ไร้สาระนุกรม

ไร้สาระนุกรม
ประเภท	วิกิ
ภาษาที่ใช้ได้	75 ภาษา
เจ้าของ	เป็นผลงานที่มีเจ้าของคือผู้เขียนเนื้อหา ใช้สัญญาอนุญาตแบบ CC BY-NC-SA 2.0 (รุ่นภาษาอังกฤษ)
สร้างโดย	โจนาธาน หวง
ยูอาร์แอล	uncyclopedia.info
ลงทะเบียน	ไม่จำเป็น

ไร้สาระนุกรม หรือ อันไซโคลพีเดีย (อังกฤษ: Uncyclopedia) เป็นเว็บไซต์ที่เลียนแบบสารานุกรมที่ทุกคนสามารถแก้ไขได้ โดยเก็บรวบรวมเรื่องขำขันล้อเลียนสารานุกรมวิกิพีเดีย ก่อตั้งเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2548 โดย โจนาธาน หวง (Jonathan Huang) ^[1]^[2]เดิมทีแล้วไร้สาระนุกรมจัดตั้งขึ้นที่ วิเกีย ซึ่งเป็นโฮสต์ให้บริการซอฟต์แวร์วิกิ แต่ในปี พ.ศ. 2562 ไร้สาระนุกรมบนแพลตฟอร์มวิเกีย เช่นไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษ, ไร้สาระนุกรมภาษาสเปน, ไร้สาระนุกรมภาษาฝรั่งเศส ก็ค่อย ๆ ทยอยปิดตัวลงและย้ายไปยังโฮสต์แห่งใหม่^[3] ในปัจจุบันไร้สาระนุกรมเก็บข้อมูลไว้ในสี่ที่ด้วยกัน คือ บนมิราเฮซ ได้แก่ไร้สาระนุกรมภาษาอิตาลี โปแลนด์ และจีน บนเซิร์ฟเวอร์ของผู้ใช้:Lyrithya ได้แก่ไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษ บนเซิร์ฟเวอร์อิสระ ได้แก่ไร้สาระนุกรมภาษารัสเซีย และไร้สาระนุกรมภาษาเยอรมัน และบนเซิร์ฟเวอร์ของผู้ใช้:Carlb ได้แก่ไร้สาระนุกรมภาษาไทย, ไร้สาระนุกรมภาษาญี่ปุ่น เป็นต้น รวมแล้วมากกว่า 75 ภาษา ปัจจุบันไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษมีเนื้อหาประมาณ 30,000 บทความ^[4] สำหรับไร้สาระนุกรมภาษาไทยนั้น ได้รับการก่อตั้งในวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2549 โดยผู้ใช้ที่ใช้ชื่อว่า "Ob the air"^[2]

จุดประสงค์แก้ไข

จุดประสงค์ร่วมหลักของไร้สาระนุกรมทุกภาษา คือการเขียนเรื่องตลกขบขัน บิดเบือนเรื่องราวต่างๆ ออกจากข้อเท็จจริง^[5]

อย่างไรก็ตาม นโยบายในการเขียนของไร้สาระนุกรมแต่ละภาษานั้น ให้ยึดเอาตามความเหมาะสมของแต่ละภาษาเอง ไม่จำเป็นต้องฟังส่วนกลาง เช่นเดียวกับนโยบายในการเขียนของวิกิพีเดีย^[6]

สำหรับไร้สาระนุกรมไทยนั้น นอกเหนือจากการสร้างความตลกขำขันแล้ว ยังมองตัวเองในฐานะฐานข้อมูลที่สามารถทดแทนสารานุกรม ในแง่ของการสะท้อนภาพอารมณ์ หรือการให้ข้อมูลเชิงประสบการณ์อีกด้วย^[7]

อย่างไรก็ตาม ไร้สาระนุกรม ไม่ยอมรับการใช้คำหยาบด้วยความจงใจ เว้นแต่จะเป็นไปเพื่อบทความ ไม่ยอมรับการด่าทอ และไม่ยอมรับงานเขียนอันมีสาระหนักสมอง ซึ่งสมควรจะอยู่ในวิกิพีเดีย^[5]

ประวัติไร้สาระนุกรมแก้ไข

ไร้สาระนุกรมเริ่มต้นครั้งแรกในนาม อันไซโคลพีเดีย หรือไร้สาระนุกรมภาคภาษาอังกฤษ เมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2548 ส่วนไร้สาระนุกรมภาษาไทย ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2549 ปัจจุบันไร้สาระนุกรมใช้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ BY-NC-SA

เนื้อหาในไร้สาระนุกรมแก้ไข

เนื้อหาส่วนมากในไร้สาระนุกรม มีลักษณะเป็นเรื่องแต่ง เรื่องล้อเลียน และเรื่องขำขัน นอกจากนี้ ในไร้สาระนุกรมไทย มีบทความล้อเลียนการเมืองและเรื่องต่างๆ เช่น ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีไทย โดยล้อเป็น ทุจศิล กินชะมัดและได้มีการล้อเลียนกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (กระทรวงไอซีที) โดยเปลี่ยนเป็นกระทรวงทำลายล้างเทคโนโลยีสารสนเทศและปิดกั้นการสื่อสาร หรือ ล้อเลียนสโมสรฟุตบอลอังกฤษ ลิเวอร์พูล เป็น ลิเวอร์พรุน หรือแม้แต่ วิกิพีเดีย ก็ถูกล้อเลียนเป็น วิเกรียนพีเดีย และบทความทั้งหมดที่เป็นคำสรรพนามชี้เฉพาะ เช่น ชื่อบุคคล ชื่อประเทศ ชื่อสินค้า ชื่อจังหวัด ชื่อบริษัท ชื่อสถานที่ ชื่อหน่วยงาน ชื่อองค์กร ชื่อเว็ปไซต์ ชื่อสโมสรกีฬา ชื่อวงดนตรี หรือชื่อสรรพนามชี้เฉพาะต่าง ๆ ในภาษาไทย จะถูกเปลี่ยนเป็นชื่อที่ล้อเลียนเกือบทั้งหมด

โครงการของไร้สาระนุกรมแก้ไข

โครงการย่อยของไร้สาระนุกรมในแต่ละภาษาจะแตกต่างกันออกไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าไร้สาระนุกรมของภาษานั้นๆ จะสร้างโครงการอะไรขึ้นมาบ้าง โดยโครงการย่อยของไร้สาระนุกรมบางโครงการอาจเป็นการล้อเลียนหรือทำเลียนแบบโครงการย่อยของวิกิพีเดีย

สำหรับโครงการของไร้สาระนุกรมไทย กับไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษ อาจเทียบเคียงกันได้ดังนี้

โครงการย่อย (ไร้สาระนุกรมไทย)	โครงการย่อย (ไร้สาระนุกรมภาษาอังกฤษ)	สิ่งที่ล้อเลียน	เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
-	UnBooks	วิกิตำรา
ไร้ข่าว(ไร้หนังสือพิมพ์^[8])	UnNews	วิกิข่าว	ข่าวสาร
ไร้พจนานุกรม	Undictionary	วิกิพจนานุกรม	พจนานุกรม
-	Un-Bestiary	วิกิสปีชีส์
ไร้วิทยาลัย	Uncycloversity	วิกิวิทยาลัย	โรงเรียน, มหาวิทยาลัย, สถานศึกษา
ไร้คำคม	Unquotable	วิกิคำคม
ไร้ซอร์ซ	UnScripts UnSource	วิกิซอร์ซ
-	UnMeta-Wiki	เมต้าวิกิ
ไร้ภาพ	UnCommons	วิกิมีเดียคอมมอนส์	รูปภาพ
-	The Uncyclopedia Store	The Wikipedia Store
สถานีย่อย:ดนตรี	UnTunes	iTunes
-	HowTo	wikiHow
สภาน้ำชา	Village Dump	วิกิพีเดีย:สภากาแฟ	พูดคุยทั่วไป
-	Why?	ChaCha
ไร้ชีวประวัติ	-	-	ชีวประวัติ ของบุคคลที่ไม่ได้มีชื่อเสียงทั่วไปอย่างเป็นวงกว้างในสังคม หรือมีชื่อเสียงเฉพาะกลุ่มเท่านั้น
สนทนาปัญหาโลกแตก	-	วิกิพีเดีย:ปุจฉา-วิสัชนา

นโยบายไร้สาระนุกรมไทยแก้ไข

โดยเริ่มต้นนั้น ไร้สาระนุกรมลอกเลียนแบบและดัดแปลงนโยบายของวิกิพีเดียมาเป็นพื้นฐาน หากแต่ได้มีการปรับปรุงแก้ไขและสร้างนโยบายที่เป็นเอกเทศออกไปจากวิกิพีเดียในภายหลัง เนื่องจากว่าลักษณะบทความที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

อะไรที่ไม่ใช่ไร้สาระนุกรม^[5]แก้ไข

นโยบาย "อะไรที่ไม่ใช่ไร้สาระนุกรม" เป็นนโยบายกลางที่เป็นมาตรฐานกลางของไร้สาระนุกรม เพื่อให้เป็นหลักเกณฑ์ถึงแนวทางโดยทั่วๆไปในการเขียนบทความในไร้สาระนุกรม อีกทั้งยังเป็นหลักเกณฑ์ในการตัดสินว่าบทความนั้นๆ สมควรจะคงอยู่ในไร้สาระนุกรมหรือไม่อีกด้วย ซึ่งโดยมีหลักการหลักๆ ดังนี้

งานเขียนที่ไม่ต้องการให้คนอื่นแก้ไข
งานเขียนที่มีคำพูดและอารมณ์ของผู้เขียนเข้าไปมีส่วนร่วมกับบทความ
งานเขียนที่มีเพื่อด่า ดูหมิ่น เหยียดหยาม หรือ หมิ่นประมาท ทั้งจงใจและไม่จงใจ
งานเขียนที่มีลักษณะเสื่อม
งานเขียนที่มีไว้เพื่อใครคนหนึ่งแต่เพียงผู้เดียว
งานเขียนที่ไม่มีเนื้อหา
งานเขียนอันมีสาระ

บทความใดๆ อันมีลักษณะพ้องกับข้างต้น ย่อมไม่ถือว่าเป็นบทความอันเหมาะสมที่จะอยู่ในไร้สาระนุกรม และจะถูกแจ้งลบถ้ามีการพบเจอ

อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว ผู้ดูแลของไร้สาระนุกรม มักจะยอมให้บทความถูกแจ้งลบไว้ประมาณ 1 เดือน เพื่อให้โอกาสผู้เขียนได้มีโอกาสแก้ไขงานของตน ซึ่งเมื่อหลังจากพ้นช่วงเวลานี้ไปแล้ว หากยังไม่มีการแก้ไขอันเป็นที่น่าพอใจ บทความนั้นๆก็จะถูกลบไป

การล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง ^[9]แก้ไข

ปัญหาหลักของไร้สาระนุกรมคือการล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง ซึ่งมักจะเป็นส่วนที่ก่อปัญหาให้ไร้สาระนุกรมอยู่เนืองๆ โดยเฉพาะบทความนักร้องเกาหลี(เคป๊อป) ซึ่งมักจะถูกก่อกวน (ในไร้สาระนุกรมเรียกว่า"การก่อเกรียน"^[10]) โดยผู้ใช้ที่แสดงตนเป็นเพศหญิง ซึ่งมักจะถูกเรียกว่า "ติ่งหู"^[11] ซึ่งมักจะเข้ามาในลักษณะของการด่าทอเสียๆหายๆ เนื่องจากไม่เข้าใจว่าบทความของไร้สาระนุกรมนั้น แก้ไขได้ และเขียนโดยใครก็ได้ ซึ่งผู้ที่เริ่มต้นเขียนนั้นมักเป็นผู้ที่ไม่ชอบนักร้องเกาหลี(เคป๊อป)เหล่านั้นนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ปัญหาข้างต้นสามารถแก้ไขได้โดยแฟนคลับที่เข้าใจในนโยบาย และลงมือเขียนดารานักร้องที่ตนชอบด้วยตัวเอง

นอกจากนี้ บทความที่ข้องเกี่ยวกับการเมือง (มักจะถูกเรียกในไร้สาระนุกรมว่า "การเมีย") บางครั้งก็ถูกเป็นเป้าการก่อกวน หลายครั้งที่มีการเขียนถึงในลักษณะด่าทอ หรือรุนแรงเกินขอบเขต ดังนั้น จึงกลายเป็นหัวข้อเจรจาสาทกกันในไร้สาระนุกรมเอง จนกระทั่งได้ข้อสรุปออกมาเป็นนโยบายว่าด้วยการล้อเลียนสิ่งที่มีอยู่จริง^[12]^[9]

บางครั้ง เมื่อมีข่าวที่เกี่ยวข้องกับการเสียชีวิต โดยเฉพาะบุคคลที่มีชื่อเสียง เช่น ไมเคิล แจ็คสัน^[13] มักจะมีผู้นึกสนุกแต่ขาดความยั้งคิดเอาการตายของบุคคลมาล้อเลียน อย่างไรก็ตาม ไร้สาระนุกรมเห็นว่าการตายเป็นเรื่องน่าเศร้าและสมควรจะให้เกียรติผู้เสียชีวิตโดยไม่เกี่ยงถึงความมีชื่อเสียงจึงมีนโยบายห้ามนำการเสียชีวิตของบุคคลมาล้อเลียนไม่ว่าจะในกรณีใด ๆ ก็ตาม^[9]

ไร้ชีวประวัติแก้ไข

โครงการไร้ชีวประวัติ เป็นโครงการที่เปิดให้คนทั่วไปสามารถเขียนบทความถึงใครก็ได้ที่ไม่มีชื่อเสียงโด่งดัง หรือไม่เป็นที่รู้จักมากพอในสังคม หรือรู้จักกันเฉพาะในวงการ ทั้งสังคมโลกแห่งความจริงและสังคมอินเทอร์เน็ต อย่างไรก็ตาม เนื้อหาของบทความนั้น จะต้องตามนโยบายหลักของไร้สาระนุกรม มิใช่นึกจะเขียนด่าทอเสียๆหายๆผู้ใดก็ได้