โฌแซ็ฟ-หลุยส์ ลากร็องฌ์

โฌแซ็ฟ-หลุยส์ ลากร็องฌ์ (ฝรั่งเศส: Joseph-Louis Lagrange; 25 มกราคม ค.ศ. 1736 - 10 เมษายน ค.ศ. 1813) หรือชื่อเดิมว่า จูเซปเป โลโดวีโก ลากรันจา (อิตาลี: Giuseppe Lodovico Lagrangia) เป็นนักคณิตศาสตร์และนักดาราศาสตร์ชาวอิตาลี ผู้ใช้ชีวิตส่วนใหญ่ของเขาในปรัสเซียและฝรั่งเศส ได้สร้างผลงานสำคัญเกี่ยวกับการวิเคราะห์ทางคณิตศาสตร์ไว้มากมาย รวมถึงทฤษฎีจำนวน กลศาสตร์ดั้งเดิม และกลศาสตร์ท้องฟ้า ตามคำแนะนำของอ็อยเลอร์และดาล็องแบร์ ลากร็องฌ์ได้สืบทอดตำแหน่งของอ็อยเลอร์เมื่อปี ค.ศ. 1766 โดยได้เป็นผู้อำนวยการสาขาคณิตศาสตร์ที่สถาบันวิชาการวิทยาศาสตร์ปรัสเซีย ในกรุงเบอร์ลิน เขาอยู่ที่นี่นานถึง 20 ปี และได้สร้างผลงานต่าง ๆ ไว้เป็นจำนวนมาก รวมถึงได้รับรางวัลด้านวิทยาศาสตร์จากสถาบันวิทยาศาสตร์ฝรั่งเศสอีกหลายรางวัล

โฌแซ็ฟ-หลุยส์ ลากร็องฌ์
โฌแซ็ฟ-หลุยส์ (จูเซปเป โลโดวีโก) เคานต์แห่งลากร็องฌ์
เกิด	25 มกราคม ค.ศ. 1736 ตูริน ราชอาณาจักรซาร์ดิเนีย
เสียชีวิต	10 เมษายน ค.ศ. 1813 ปารีส ฝรั่งเศส
สัญชาติ	ฝรั่งเศส, อิตาลี
อาชีพ	นักคณิตศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และนักฟิสิกส์

ผลงานทางวิทยาศาสตร์

ลากรองจ์เป็นหนึ่งในผู้คิดค้นแคลคูลัสของการผันแปร (Calculus of variations) และสมการอ็อยเลอร์-ลากรองจ์ (Euler-Lagrange Equation) นอกจากนี้เขายังขยายวิธีการพิจารณาระบบที่ถูกเงื่อนไขบางอย่างบังคับไว้ (Contrains) กลายเป็นวิธีการที่เรียกว่า ตัวคูณลากรองจ์ (Lagrange multipliers) ลากรองจ์คิดค้นวิธีการแก้สมการเชิงอนุพันธ์ที่รู้จักกันในวิธีการแปรผันของตัวแปรเสริม (Variation of parameters) และการประยุกต์แคลคูลัสเชิงอนุพันธ์ (Differential calculus) กับทฤษฎีความน่าจะเป็น(Theory of probabilities) รวมถึงการหาผลเฉลยของสมการต่างๆ เขาพิสูจน์ให้เห็นว่าทุกจำนวนธรรมชาติเป็นผลรวมของตัวเลขสี่ตัวที่ยกกำลังสอง (Sum of four squares) และ Theorie des fonctions analytiques ที่เขาคิดค้นยังเป็นทฤษฎีรากฐานสำหรับการศึกษา ทฤษฎีกรุป (group theory) และ anticipating Galois อีกด้วย สำหรับแคลคูลัส ลากรองจ์ได้พัฒนาวิธีการใหม่สำหรับการประมาณช่วงของฟังก์ชันและอนุกรมเทย์เลอร์ เขาศึกษาปัญหาสามวัตถุ (three-body problem) สำหรับอธิบายความสัมพันธ์ของโลก ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ (1764) และศึกษาการเคลื่อนที่ของดาวบริวารของดาวพฤหัสบดี (1766) และในปี 1772 ยังค้นพบว่าการแก้ปัญหากรณีพิเศษเพื่อแก้ไขปัญหานี้ เป็นที่มาจุดดาวเทียม หรือจุดลากรองจ์ (Lagrangian points) แต่ที่สำคัญเขาเป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องของกลศาสตร์ที่เขาสามารถเปลี่ยนกลศาสตร์นิวโตเนียน (Newtonian mechanics) เป็นสาขาของการวิเคราะห์กลศาสตร์ลากรองจ์ (Lagrangian mechanics) ที่รู้จักกันในปัจจุบันและถูกนำเสนอเป็น "หลักการ" (principles) อย่างง่ายของแคลคูลัสของการผันแปร (Calculus of variations)

คุณประโยชน์ที่สร้างให้แก่วงการวิทยาศาสตร์

ลากร็องฌ์เป็นหนึ่งในผู้ที่พัฒนาแคลคูลัสของการแปรผันขึ้น โดยเป็นการคิดต่อยอดจากสมการอ็อยเลอร์-ลากร็องฌ์

แหล่งข้อมูลอื่น

• A Biography of Joseph Louis Lagrange เก็บถาวร 2011-01-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Lagrange, Joseph Louis de: The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy and Space Flight
• The Lagrange Points