แม่น้ำแควน้อย (จังหวัดกาญจนบุรี)
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
แม่น้ำแควน้อย หรืออีกชื่อคือ แม่น้ำไทรโยค เป็นแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งทางภาคตะวันตกของประเทศไทย เกิดจากลำน้ำใหญ่สามสายจากเทือกเขาตะนาวศรี ได้แก่ แม่น้ำบีคี่ใหญ่ แม่น้ำซองกาเลีย และแม่น้ำรันตี ไหลไปรวมกันที่ด้านใต้ของด่านสามสบในเขตอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี จากนั้นไหลผ่านเขตอำเภอทองผาภูมิ อำเภอไทรโยค และอำเภอเมืองกาญจนบุรี แล้วจึงไหลไปรวมกับแม่น้ำแควใหญ่กลายเป็นแม่น้ำแม่กลอง มีความยาวประมาณ 330 กิโลเมตร[1] สองฝั่งแม่น้ำเป็นภูเขาสูงชัน มีการสร้างเขื่อนวชิราลงกรณ (เขื่อนเขาแหลม) กั้นแม่น้ำแควน้อยที่อำเภอทองผาภูมิ มีเนื้อที่ผิวน้ำ 353 ตารางกิโลเมตร (220,625 ไร่) ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนในท้องที่อำเภอสังขละบุรีและอำเภอทองผาภูมิ
แม่น้ำแควน้อย แม่น้ำไทรโยค | |
---|---|
แม่น้ำแควน้อยในพื้นที่อุทยานแห่งชาติไทรโยค | |
ที่ตั้ง | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | กาญจนบุรี |
ลักษณะทางกายภาพ | |
ต้นน้ำ | สามสบ |
• ตำแหน่ง | ตำบลหนองลู อำเภอสังขละบุรี |
• พิกัด | 15°07′03.5″N 98°27′55.2″E / 15.117639°N 98.465333°E |
ปากน้ำ | จุดบรรจบกับแม่น้ำแควใหญ่ |
• ตำแหน่ง | ตำบลปากแพรก อำเภอเมืองกาญจนบุรี |
• พิกัด | 14°01′06.8″N 99°31′35.7″E / 14.018556°N 99.526583°E |
ความยาว | 330 กิโลเมตร (210 ไมล์) |
ลุ่มน้ำ | |
ระบบแม่น้ำ | ลุ่มน้ำแม่กลอง |
ลำน้ำสาขา | |
• ซ้าย | แม่น้ำรันตี |
• ขวา | แม่น้ำซองกาเลีย, แม่น้ำบีคี่ใหญ่ |
ภูมิประเทศโดยทั่วไปในลุ่มน้ำแควน้อยเป็นภูเขาใหญ่น้อยเรียงสลับซับซ้อนและสูงชัน บางแห่งเป็นหน้าผาสูง บางแห่งเป็นที่ราบ ลำน้ำแควน้อยไหลผ่านภูมิประเทศที่สวยงาม มีน้ำตก มีห้วย และลำธารเล็ก ๆ ไหลลงลำน้ำเกือบตลอดสาย สภาพป่าส่วนใหญ่เป็นป่าไม้เบญจพรรณและป่าดงดิบ มีป่าไผ่แซมอยู่ทั่วไป มีป่าสงวนและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าหลายแห่ง ได้แก่ ป่าสงวนแห่งชาติเขาช้างเผือก เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ป่าสงวนแห่งชาติห้วยเขย่ง ป่าสงวนแห่งชาติเขาพระฤๅษีและเขาบ่อแร่ และป่าสงวนแห่งชาติวังใหญ่–แม่น้ำน้อย
แม่น้ำสาขา
แก้แม่น้ำบีคี่ใหญ่
แก้แม่น้ำบีคี่ใหญ่มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรีใกล้ชายแดนไทย–พม่า ในเขตอำเภอทองผาภูมิ ลำน้ำไหลขึ้นไปทางทิศเหนือค่อนไปทางทิศตะวันออก ผ่านเขาปลายลำปิล๊อก เข้าเขตอำเภอสังขละบุรี ช่วงนี้มีลำน้ำสาขาที่สำคัญคือ ห้วยบีคี่ ซึ่งมีต้นกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรีที่พรมแดนไทย–พม่าเช่นเดียวกัน แต่อยู่ในเขตอำเภอสังขละบุรี ไหลมาทางทิศตะวันตกสมทบกับแม่น้ำบีคี่ใหญ่ที่บ้านมอญ น้ำยังคงไหลขึ้นสู่ทิศเหนือค่อนไปทางทิศตะวันออกจนกระทั่งอีกประมาณ 6 กิโลเมตร จะถึงสามสบ ลำน้ำหักเลี้ยวไปทางทิศตะวันออก เรียกว่าแม่น้ำแควน้อย ไหลลงตอนใต้ต่อไป
แม่น้ำซองกาเลีย
แก้แม่น้ำซองกาเลียมีทิศทางการไหลจากทิศเหนือลงสู่ทิศใต้ มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรี บริเวณด่านเจดีย์สามองค์ มีลำห้วยหลายสายไหลมาสมทบแม่น้ำซองกาเลีย ไหลลงใต้ผ่านอำเภอสังขละบุรี และไหลลงแม่น้ำแควน้อยที่สามสบ
แม่น้ำรันตี
แก้แม่น้ำรันตีไหลมาจากทิศตะวันออก มีต้นกำเนิดจากภูเขากั้นลุ่มน้ำแควน้อยกับแควใหญ่ ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำซองกาเลียก่อน อีกประมาณครึ่งกิโลเมตร จึงไหลบรรจบเป็นลำน้ำแควน้อย
อ้างอิง
แก้- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 133.