สะใภ้ (นวนิยาย)

สะใภ้ คือชื่อ นวนิยายไทย ที่แต่งเรื่องโดยคุณนันทนา วีระชน โดยเป็นบทประพันธ์สะท้อนสังคมของชีวิตครอบครัวในปัจจุบัน ว่าด้วยปัญหาชีวิตระหว่าง แม่ผัว กับ ลูกสะใภ้ จึงถูกนำมาทำเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อยู่หลายครั้ง โดยใช้ชื่อแตกต่างกัน เดิมมีชื่อเรื่องว่า "สะใภ้ทาส"

สะใภ้
เขียนโดย	นันทนา วีระชน
แสดงนำ	สะใภ้ (ภาพยนตร์ พ.ศ. 2529) สินจัย หงษ์ไทย อภิชาติ หาลำเจียก ศรินทิพย์ ศิริวรรณ แม่ผัวมหาภัยกับสะใภ้สารพัดพิษ (สะใภ้) (ละคร พ.ศ. 2534) ลีลาวดี วัชโรบล บดินทร์ ดุ๊ก ดวงตา ตุงคะมณี สะใภ้ปฏิวัติ (ละคร พ.ศ. 2541) วฤนดา สมศิริ วรุฒ วรธรรม ปิยะมาศ โมนยะกุล สะใภ้ใจเด็ด (ละคร พ.ศ. 2552) กรรณาภรณ์ พวงทอง อัษฎาวุธ เหลืองสุนทร ดวงดาว จารุจินดา แม่ผัวตัวร้าย สะใภ้ตัวแสบ (ละคร พ.ศ. 2557) กชกร ส่งแสงเติม กรศรัณย์ ไตรศรีศิลป์ ปนัดดา โกมารทัต
ออกอากาศ
เครือข่าย	ช่อง 5 (พ.ศ. 2534) ช่อง 7 (พ.ศ. 2541, พ.ศ. 2552 ช่องจ๊ะทิงจา (พ.ศ. 2557)

สะใภ้ กล่าวถึงในสังคมไทยทุกยุคทุกสมัย คำว่า แม่ผัวลูกสะใภ้ บางครอบครัวเปรียบเหมือนดั่งขมิ้นกับปูน นวนิยายเรื่องนี้เป็นเรื่อราวของศรี ลูกสะใภ้ที่โดนแม่ผัวโขกสับต่างๆนานา จนล้มป่วยและเสียชีวิตลง จนกระทั่งภาวิณี หรือ เภา น้องสาวของศรีต้องจำใจมาเป็นสะใภ้แทนพี่สาว เพื่อทวงสิทธิการเป็นลูกสะใภ้และปกป้องหลานของเธอ จนเหตุการณ์ต่างๆ ผ่านเข้ามามากมาย ทำให้ทั้งสองเข้าใจกันในที่สุด

การสร้างในรูปแบบต่างๆ

นวนิยายเรื่อง "สะใภ้" ได้รับการสร้างเป็นภาพยนตร์ครั้งเดียว โดย พูนทรัพย์โปรดักชั่น กำกับการแสดงโดย วัฒนสิทธิ์ นำแสดงโดย สินจัย หงษ์ไทย, อภิชาติ หาลำเจียก, ลิขิต เอกมงคล, อภิรดี ภวภูตานนท์, ศรินทิพย์ ศิริวรรณ ฉายในปี พ.ศ. 2529

ในปี พ.ศ. 2534 ได้มีการสร้างเป็นละครโทรทัศน์ครั้งแรก โดย กิตติ อัครเศรณี ออกอากาศทางททบ. 5 ทุกคืนวันจันทร์ และวันอังคาร หลังรายการมาตามนัด โดยใช้ชื่อว่า "แม่ผัวมหาภัย กับ สะใภ้สารพัดพิษ" แต่ภายหลังทาง กบว. ได้สั่งให้ตัดชื่อเหลือเพียง "สะใภ้" ตามชื่อภาพยนตร์เดิม นำแสดงโดย ลีลาวดี วัชโรบล, บดินทร์ ดุ๊ก, อนันต์ บุนนาค, นิสา วงวัฒน์, ดวงตา ตุงคะมณี, ชลิต เฟื่องอารมย์, จามจุรี เชิดโฉม โดย นันทนา วีระชน ได้ร่วมเขียนบทโทรทัศน์ในนามปากกา "อัครกิตติ" ปรากฏว่าละครครั้งนี้ได้รับความนิยมอย่างมาก มีระยะเวลาออกอากาศนานถึง 5 เดือน

ปี พ.ศ. 2541 กิตติ อัครเศรณี นำเรื่องสะใภ้มาสร้างละครโทรทัศน์อีกครั้ง ในชื่อ "สะใภ้ปฏิวัติ" นำแสดงโดย วรุฒ วรธรรม, วฤณดา สมศิริ, ปิยะมาศ โมนยะกุล, ไพโรจน์ สังวริบุตร ออกอากาศทางช่อง 7 สี ทุกวันก่อนข่าวภาคค่ำ

ปี พ.ศ. 2552 ช่อง 7 สี ร่วมกับ ดีด้า วิดีโอ โปรดักชั่น ได้นำเรื่องนี้มาสร้างโดยในชื่อว่า "สะใภ้ใจเด็ด" มาสร้าง นำแสดงโดย กรรณาภรณ์ พวงทอง, อัษฎาวุธ เหลืองสุนทร, ดวงดาว จารุจินดา, มรกต กิตติสาระ และปี พ.ศ. 2557 ช่องจ๊ะทิงจาได้นำมาสร้างใหม่ โดยในชื่อว่า "แม่ผัวตัวร้าย สะใภ้ตัวแสบ" มาสร้างเป็นครั้งล่าสุด นำแสดงโดย กชกร ส่งแสงเติม, กรศรัณย์ ไตรศรีศิลป์, ปนัดดา โกมารทัต, ปลั๊ก สวีเดน