห่างเหินเกินไป ถึงแม้ว่านักเขียนจะพยายามทำให้เธอดูเหมือนกับฮีโร่หญิงที่แข็งแกร่งก็ตาม แต่พวกเขาก็ลืมที่จะทำให้เธอดูมีความน่าสนใจ" แต่ภายหลังเขากลับยอมรับว่าไลท์นิงเป็นตัวละครที่มีการพัฒนามากขึ้นในตอนท้ายเกม[104] เวสเลย์ ยินพูลล์ จากวิดีโอเกมเมอร์ดอตคอม กล่าวอย่างเรียบง่ายว่าเธอเป็นเพียงแค่คลาวด์ที่เป็นเพศหญิง[105] เจเรมี พาร์ริช จากวันอัพดอตคอม มีความเห็นประมาณว่าผู้เล่นในตอนแรกจะคิดว่าเธอเป็นเพียงแค่ตัวหลักของเรื่องที่นิสัยเสีย แต่ความคิดนั้นอาจเปลี่ยนไปเมื่อพวกเขาพบฉากที่บรรยายด้านดีเกี่ยวกับเธอ[106] แต่ในทางกลับกัน เควิน แวนออร์ต จากเกมสปอต ชื่นชมเธอว่าเธอดูเป็นที่ชื่นชอบและมีความสวยสง่า[107] มาร์ติน โรบินสัน จากไอจีเอ็น กล่าวด้วยว่าไลท์นิงจะเป็นที่หลงรักเมื่อเปรียบเทียบกับโฮปหรือสโนว์ แต่ภายหลังเขากลับพบว่าเรื่องราวในอดีตของไลท์นิงนั้น "ซ้ำซากและจำเจเหมือนกับตัวละครอื่นทั่วไป" และคิดว่าซัสนั้นเป็นตัวละครที่น่าชื่นชมมากกว่า[108] ส่วน คาโรไลน์ กุดมุนซัน จากเกมส์เรดาร์ ไม่ค่อยประทับใจเนื่องจากเธอเห็นว่า ถึงแม้ว่าการพากย์เสียงของไลท์นิงจะดูมีราคา แต่มันก็ "ไม่ได้เกินไปกว่าที่เราคาดไว้" เธอกล่าวอีกว่าการที่ตัวละครดูซ้ำซากทำให้ไลท์นิง "ไม่มีมิติและน่าเบื่อ"[109] คริสเตียน นัต จากกามาสุตรา เชื่อว่าความสัมพันธ์ระหว่างไลท์นิงกับนักพาย์จะช่วยเพิ่มคุณค่าและสามารถเป็นบทเรียนให้กับนักพากย์คนอื่นได้[110]

สำหรับภาค XIII-2 แล้ว โจ จุบา จากเกมอินฟอร์มเมอร์ ผิดหวังที่ไลท์นิงถูกลดบทบาทลงแล้วให้เซราห์กับโฮปมีบทมากขึ้น เนื่องจากเขาเห็นว่าโฮปกับเซราห์เป็นตัวละครที่มีบทอ่อนกว่าไลท์นิง[111] ไซมอน ปาร์กกิน จากยูโรเกมเมอร์ พบว่าเรื่องราวของไลท์นิงขาดจุดมุ่งหมาย[112] วานออร์ตก็ผิดหวังเช่นกันที่ไลท์นิงและไกอุสมีบทน้อยในภาคนี้เพราะว่าทั้งคู่มีตัวละครที่เด่นชัดกว่าเซราห์และโฮป[113]

ในภาค ไลท์นิงรีเทิร์น จูบาวิจารณ์ไลท์นิงว่าขาดการพัฒนาในด้านการพากย์[114] และ มาร์ตี ซิลวา จากไอจีเอ็น รู้สึกว่าการที่เธอดูเย็นชาขึ้นกว่าภาคก่อนทำให้เธอไม่เป็นที่ชื่นชอบ[115] วานออร์ตก็วิจารณ์เช่นเดียวกันว่าไลท์นิง "ไม่เป็นที่น่าสนใจในทุก ๆ ด้าน" และดูเหมือนเธอจะ "ถูกใช้เป็นตัวเสียบเพื่อไม่ให้บทมีช่องโหว่มากกว่า" ซึ่งตามหลักปรัชญาของสโตอิกแล้ว การที่ไลท์นิงเป็นแบบนี้จะทำให้ผู้เล่นกับตัวละครไม่สามารถเชื่อมถึงกันได้[116] พาร์ริช จากยูโรเกมเมอร์ (เขียนให้กับยูเอสเกมเมอร์) ก็กล่าวในทำนองเดียวกันว่า "น่าสมเพชโดยสิ้นเชิง" และ "ไม่มีบุคลิกเป็นของตัวเองไม่ว่าประการใด" เนื่องจากว่าเกมภาคนี้ไม่สามารถเปล่ยนชุดของไลท์นิงได้[117] ในทางกลับกัน ปาร์กินกล่าวว่า ภารกิจเสริมบางจุด อาทิเช่น การไล่แกะหรือการค้นหาตุ๊กตาของเด็กหญิง สามารถช่วยให้ไลท์นิงดูมีความเป็นมนุษย์มากขึ้นและอาจทำให้เธอเป็นที่ชื่นชอบได้[118] เดล นอร์ธ จากเดสตรักทอยด์ ได้กล่าวเช่นเดียวกันว่าชุดและบทสนทนานั้นเชิดชูตัวละครหลักได้เป็นอย่างดี ซึ่งองค์ประกอบเหล่านี้ทำให้เธอดูมีความไร้ชีวิตชีวาน้อยลง ซึ่งถือว่าเป็นการพัฒนาที่ดี[119] เดฟ ไรลีย์ จากอนิเมะนิวส์เน็ตเวิร์ก รู้สึกว่าบุคลิกของไลท์นิงในภาคนี้ ถึงแม้ว่าจะดูไม่เข้ากันกับภาค XIII และ XIII-2 แต่ก็กลับดูเหมาะสมดีในฐานะผู้ช่วยเทพใน ไลท์นิงรีเทิร์น อย่างน่าประหลาด[120] นอกจากนี้ เทครีวิวเวอร์ก็ประทับใจในความตื้นลึกหนาบางของไลท์นิงเช่นกัน[121]

ในรายชื่อการจัด 10 อันดับตัวละคร ไฟนอลแฟนตาซี ของวิดีโอเกมเมอร์ดอตคอม ไลท์นิงได้รับอันดับ 6 ซึ่งนักเขียนยูนพูลล์พบว่าเธอมีความน่าสนใจอยู่ไม่น้อยถึงแม้ว่าจะมีจุดคล้ายคลึงกับคลาวด์อยู่มากก็ตาม[122] ในปี 2011 ไอจีเอ็นจัดอันดับให้ไลท์นิงอยู่ในกลุ่มตัวละครดีเด่นของเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี โดยกล่าวว่าเธอได้แสดงให้เห็นแล้วว่ามีความสมดุลระหว่างพละกำลังและความอ่อนโยน และเธอยังมีความสำเร็จอยู่มากมาย[123] ไลท์นิงได้รับอันดับ 8 ในการจัดอันดับที่คล้ายคลึงกันจาก ฮาร์ต ฮุกเกอร์ แห่งเกมโซน ซึ่งเขาได้กล่าวถึงภาพลักษณ์และความมุ่งมั่นของเธอที่ทำให้เธอได้เป็นหนึ่งในตัวละครหญิงที่มีความเป็นผู้นำมากที่สุดใน ไฟนอลแฟนตาซี[124] ชีตโค้ดเซ็นทรัลจัดให้เธอเป็น 1 ใน 10 ของตัวละครหญิงที่ "สารเลวแต่ก็เป็นที่ชื่นชอบ" ซึ่งผู้เขียนเห็นว่าไม่มีตัวละครแบบนี้เลยในเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี ภาคก่อน[125] ไลท์นิงได้รับอันดับ 2 ใน การจัดอันดับตัวละครเกมที่เร่าร้อนมากที่สุดของอาฟเตอร์เอลเลน[126] ส่วนในการจัด 10 อันดับตัวละครที่มีความเป็นผู้นำสูงที่สุดของเกมอินฟอร์มเมอร์ ไลท์นิงได้รับอันดับ 8 และได้รับคำชื่นชมว่าเป็นเพียงตัวละครหลักตัวเดียวใน ไฟนอลแฟนตาซี XIII ที่มีความรับผิดชอบในการต่อต้านรัฐบาลที่กำลังล่มสลายในคูคูน อีกความเห็นหนึ่งมีใจความว่า ทุกภารกิจของเธอนั้นสำคัญและมีจุดหมาย จึงทำให้เธอเป็นตัวเอกของเกมโดยปริยาย[127] เธอได้รับอันดับที่ 19 ในการจัดอันดับตัวละครใน ไฟนอลแฟนตาซี ที่โดดเด่นที่สุดจากนิตยสารคอมเพล็กซ์[128] และได้รับอันดับที่ 39 จากตัวละครเอกหญิงที่โดดเด่นที่สุดในประวัติศาสตร์วงการวิดีโอเกม[129]

ในปี 2010 ไลท์นิงได้รับอันดับที่ 34 จากการโหวตของ ฟะมิสึ ที่จัดอันดับตัวละครเกมที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในญี่ปุ่น[130] ในปี 2013 เธอได้รับเลือกให้เป็นตัวละครหญิงที่เป็นที่ชื่นชอบมากที่สุดใน ไฟนอลแฟนตาซี จากผลโหวตของสแควร์เอนิกซ์[131] และในปีเดียวกัน ในงานรับรางวัลของ เด็งเงะกิ เพลย์สเตชัน เธอได้รับเลือกให้เป็นตัวละครดีเด่นแห่งปีจากการปรากฏตัวของเธอใน ไลท์นิงรีเทิร์น[132] และได้รับอันดับ 1 ของตัวละครยอดนิยมใน ไฟนอลแฟนตาซี จากผลโหวตของไมโครซอฟท์[133] ในปี 2014 ผู้อ่านของไอจีเอ็นโหวตให้เธอเป็นตัวละครที่ดีที่สุดในภาค XIII[134] ในงานเพนนีอาร์เคตเอ็กซ์โปไพร์ม 2013 เธอได้รับอันดับ 3 ของตัวละครเกมยอดนิยมในฝั่งตะวันตกและฝั่งญี่ปุ่น ซึ่งเรียบเรียงโดยนักข่าวและนักพัฒนาเกมหลายสำนัก[135] ในผลโหวตของ ฟะมิสึ ในปี 2017 ไลท์นิงได้รับอันดับ 2 ของตัวละครที่แฟนคลับอยากพบมากที่สุดใน คิงดอมฮาตส์ เกมชุดถัดไปของสแควร์เอนิกซ์ ซึ่งอันดับ 1 คือ น็อคทิส ลูซิส เคลัม จาก ไฟนอลแฟนตาซี XV[136]

หมายเหตุ แก้

  1. ↑ ผู้ผลิต โมโทมุ โทริยามะ ได้กล่าวไว้ว่า "พวกเรารู้สึกว่าตัวละครทุก ๆ ตัวล้วนเป็นตัวละครหลักเหมือนกัน แต่พวกเราคิดว่าไลท์นิงนั้นมีอิทธิพลเป็นอย่างมากในฐานะตัวละครหลักหญิงในเกมชุด ไฟนอลแฟนตาซี ไม่เพียงแค่เธอจะเป็นตัวละครหลักหญิงตัวแรกแล้ว แต่เธอก็ยังดูมีพลัง เท่ สงบ และสง่า ดังนั้นพวกเราจึงเชื่อว่านี่เป็นจุดที่น่าสนใจสำหรับเธอ" นี่เป็นข้อแถลงอย่างเป็นทางการหลังจากที่มีการอ้างว่าเทอราจาก ไฟนอลแฟนตาซี VI เป็นตัวละครหลักหญิงตัวแรกและไม่ใช่ไลท์นิงแต่อย่างใด แต่การแถลงนี้ก็มิได้พูดถึง ไฟนอลแฟนตาซี X-2 หรือ ไฟนอลแฟนตาซี XIII เลย หากอ้างอิงจากการแถลงนี้ สแควร์เอนิกซ์ได้นิยามไลท์นิงว่าเป็นตัวละครหลักหญิงตัวแรกโดยที่ไม่ได้ขยายความชัดเจนว่า หลักการที่จะให้ตัวละครใด ๆ เป็นตัวละครหลักนั้นเป็นอย่างไร[29]
  2. ↑ ในระหว่างการสัมภาษณ์กับฟะมิสึ ไดซุเกะ วะตะนะเบะ อธิบายว่าเขาเป็นผู้เขียนบทฉากอวสานของ ไลท์นิงรีเทิร์น และนิยายสั้น ไฟนอลแฟนตาซี XIII เรมิเนสเซนส์ เทรเซอร์ออฟเมมโมรี เพื่อให้ผู้อ่านได้รับอิสรภาพในความคิดว่าท้ายที่สุดแล้วไลท์นิงจะไปพบกับผู้ใด เขาบอกอย่างเป็นนัยว่าไลท์นิงจะไปพบกับคนที่เธอไม่ได้พบมาเป็นเวลานาน[15]

อ้างอิง แก้

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "Voices of Lightning Farron". Behind the Voice Actors. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-06. สืบค้นเมื่อ 2013-08-14.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Smith, Luke (2006-06-07). "FFXIII Interview: Nomura, Kitase, Hashimoto and Toriyama". 1UP.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-18. สืบค้นเมื่อ 2009-10-24.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "1000号記念スペシャル表紙プロジェクト". Famitsu Weekly (ภาษาญี่ปุ่น). Enterbrain (1001): 42–45. 2008-02-08.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Gifford, Kevin (2011-03-30). "Motomu Toriyama Talks About Making Heroines". 1UP.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-18. สืบค้นเมื่อ 2013-09-27.
  5. ↑ Final Fantasy XIII Scenario Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-02-01. pp. 50–52. ISBN 4-7575-2775-6.
  6. ↑ Final Fantasy XIII Scenario Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-02-01. pp. 96–98. ISBN 4-7575-2775-6.
  7. ↑ Tanaka, John (2009-09-23). "TGS 09: Final Fantasy XIII Update". IGN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2009-10-24.
  8. ↑ Ikumori, Kazuyuki (2015-03-20). SMU Guildhall: The Cinematic Evolution of Final Fantasy (Twitch.tv) (Video). Square Enix. สืบค้นเมื่อ 2015-12-06. Transcript in French
  9. ↑ Final Fantasy XIII Scenario Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-02-01. pp. 10–13. ISBN 4-7575-2775-6.
  10. ↑ Cunningham, Michael A. (2012-04-23). "Inside Gaming – Interview with Former Square Enix Translator Tom Slattery". RPGamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-04. สืบค้นเมื่อ 2013-05-30.
  11. ↑ Yip, Spencer (2011-04-24). "Lighting's House Was Cut From Final Fantasy XIII, But You Can See Pictures Of It". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-12-27. สืบค้นเมื่อ 2013-06-16.
  12. ↑ Lanxon, Nate (2010-03-12). "Q&A: FFXIII's Yoshinori Kitase and Isamu Kamikokuryo". Wired UK. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-01-20. สืบค้นเมื่อ 2013-06-15.
  13. ↑ Final Fantasy XIII Ultimania Omega (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-10-04. p. 341. ISBN 4-7575-2958-9.
  14. ↑ 14.0 14.1 Lightning Returns: Final Fantasy XIII Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2013-12-19. pp. 742–743. ISBN 4757541589.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 "『ファイナルファンタジーXIII REMINISCENCE -tracer of memories-』著者、渡辺大祐氏にインタビュー" [Final Fantasy XIII: Reminiscence -tracer of memories-: Interview with author Daisuke Watanabe]. Famitsu. 2014-07-11. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-11. สืบค้นเมื่อ 2014-07-11.
  16. ↑ Gantayat, Anoop (2011-01-28). "Kitase and Toriyama Talk FFXIII-2 and Fabula Nova Crystallis". Andriasang.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-06-29. สืบค้นเมื่อ 2012-12-12.
  17. ↑ Final Fantasy XIII Scenario Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-02-01. pp. 496–499. ISBN 4-7575-2775-6.
  18. ↑ Gantayat, Anoop (2011-02-01). "Hey Mr. Tetsuya Nomura, Whatchu Up To?". Andriasang.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-15. สืบค้นเมื่อ 2011-03-22.
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 "上国料勇氏スペシャルインタビュー/FINAL FANTASY XIII-2" [Special Interview: Isamu Kamikokuryo / Final Fantasy XIII-2]. Microsoft. 2011-12-15. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-30. สืบค้นเมื่อ 2013-05-01.
  20. ↑ Toyad, Jonathan Leo (2011-11-16). "Final Fantasy XIII-2 Roundtable: Art and Music". GameSpot. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-01-19. สืบค้นเมื่อ 2013-04-30.
  21. ↑ "『FFXIII-2』＆神話"ファブラ〜"開発スタッフインタビュー【完全版その1】". Famitsu. 2011-01-28. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-20. สืบค้นเมื่อ 2014-08-16.
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 Square Enix Presents (2013-06-22). "Square Enix Presents E3 2013 – Day2 [#06] -FFX/X-2 HD & Lightning Returns: FFXIII Interview". YouTube. From 25:14 onward. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-08-27. สืบค้นเมื่อ 2013-10-08.
  23. ↑ 23.0 23.1 23.2 "『ライトニング リターンズ ファイナルファンタジーXIII』は"ヒラリズム"に注目!?　開発スタッフインタビュー【完全版】" ["Lightning Returns Final Fantasy XIII" Feature: Developer interview [full version]]. Famitsu. 2012-12-29. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-09. สืบค้นเมื่อ 2013-05-01.
  24. ↑ 24.0 24.1 "ここに, ひとつの神話が終われワを迪える解放者の覚醒よワ13日一". Famitsu Weekly (ภาษาญี่ปุ่น). Enterbrain (1302): 42. 2013-11-14.
  25. ↑ Square Enix (2014-02-04). ""Inside The Square": Director's Cut – LIGHTNING RETURNS: FINAL FANTASY XIII". YouTube. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-08-27. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  26. ↑ Sato (2013-11-19). "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Has A Costume Based On Final Fantasy VI". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-25. สืบค้นเมื่อ 2013-11-25.
  27. ↑ Parish, Jeremy (2013-09-19). "TGS: Lightning Returns is the Opposite of Final Fantasy XIII". USGamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-09-21. สืบค้นเมื่อ 2013-09-26.
  28. ↑ Yip, Spencer (2013-11-07). "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Alters Lightning's Silly Sorceress Pose". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-08. สืบค้นเมื่อ 2013-11-08.
  29. ↑ 29.0 29.1 Bailey, Kat (2013-01-18). "Lightning Returns: Carrying the adventure solo as Final Fantasy's 'first female protagonist'". Joystiq. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-14. สืบค้นเมื่อ 2013-06-15.
  30. ↑ Bettenhausen, Shaneauthor (2009-07-16). "E3 2008: One More Final Fantasy XIII Interview". 1UP.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-01-30. สืบค้นเมื่อ 2009-10-25.
  31. ↑ 31.0 31.1 Gordon, Jonathan (2009-08-20). "GC 09 Final Fantasy XIII Interview". NowGamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-07. สืบค้นเมื่อ 2010-12-21.
  32. ↑ 32.0 32.1 32.2 Square Enix Presents (2013-06-22). "Square Enix Presents E3 2013 – Day2 [#05] – Focus On: Lightning Returns: Final Fantasy XIII". YouTube. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-10-08. สืบค้นเมื่อ 2013-10-16.
  33. ↑ Davis, Jonti (April 2007). "Don't Dream It's Over". Official PlayStation Magazine (Australia). Derwent Howard Media (2): 74–75.
  34. ↑ Tanaka, John (2009-10-21). "Final Fantasy XIII Update". IGN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2013-05-01.
  35. ↑ Corriea, Alexa Ray (2013-08-21). "Lightning Returns: a more vulnerable heroine running out of time". Polygon. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-08-21. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
  36. ↑ 36.0 36.1 Goldfarb, Andrew (2013-08-23). "Gamescom: Saying Goodbye to Lightning in Final Fantasy XIII". IGN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2013-09-17.
  37. ↑ Lightning Returns: Final Fantasy XIII Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2013-12-19. p. 736. ISBN 4757541589.
  38. ↑ Final Fantasy XIII Ultimania Omega (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2010-10-04. pp. 397–399. ISBN 978-4-7575-2958-8.
  39. ↑ "PlayStation 3 Keyperson Interview". Dengeki PlayStation (ภาษาญี่ปุ่น). ASCII Media Works (445): 56–57. April 2009.
  40. ↑ Fanelli, Jason (2010-12-13). "StarCraft II, Mass Effect 2, & FFXIII Voice Actress Ali Hillis Interview". GamerNode. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-31. สืบค้นเมื่อ 2013-06-16.
  41. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Datalog – Pulse fal'Cie: Fal'Cie are an existence beyond human comprehension, possessed of incredible magic power. The ones responsible for Cocoon's construction are protectors of humanity, but there are others of their kind as well: the fal'Cie who dwell on Pulse and name themselves enemies of Cocoon.
  42. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Datalog – Sanctum fal'Cie: The Sanctum fal'Cie are the unfathomable entities that constructed the floating shell of Cocoon in ages past, and even now watch over the world's human inhabitants.
  43. ↑ Jun Eishima (2010-01-27). "Part 1: Encounter – Chapter Three". Final Fantasy XIII Episode Zero: Promise (ภาษาญี่ปุ่น). Square Enix. ISBN 978-4-7575-2770-6.
  44. ↑ Jun Eishima (2010-01-27). "Part 1: Encounter – Chapter One". Final Fantasy XIII Episode Zero: Promise (ภาษาญี่ปุ่น). Square Enix. ISBN 978-4-7575-2770-6.
  45. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: You became a l'Cie, so now you're gonna marry this idiot? And you think I'm gonna buy that? Full points for originality. But don't forget. If you really are a l'Cie, it's my job to deal with you. / Serah: Sis... / Lightning: This is ridiculous. Worst birthday ever.
  46. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Vanille: Pulse fal'Cie and l'Cie are bad news. That's why Cocoon kicked them out. Live too close to the fal'Cie? One-way ticket to Pulse! That's the Purge in a nutshell.
  47. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Datalog – Operation Nora: Operation Nora[...] the means by which he will exact vengeance on Snow. [...]Lightning soon realizes her mistake. Her lecture to abandon compassion was intended as a warning against the hesitation she fears will be his undoing.
  48. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: This l'Cie curse, it took everything from me. My future. My dreams. I didn't want to think. So I fought instead. As long as I was fighting, nothing else was real. I was running away.
  49. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: It was too much. / Snow: Hm? / Lightning: What happened to Serah. All I could think about was, 'What could I have done?' I hated myself for not trusting her. It hurt too much. I couldn't face it.
  50. ↑ Square Enix (2010-03-09). Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Snow: We will see her again, right? / Lightning: Don't go there. No room for doubt. / Snow: You're right. / Lightning: We'll see her again. And soon. You've convinced me of that. So stay strong. / Snow: Don't worry. We'll finish this, and go see her together.
  51. ↑ Jun Eishima (2010-12-16). "Part VIII". Final Fantasy XIII Episode i (ภาษาญี่ปุ่น). Square Enix.
  52. ↑ Square Enix (2012-01-31). Final Fantasy XIII-2 (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Noel: All your friends think your sister is inside that pillar? / Serah: I was scared. People said I was dreaming. They said... They said I was just making up stories so that I didn't have to face the truth.
  53. ↑ Square Enix (2012-01-31). Final Fantasy XIII-2 (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: I was lost. The darkness caught me in its embrace, and wrote me out of history.
  54. ↑ Jun Eishima (2012-06-21). "2: prayer and wish". Final Fantasy XIII-2: Fragments After (ภาษาญี่ปุ่น). Square Enix. pp. 17–63. ISBN 978-4-7575-3650-0.
  55. ↑ Square Enix (2012-05-15). Final Fantasy XIII-2 DLC: Another Beginning, Lightning's Story; Requiem of the Goddess (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: My path was set: I would remain in Valhalla, and carry out the will of the Goddess. The sorrows of the dead would be mine to bear. It would be my atonement.
  56. ↑ Square Enix (2012-01-31). Final Fantasy XIII-2 (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: We must face Caius on two fronts: in Valhalla, and in the world of humans. If we don't... We won't be able to change the future. I can't do it on my own. I need your help.
  57. ↑ Square Enix (2012-01-31). Final Fantasy XIII-2 DLC: Another Beginning, Lightning's Story; Requiem of the Goddess (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Serah: Don't be sorry. And forget your tears. You don't need them. No matter what future is waiting for us, I'll have no regrets. No matter what end we see coming, I won't change my mind. / Lightning: You knew. You knew what would happen. [...] / Serah: I believe in you. You'll keep the future of this world safe. So it's okay. I don't mind if I'm gone. [...] Just keep me in your thoughts. Remember me, and we'll see each other again.
  58. ↑ Square Enix (2012-05-15). Final Fantasy XIII-2 DLC: Another Beginning, Lightning's Story; Requiem of the Goddess (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: I'll never forget. I promised you that. Even if I stand to lose everything, I'll preserve your memory for the tomorrows yet to be. [...] There are ways to keep a thought alive, and I know one that works for sure; indestructible crystal. [...] This shall be my legacy, and my atonement. But most of all, my final hope.
  59. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: [Bhunivelze] told me what I had to do. I would be his servant, and if I succeeded in doing his bidding... my reward would be a miracle. He said she would live again. My sister, Serah. [...] And so I was chosen, by God, to rescue lost souls and guide them past the end of this world, and into the next. I became the savior.
  60. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Serah: Do you remember? What you tried to do? You tried to kill me. [Lumina appears before Lightning.] / Lightning: You! You're me. Young...weak... / Serah: I'm Claire Farron. Her selfishness, her loneliness, her fear. That little bit of your soul that you couldn't accept.
  61. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: I'm more powerful than I ever was – but it came with a price. I'm not even sure if I'm human anymore. [...] I've taken a lot of lives, more than I can count. If I had any humanity left, I would have been crushed by the guilt by now.
  62. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Datalog – Lightning's Heart: Lightning has regained the memories that she lost. When she fell into the crystal sleep, it was as a vessel for Serah's soul. But Serah is no longer inside Lightning's heart. Did she lose Serah as well as her emotions when she became the savior? [...] Lightning finally reveals her intentions. If God will not fulfill his part of their bargain, then she will not stand idly by and watch him take another throne. After he has made his new world, Lightning will wrest it from his hands and give it to humanity. Even if she has to use her last resort...
  63. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Lightning: God has bigger plans for me, doesn't he? Being the savoir was just the first step. If I could complete my task in the short time I had, then he would know. That I could carry out the real mission. And replace the lost goddess.
  64. ↑ Square Enix (2014-02-11). Lightning Returns: Final Fantasy XIII (PlayStation 3, Xbox 360). Square Enix. Datalog – Return: Lightning [...] sank into the darkness. She arrived in the world of the dead, prepared to take Etro's place and accept her duty of eternal solitude. But there in the depths, she found herself. The self that she had cut away and discarded. The child she had been: sometimes selfish, sometimes cruel, and terribly lonely. Lumina was made up of everything that Lightning had ruthlessly abandoned when she was forced to grow up too soon. Seeing herself honestly for the first time, Lightning wished desperately to be saved.
  65. ↑ McWhertor, Michael (2010-09-07). "Final Fantasy Fighting Game Gets A Sequel Struck By Lightning". Kotaku. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-08. สืบค้นเมื่อ 2010-09-07.
  66. ↑ Dissidia Final Fantasy Ultimania (ภาษาญี่ปุ่น). Studio Bentstuff. 2009-01-29. pp. 696–699. ISBN 978-4-7575-2488-0.
  67. ↑ Square Enix (2011-03-22). Dissidia 012 Final Fantasy (PlayStation Portable). Square Enix. Garland: Manikins are merciless. They know only how to deliver death and destruction, from which there can be no return.
  68. ↑ Square Enix (2011-03-22). Dissidia 012 Final Fantasy (PlayStation Portable). Square Enix. Lightning: I'm sure you all understand our...situation. We came here to destroy the portal that connects this world to the Rift. It's the last thing left for us to do. But once we charge into the middle of those manikins, there's no coming back.
  69. ↑ Yip, Spencer (2011-03-01). "Dissidia 012[duodecim]: Final Fantasy's Cast Gathers For Alternate Costume Photo Op". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-10-20. สืบค้นเมื่อ 2013-10-25.
  70. ↑ Romano, Sal (2015-02-13). "Dissidia Final Fantasy announced for arcades". Gematsu. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2015-02-14.
  71. ↑ Luster, Joseph (2017-06-12). "Cloud and Lightning Throw Down in "Dissidia Final Fantasy NT" Footage". Crunchyroll. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-06-22. สืบค้นเมื่อ 2017-06-22.
  72. ↑ Square Enix (2013-08-27). Final Fantasy XIV: A Realm Reborn (PlayStation 3, Microsoft Windows). Square Enix. Lightning: You okay? That was some fight, huh? The name's Lightning. I'm not...from around here. I'm not even sure where 'here' is. The last thing I remember, I was sleeping.
  73. ↑ Square Enix (2013-08-27). Final Fantasy XIV: A Realm Reborn (PlayStation 3, Microsoft Windows). Square Enix. Lightning: I always seem to be at the mercy of some power of fate I can't control. In fact, I'm probably only here as part of an insane god's trial. To be tested and tempered like some unthinking weapon, so that I might be ready to fight...
  74. ↑ Square Enix (2013-08-27). Final Fantasy XIV: A Realm Reborn (PlayStation 3, Microsoft Windows). Square Enix. Lightning: The time I've spent in Eorzea has been a welcome respite. [...] I'm ready to return...and ready to finish this. Hmph. God or not, someone's going to regret putting me through these trials. [Lightning begins to glow and rises from the ground] And it looks like someone was listening—just waiting for my declaration of war. I'm being called back. It's a shame; my memories of this world probably won't last... Keep them for me.
  75. ↑ Schulenberg, Thomas (2013-11-16). "Final Fantasy 14: A Realm Reborn plays host to Lightning". Joystiq. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-28. สืบค้นเมื่อ 2014-11-18.
  76. ↑ Romano, Sal (2015-09-25). "World of Final Fantasy screenshots introduce new character, Lightning summon, more". Gematsu. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-25. สืบค้นเมื่อ 2015-10-05.
  77. ↑ "[2017/04]ライトニング・リザレクション復刻　第１弾　開催！" (ภาษาญี่ปุ่น). Mobius Final Fantasy Website. 2017-04-28. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-06-22. สืบค้นเมื่อ 2017-06-22.
  78. ↑ Romano, Sal (2017-09-05). "Mobius Final Fantasy 'Lightning Resurrection' event begins today". Gematsu. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-05. สืบค้นเมื่อ 2017-09-05.
  79. ↑ Yip, Spencer (2011-11-12). "Aerith, Snow, Vivi, And Faris Are In Theatrhythm: Final Fantasy Too". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-10. สืบค้นเมื่อ 2012-06-30.
  80. ↑ Yip, Spencer (2013-12-18). "Theatrhythm Final Fantasy Curtain Call's Final Fantasy XIV Guest And Lightning Again". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-06-12. สืบค้นเมื่อ 2014-06-12.
  81. ↑ Gantayat, Anoop (2011-12-03). "Final Fantasy XIII-2's Lightning Appears in Final Fantasy Brigade". Andriasang.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-31. สืบค้นเมื่อ 2012-07-14.
  82. ↑ Yip, Spencer (2013-07-29). "Final Fantasy: All The Bravest Cashes In On Nostalgia Again". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-25. สืบค้นเมื่อ 2013-10-02.
  83. ↑ Yip, Spencer (2014-07-17). "Final Fantasy's Greatest Battles Remixed In Final Fantasy Record Keeper". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-08-19. สืบค้นเมื่อ 2014-09-20.
  84. ↑ Vitale, Adam (2014-09-20). "New Final Fantasy Explorers Screenshots show off Trance transformations". RPG Site. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-09-20. สืบค้นเมื่อ 2014-09-20.
  85. ↑ Yip, Spencer (2010-05-23). "Lightning Shows Her Soft Side In Itadaki Street Mobile". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-12-03. สืบค้นเมื่อ 2013-06-16.
  86. ↑ "『ファイナルファンタジー アートニクス『表紙＆巻頭スペシャル【ファミ通GREE Vol.9】" [『Final Fantasy Artnix『 Cover & Special (Famitsu GREE Vol.9)] (ภาษาญี่ปุ่น). Famitsu. 2012-12-25. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-12. สืบค้นเมื่อ 2013-10-02.
  87. ↑ Patterson, Eric L. (2013-10-15). "Lightning Returns Producer on Sequels, Lightning's Future, Final Fantasy XIII-4". Electronic Gaming Monthly. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-18. สืบค้นเมื่อ 2013-10-16.
  88. ↑ Yip, Spencer (2010-10-21). "A Chain Of Kingdom Hearts Re:coded Scenes". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-01-27. สืบค้นเมื่อ 2014-09-02.
  89. ↑ Sato (2016-02-19). "Puzzle & Dragons X Final Fantasy's Second Collaboration Adds Lightning, Cloud, And More". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-02-20. สืบค้นเมื่อ 2016-02-20.
  90. ↑ 90.0 90.1 Gantayat, Anoop (2010-09-27). "The 3rd Birthday Developer Interview". Andriasang.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-25. สืบค้นเมื่อ 2014-09-09.
  91. ↑ "『ファイナルファンタジー』シリーズ×『ガンスリンガー ストラトス2』コラボコスチューム 先行ゲットキャンペーンが本日11月6日よりスタート【動画あり】" (ภาษาญี่ปุ่น). Famitsu. 2014-11-06. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-12-08. สืบค้นเมื่อ 2014-11-06.
  92. ↑ "Final Fantasy XIII Silver Pendant Lightning". Square Enix. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-11-18. สืบค้นเมื่อ 2014-10-06.
  93. ↑ "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Lightning Silver Pendant". Square Enix. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-11-18. สืบค้นเมื่อ 2014-10-06.
  94. ↑ Good, Owne (2009-11-27). "Final Fantasy XIII Toilet Water is Coming Soon". Kotaku. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-08. สืบค้นเมื่อ 2013-04-11.
  95. ↑ Goldman, Tom (2010-11-30). "Square Enix Shuffles a Final Fantasy Trading Card Game". The Escapist. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-02. สืบค้นเมื่อ 2013-10-02.
  96. ↑ Bakker, Jason. "Check out the PlayStation 'Michael' Live-Action Commercial Featuring Solid Snake, Ezio, Kratos, Cole and More!". Metal Arcade. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-01. สืบค้นเมื่อ 2013-06-18.
  97. ↑ Yip, Spencer (2013-01-01). "Valkyrie Lightning At The Final Fantasy 25th Anniversary Special Stage Event". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-25. สืบค้นเมื่อ 2013-07-26.
  98. ↑ Romano, Sal (2013-11-16). "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Japanese TV spot". Gematsu. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-25. สืบค้นเมื่อ 2013-11-17.
  99. ↑ Ashcraft, Brian (2013-04-04). "Final Fantasy Characters Are Now Modeling Italian Clothes". Kotaku. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-08. สืบค้นเมื่อ 2012-05-04.
  100. ↑ "Arena Homme Plus Magazine to Feature Prada Showcase with Final Fantasy Characters". HighBeam Research. 2012-09-04. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-06. สืบค้นเมื่อ 2013-06-15.
  101. ↑ Yip, Spencer (2013-11-19). "Lightning Returns... To Be On A Pocky Box". Siliconera. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-25. สืบค้นเมื่อ 2013-11-25.
  102. ↑ Makuch, Eddie (2015-12-27). "Final Fantasy Character Featured in New Louis Vuitton Fashion Ad". GameSpot. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-12-27. สืบค้นเมื่อ 2015-12-27.
  103. ↑ Ciolek, Todd (2009-04-22). "The X Button – Blood on Blood". Anime News Network. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-03-27. สืบค้นเมื่อ 2009-12-29.
  104. ↑ Ciolek, Todd (2010-03-31). "Final Fantasy XIII review". Anime News Network. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-13. สืบค้นเมื่อ 2010-03-21.
  105. ↑ Yin-Poole, Wesley (2010-03-05). "Final Fantasy XIII Review for PS3". VideoGamer.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-07. สืบค้นเมื่อ 2010-06-30.
  106. ↑ Parrish, Jeremy (2010-03-05). "Final Fantasy XIII review for the PS3 and Xbox 360". 1UP.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-05-07. สืบค้นเมื่อ 2010-03-06.
  107. ↑ VanOrd, Kevin (2010-03-05). "Final Fantasy XIII Review for PlayStation 3". GameSpot. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-07. สืบค้นเมื่อ 2010-03-05.
  108. ↑ Robinson, Martin (2010-03-09). "Final Fantasy XIII review". IGN UK. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2010-03-06.
  109. ↑ Gudmundson, Carolyn (2010-03-04). "Final Fantasy XIII Review". GamesRadar. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-01. สืบค้นเมื่อ 2010-06-30.
  110. ↑ Nutt, Christian (2010-01-08). "Analysis: The Conundrum of Final Fantasy XIII". Gamasutra. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-05-11. สืบค้นเมื่อ 2013-09-27.
  111. ↑ Juba, Joe (2012-01-28). "Final Fantasy XIII-2: Fixing The Little Problems While The Big Ones Get Worse". Game Informer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-07. สืบค้นเมื่อ 2013-02-10.
  112. ↑ Parkin, Simon (2012-01-28). "Final Fantasy 13–2 Review". Eurogamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-03-14. สืบค้นเมื่อ 2013-02-10.
  113. ↑ VanOrd, Kevin (2012-01-28). "Final Fantasy XIII-2 Review". GameSpot. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-05-25. สืบค้นเมื่อ 2013-02-10.
  114. ↑ Juba, Joe (2014-02-11). "Ending The World With A Whimper – Lightning Returns: Final Fantasy XIII". Game Informer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-25. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  115. ↑ Sliva, Marty (2014-02-11). "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Review". IGN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-10-27. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  116. ↑ VanOrd, Kevin (2014-02-11). "Lightning Returns: Final Fantasy XIII Review". GameSpot. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-25. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  117. ↑ Parish, Jeremy (2014-02-11). "Lightning Returns PS3 Review: Not the Future of Final Fantasy, Just an Intriguingly Weird Present". USGamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-08-17. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  118. ↑ Parkin, Simon (2014-02-11). "Lightning Returns: Final Fantasy 13 review". Eurogamer. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-25. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  119. ↑ North, Dale (2014-02-11). "Review: Lightning Returns: Final Fantasy – Third time's the charm". Destructoid. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-22. สืบค้นเมื่อ 2014-03-18.
  120. ↑ Riley, Dave (2014-02-11). "Game Review: Lightning Returns: Final Fantasy XIII". Anime News Network. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-11-29. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  121. ↑ "Female Game Characters Are Becoming Less Sexualised And More Characterised". TechReviewer. 2014-12-11. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-04-04. สืบค้นเมื่อ 2015-06-27.
  122. ↑ Yin Poole, Wesley (2010-03-11). "Top 10 Final Fantasy Characters". VideoGamer.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-04-26. สืบค้นเมื่อ 2010-03-11.
  123. ↑ Clements, Ryan; Moriarty, Colin (2011-12-30). "The Best Characters of Final Fantasy". IGN. p. 2. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2013-10-07.
  124. ↑ Hooker, Heath (2012-01-01). "Top 10 Final Fantasy Characters". GameZone. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-16. สืบค้นเมื่อ 2012-06-14.
  125. ↑ Glifford, Kevin (2012-06-19). "Top 10 Badass Women Of Video Games". Cheat Code Central. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-09-28. สืบค้นเมื่อ 2013-10-30.
  126. ↑ Warn, Sarah (2010-10-15). "25 Hottest Female Video Game Characters (page 4)". AfterEllen.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-31. สืบค้นเมื่อ 2013-10-30.
  127. ↑ "Top 50 Games of 2010 – Top 10 Heroes". Game Informer. GameStop. XXI (214): 29. February 2011. ASIN B004MZKZJK.
  128. ↑ Turner, Gus (2013-10-08). "The 20 Greatest Final Fantasy Characters of All Time". Complex. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-12. สืบค้นเมื่อ 2014-02-12.
  129. ↑ Rougeau, Michael (2013-03-04). "50 Greatest Heroines In Video Game History". Complex. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-12-17. สืบค้นเมื่อ 2013-03-24.
  130. ↑ Kevin, Glifford (2010-02-10). "Snake Beats Mario, Is Coolest Video Game Character Ever". 1UP.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-09-08. สืบค้นเมื่อ 2010-03-10.
  131. ↑ "【公式】「好きなFF女性キャラ」ランキング結果発表！ 1位は『ライトニング(FF13)』！！". Esuteru.com. 2013-01-17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-14. สืบค้นเมื่อ 2013-01-21.
  132. ↑ "『電撃PlayStationアワード2013』の結果を発表！ 『電撃プレイステーション 20周年企画』もスタート!!" [The results of the "Dengeki PlayStation Awards 2014" announced! Also "20th Anniversary of Dengeki PlayStation" also starting!]. Dengeki Online. 2014-03-25. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-03-30. สืบค้นเมื่อ 2014-03-30.
  133. ↑ Gantayat, Anoop (2011-12-15). "Xbox 360 Owners Select Lightning as Favorite Final Fantasy XIII Character". Andriasang.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-05. สืบค้นเมื่อ 2012-06-24.
  134. ↑ Davis, Justin; Thomas, Lucas M. (2014-03-24). "The Most Popular Final Fantasy Characters of All Time". IGN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2014-03-30.
  135. ↑ Ewalt, David M. (2013-08-31). "Are These The Top Women Game Characters of All Time?". Forbes. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-31. สืบค้นเมื่อ 2013-10-07.
  136. ↑ "Noctis Wins Vote For Most Wanted Final Fantasy Character For Kingdom Hearts". Siliconera. 2017-04-06. สืบค้นเมื่อ 2017-04-06.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ไลท์นิง_(ไฟนอลแฟนตาซี)&oldid=11248996"