เวียงเจ้าเงาะ
แหล่งประวัติศาสตร์เวียงเจ้าเงาะ ตั้งอยู่ที่ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ไปตามทางหลวงหมายเลข 102 ประมาณ 3 กิโลเมตรเศษ เห็นป้ายบอกทางแยกเข้าเวียงเจ้าเงาะทางด้านขวามือ การเดินทางสะดวกปลอดภัย บริเวณที่ตั้งเวียงเจ้าเงาะอยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของมุมเมืองทุ่งยั้ง มีเนื้อที่ประมาณ 129 ไร่ 1 งาน 61 ตารางวา หรืออยู่ห่างจากวัดพระแท่นศิลาอาสน์ไปทางทิศตะวันออกประมาณ 800 เมตร ภูมิประเทศของเวียงเจ้าเงาะนั้นเป็นที่ราบดินปนศิลาแลง บางตอนเป็นศิลาแลงล้วน ด้านทิศเหนือติดต่อกับหนองพระแลและหนองพระทัยอันเป็นที่ลุ่ม ปัจจุบันคันคูเมืองส่วนที่ขุดลงไปในศิลาแลงบางตอนตื้นเขินมาก ส่วนคันคูเมืองด้านที่เป็นคันดินถูกราษฎรบุกรุกทำลาย พื้นที่ในบริเวณคูเมืองด้านในและในคูเมืองมีต้นไม้ต้นหญ้าขึ้นรก บางส่วนของพื้นที่ในบริเวณเวียงเจ้าเงาะมีราษฏรจับจองปลูกพืชทำมาหากิน
มีตำนานที่สืบต่อกันมาเล่าขานกันว่า เวียงเจ้าเงาะมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวง เช่นเดียวกับเมืองศรีสัชนาลัยของจังหวัดสุโขทัย โดยสังเกตเห็นได้จากพระบรมธาตุเมืองทุ่งยั้งในอดีตมีทรงเป็นพุ่มข้าวบิณฑ์ แต่ปัจจุบันได้บูรณะซ่อมแซมเป็นทรงลังกาครอบทรงเดิมเอาไว้ในรัชกาลที่ 4 เป็นต้นมา กรมศิลปากรขึ้นทะเบียนโบราณสถานเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2478 ปัจจุบันคูเมืองส่วนที่ขุดลงไปในศิลาแลงบางตอนตื้นเขินมาก ส่วนคูเมืองด้านที่เป็นคันดินถูกราษฎรบุกรุกทำลาย[1]
ชื่อเรียกในอดีต แก้
- เวียงเจ้าเงาะ
- เวียงเท้าสามล
- ตรีสมบูรณ์
- ทุ่งยั้ง
- ศรีนพวงศ์
- กัมโพชนคร
- ธรรมบาลนคร
ลักษณะผังเมือง แก้
- เป็นเมืองรูปไข่ มีคูเมือง3ชั้นกำแพงเจาะลงไปถึงคูเมืองชั้นที่3 มีคูล้อมรอบ(กำแพง)
- คูเมืองชั้นนอกก่อด้วยศิลาแลง ชั้นสองก่อด้วยอิฐ ชั้นสามก็ด้วยศิลาแลง
โบราณสถานที่ค้นพบ แก้
- บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ หรือบ่อน้ำทิพย์ 18 บ่อ
- วัดพระบรมธาตทุ่งยั้ง
- คูเมืองเก่า3ชั้น
โบราณวัตถุ ที่ค้นพบ แก้
- กำไลหิน
- โครงกระดูก
- แหวนสำริด
- แหวนหิน
- สร้อยทำจากลูกปัด
- ลูกปัดโบราณ
- ลูกปัดสำริด
- กลองมโหระทึกแขก
- กลองมโหระทึกละว้า
- พร้าสำริด
- มีดสำริด
- ถ้วยชามสังคโลก
- ภาชนะดินเผาไม่เคลือบ
- ภาชนะดินเผาเคลือบสี
การเดินทาง แก้
- ใช้ถนนหมายเลข 102 (ศรีสัชนาลัย-อุตรดิตถ์) จากตัวเมืองอุตรดิตถ์บริเวณแยกห้วยไผ่ ผ่านแยกทุ่งยั้ง วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง ตลาดทุ่งยั้ง จนถึงป้ายบอกทางเข้าเวียงเจ้าเงาะอยู่ฝั่งตรงข้ามวัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง เวียงเจ้าเงาะจะตั้งอยู่ก่อนถึงสำนักงานขนส่งจังหวัดอุตรดิตถ์
อ้างอิง แก้
- ↑ "แหล่งโบราณคดีเวียงเจ้าเวาะ". แหล่งศิลปกรรมอันควรอนุรักษ์ - สิ่งแวดล้อมศิลปกรรม.