โอเพนด็อกคิวเมนต์

โอเพนด็อกคิวเมนต์ (อังกฤษ: OpenDocument) หรือ โอดีเอฟ (อังกฤษ: ODF: Open Document Format for Office Applications รูปแบบเอกสารเปิดสำหรับโปรแกรมสำนักงาน) เป็นชื่อของรูปแบบแฟ้มสำหรับจัดเก็บเอกสารสำนักงานอิเล็กทรอนิกส์ อย่าง ตารางคำนวณ, แผนภูมิ, เอกสารนำเสนอ ฐานข้อมูล และเอกสารข้อความ (เช่น บันทึกข้อความ รายงาน จดหมาย)

มาตรฐานนี้ถูกพัฒนาโดยคณะกรรมการเทคนิคของสมาคม Organization for the Advancement of Structured Information Standards (OASIS - เป็นหน่วยงานมาตรฐานกลางที่ไม่หวังผลกำไร มีหน้าที่ในการออกมาตรฐานสำหรับธุรกิจอิเล็กทรอนิกส์) โดยออกแบบอยู่บนพื้นฐานของรูปแบบ XML ที่เดิมทีออกแบบและสร้างใช้จริงโดยชุดโปรแกรมสำนักงานโอเพ่นออฟฟิศดอทอ็อก (OpenOffice.org) OpenDocument นอกจากจะเป็นเป็นมาตรฐาน OASIS แล้ว ยังเป็นมาตรฐานนานาชาติ ISO และ IEC อีกด้วย (ISO/IEC 26300:2006) มาตรฐานโอเพนด็อกคิวเมนต์ตรงกับคำจำกัดความพื้นฐานของมาตรฐานเปิด ซึ่งหมายความว่าข้อกำหนดดังกล่าวนั้นเปิดให้ดูได้โดยอิสระและไม่มีค่าใช้จ่าย รวมถึงสามารถนำไปสร้างผลิตภัณฑ์ได้โดยอิสระและไม่มีค่าใช้จ่ายเช่นกัน

รูปแบบ

นามสกุลของไฟล์ที่พบบ่อยสุด สำหรับเอกสารโอเพนด็อกคิวเมนต์ ได้แก่

• .odt สำหรับเอกสารข้อความ (ประมวลผลคำ)
• .ods สำหรับตารางคำนวณ
• .odp สำหรับการนำเสนอ
• .odg สำหรับรูปกราฟิก
• .odf สำหรับสูตรและสมการคณิตศาสตร์

แฟ้มโอเพนด็อกคิวเมนต์แบบพื้นฐานประกอบด้วยเอกสาร XML หนึ่งฉบับที่ใช้ <office:document> เป็น root element แฟ้มโอเพนด็อกคิวเมนต์ยังสามารถจะจัดเก็บในรูปแบบ ZIP ซึ่งสามารถรวมรวมแฟ้มและไดเรกทอรีต่าง ๆ รวมถึงแฟ้มที่มีเนื้อหาแบบไบนารีด้วย เข้ามาเก็บไว้ในแฟ้มเดียว และบีบอัดเพื่อให้ได้ขนาดแฟ้มที่เล็กลง รูปแบบโอเพนด็อกคิวเมนต์ได้ประโยชน์จากการแยกหน้าที่รับผิดชอบ โดยแยก เนื้อหา รูปแบบหน้าตา เมทาเดตา และค่าปรับแต่งโปรแกรม ออกจากกันเป็นแฟ้ม XML สี่แฟ้ม

มีการจัดทำตัวอย่างเอกสารในรูปแบบ OpenDocument ให้ทดสอบ ชุดทดสอบนี้ทั้งหมดให้ใช้ได้ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution 2.5

สถานะและการยอมรับ

สถานะของมาตรฐานตอนนี้ โอเพนด็อกคิวเมนต์ได้รับการรับรองว่าเป็นมาตรฐาน OASIS และ ISO/IEC อย่างเป็นทางการแล้ว

คณะกรรมการของสหภาพยุโรป ได้แนะนำให้รูปแบบเอกสารของ OpenOffice.org (ซึ่งตอนนี้หมายถึงโอเพนด็อกคิวเมนต์) เป็นมาตรฐานในการแลกเปลี่ยนข้อมูลเอกสาร

โปรแกรมที่สนับสนุน

• โอเพ่นออฟฟิศดอทอ็อก 2.0 ขึ้นไป(ปัจจุบันเป็นรุ่น 3.1)
• NEO Office
• KOffice 1.4 ขึ้นไป
• IBM Workplace
• Abiword
• Softmaker Textmaker 2005
• Microsoft Office 2007 Service Pack 2 ขึ้นไป
• WordPad(Windows 7 Edition)

ดูเพิ่ม

• โอโอเอกซ์เอ็มแอล รูปแบบไฟล์ที่มีจุดประสงค์คล้ายคลึงกัน จากไมโครซอฟท์

แหล่งข้อมูลอื่น

• OpenDocument เก็บถาวร 2005-12-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เผยแพร่และสนับสนุนการใช้มาตรฐานโอเพนด็อกคิวเมนต์
• OpenDocument Fellowship กลุ่มอาสาสมัครผู้สนับสนุนโอเพนด็อกคิวเมนต์
• OpenDocument Format Alliance พันธมิตรเพื่อให้ความรู้แก่ผู้วางนโยบาย ผู้ดูแลระบบไอที และสาธารณะ เกี่ยวกับประโยชน์และโอกาสจากโอเพนด็อกคิวเมนต์
• OpenDocument XML ชุมชนและแหล่งทรัพยากรอย่างเป็นทางการสำหรับแลกเปลี่ยนเรื่องมาตรฐานโอเพนด็อกคิวเมนต์
• OASIS Open Document Format for Office Applications (OpenDocument) Technical Committee
• Tim Bray of Sun on Open Office XML ISO Certification
• The Future Is Open: What OpenDocument Is And Why You Should Care ~ by Daniel Carrera