แนบ พหลโยธิน

แนบ พหลโยธิน

แนบ พหลโยธิน อดีตนักการเมืองและหนึ่งในสมาชิกคณะราษฎร ผู้กระทำการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

แนบ พหลโยธิน เป็นบุตรของ พลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี (นพ พหลโยธิน) บิดาเป็นพี่ชายของพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) จบการศึกษาจากโรงเรียนราชวิทยาลัย (โรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ในปัจจุบัน) จบการศึกษาเนติบัณฑิต ประเทศอังกฤษ

ระหว่างการศึกษาอยู่ยังประเทศอังกฤษนั้น ได้ร่วมกับนักเรียนไทยที่ประเทศอังกฤษ และประเทศฝรั่งเศสส่วนหนึ่ง ก่อตั้งคณะราษฎรขึ้นมา โดยที่แนบ ถือเป็นสมาชิกรุ่นแรก ที่มีด้วยกันทั้งหมด 7 คน ซึ่งนอกจากนายแนบแล้ว ยังประกอบด้วย ปรีดี พนมยงค์, ร้อยโท แปลก ขีตตะสังคะ, จรูญ สิงหเสนี, ประยูร ภมรมนตรี, ร้อยโท ทัศนัย มิตรภักดี และตั้ว ลพานุกรม

ในการประชุมครั้งแรกที่บ้านพักเลขที่ 9 ถนนซอมเมอราร์ด กรุงปารีส เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469 ที่นานถึง 4 คืน 5 วันติดต่อกัน ที่ประชุมมีมติให้ปรีดี เป็นหัวหน้า และได้มอบหมายให้แนบ เป็นผู้ดูแลครอบครัวของเหล่าสมาชิกที่เหลือ หากการปฏิวัติไม่สำเร็จ เนื่องจากแนบนั้นมีฐานะทางเศรษฐกิจดีกว่าคนอื่น เพราะได้รับมรดกจากบิดา โดยจะไม่ให้แนบออกหน้ามากนักในการปฏิวัติ นอกจากนี้แล้ว แนบยังเป็นผู้แนะนำและรับรอง ทวี บุณยเกตุ นักเรียนการเกษตร ให้เข้าเป็นหนึ่งในสมาชิกคณะราษฎรด้วย

เมื่อเดินทางกลับมาถึงประเทศไทย แนบเป็นผู้ที่ทาบทาม พันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา จเรทหารปืนใหญ่ผู้เป็นอา ให้เข้าร่วมเป็นสมาชิกดวย และรับสถานะเป็นหัวหน้าคณะราษฎร เนื่องด้วย แนบนั้นมีศักดิ์เป็นหลานชายของ พันเอก พระยาพหลฯ โดยเป็นบุตรชายของพระยาพหลโยธินรามินทรภักดี พี่ชายของ พันเอก พระยาพหลฯ

ก่อนการเปลี่ยนแปลงปกครองไม่นาน ทวีได้ถูกย้ายไปรับราชการที่จังหวัดขอนแก่น จึงไม่มีโอกาสได้ติดต่อกับสมาชิกคนอื่น ๆ แนบจึงเป็นผู้ส่งโทรเลขไปหา เพื่อแจ้งวัน-เวลาในการปฏิบัติการ

หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้ว แนบได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง คณะกรรมการราษฎร และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) อันถือเป็นชุดแรก และยังได้รับตำแหน่งรัฐมนตรี (ลอย) อีกด้วย แต่ก็ต้องพ้นจากตำแหน่งในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2476 ด้วยการประกาศพระราชกฤษฎีกาปิดสภา ของพระยามโนปกรณ์นิติธาดา นายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นความขัดแย้งกันระหว่างนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีที่ส่วนใหญ่เป็นสมาชิกคณะราษฎร ซึ่งแนบได้พ้นออกจากตำแหน่งพร้อมกับพระยาประมวญวิชาพูล, หลวงเดชสหกรณ์, ตั้ว ลพานุกรม และปรีดี พนมยงค์ ก่อนที่จะกลับมารับตำแหน่งอีกครั้งหลังการรัฐประหารเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 โดยการนำของ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา

แนบ สมรสกับคุณหญิงสไบ พหลโยธิน มีธิดาหนึ่งคนชื่อ ธนี พหลโยธิน

แนบ พหลโยธิน ถึงแก่กรรมในปลายปี พ.ศ. 2514 พระราชพิธีพระราชทานเพลิงศพ มีขึ้น ณ เมรุวัดธาตุทอง ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2515