เอมิเรตอัฟกานิสถาน

เอมิเรตอัฟกานิสถาน (อังกฤษ: Emirate of Afghanistan; ปาทาน: د افغانستان امارت Da Afghānistān Amārat) เป็นเอมิเรตที่ปกครองอัฟกานิสถานระหว่างปี ค.ศ. 1823–1926 เอมิเรตแห่งนี้แยกตัวออกจากจักรวรรดิดุรรานีในช่วงที่พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (Dost Mohammed Khan) แห่งราชวงศ์บารักไซ (Barakzai) ขึ้นครองราชย์ ความขัดแย้งของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่านกับมูฮัมหมัด ชาห์แห่งอิหร่าน มีส่วนทำให้รัสเซียและอังกฤษที่กำลังมีข้อพิพาทกันอยู่สนใจแผ่อิทธิพลเข้ามาในภูมิภาคนี้[1] จนนำไปสู่สงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่หนึ่ง ระหว่างปี ค.ศ. 1939–1942[2] หลังสงครามและการสวรรคตของพระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน ตำแหน่งเอมีร์ก็เปลี่ยนมือหลายครั้งจนมาถึงรัชสมัยของพระเจ้าเชอร์ อาลี ข่าน (Sher Ali Khan) ซึ่งเคยถูกเนรเทศไปอยู่ในรัสเซีย การขึ้นครองราชย์ของเอมีร์องค์นี้ทำให้เกิดความขัดแย้งกับอังกฤษอีกครั้ง ในปี ค.ศ. 1878 อังกฤษยาตราทัพเข้าสู่อัฟกานิสถาน เกิดเป็นสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สอง การสู้รบยุติลงในปี ค.ศ. 1880 หลังอังกฤษและอัฟกานิสถานทำสนธิสัญญาสันติภาพและสถาปนาพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่าน (Abdur Rahman Khan) ขึ้นเป็นเอมีร์[2] ต่อมาในปี ค.ศ. 1893 อังกฤษและอัฟกานิสถานลงนามยอมรับเส้นดูรันด์ ซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอัฟกานิสถานและปากีสถาน และเป็นพื้นที่กันชนระหว่างรัสเซียกับอังกฤษ

เอมิเรตอัฟกานิสถาน

  • د افغانستان امارت (ปาทาน)
    Da Afghānistān Amārat
  • امارت افغانستان (ดารี)
    Amārat-i Afghānistān
ค.ศ. 1823–1839
ค.ศ. 1842–1926
อัฟกานิสถานก่อนปี ค.ศ. 1893
อัฟกานิสถานก่อนปี ค.ศ. 1893
สถานะยึดครองโดยบริติช (ค.ศ. 1839–1842)
รัฐในอารักขาของบริติช (ค.ศ. 1879–1919)
เมืองหลวงคาบูล
ภาษาทั่วไปปาทาน, เปอร์เซีย
ศาสนา
อิสลามนิกายซุนนีย์
เดมะนิมชาวอัฟกานิสถาน
การปกครองเอมิเรต
เอมีร์ 
• 1823–1829
พระเจ้าดอสต์ โมฮัมหมัด ข่าน (องค์แรก)
• 1919–1926
พระเจ้าอมานุลเลาะห์
(องค์สุดท้าย)
ยุคประวัติศาสตร์ศตวรรษที่ 19
• ก่อตั้ง
ค.ศ. 1823
• สิ้นสุด
ค.ศ. 1926
พื้นที่
1893652,225 ตารางกิโลเมตร (251,825 ตารางไมล์)
สกุลเงินรูปีอัฟกานิสถาน
ก่อนหน้า
ถัดไป
จักรวรรดิดุรรานี
ราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน
บริติชราช

หลังพระเจ้าอับดุร ราห์มาน ข่านสวรรคตในปี ค.ศ. 1901 พระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่าน (Habibullah Khan) พระโอรส ทรงขึ้นครองราชย์ต่อ พระองค์ทรงพยายามประนีประนอมกับทั้งรัสเซียและอังกฤษ และวางตัวเป็นกลางในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง[3] หลังพระเจ้าฮาบิบุลลอฮ์ ข่านสวรรคต พระเจ้านาสรุลลอฮ์ ข่าน (Nasrullah Khan) พระอนุชาทรงขึ้นครองราชย์ต่อ แต่ต่อมาถูกโค่นอำนาจโดยพระเจ้าอมานุลเลาะห์ พระองค์ทำสงครามกับอังกฤษอีกครั้งในสงครามอังกฤษ-อัฟกานิสถานครั้งที่สาม และทำให้อัฟกานิสถานได้รับเอกราชจากอังกฤษ[2] ในปี ค.ศ. 1926 พระเจ้าอมานุลเลาะห์ทรงขึ้นครองราชย์เป็น "กษัตริย์แห่งอัฟกานิสถาน" และเปลี่ยนจากเอมิเรตเป็นราชอาณาจักรอัฟกานิสถาน[4]

อ้างอิง แก้

  1. The Great Game in Asia | Foreign Affairs
  2. 2.0 2.1 2.2 "ANGLO-AFGHAN WARS – Encyclopaedia Iranica". สืบค้นเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2015.
  3. Second World War Books: History Page - Stone & Stone
  4. Poullada, L. B. "AMĀNALLĀH". Encyclopædia Iranica (Online ed.). United States: Columbia University.