เอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นเอกสารต้นฉบับทั้งหมด 800,000 หน้า ประกอบด้วยเอกสารเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดิน เช่น หนังสือโต้ตอบราชการกระทรวงต่าง ๆ ใบบอก สารตรา รายงานการประชุมเสนาบดี รายงานข้อราชการจากหัวเมือง รายงานตรวจราชการ มีสาระสำคัญเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสยามระหว่าง พ.ศ. 2411–2453 แสดงให้เห็นนโยบายและการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ที่ส่งเสริมประเทศไทยในการดำเนินนโยบายต่างประเทศที่ทำให้ประเทศอยู่ในความสงบได้อย่างดี ปัจจุบันเอกสารทั้งหมดเก็บรักษาอยู่ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติและหอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร

เอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสยาม (พ.ศ. 2411–2453) *
ความทรงจำแห่งโลกโดยยูเนสโก
ที่เก็บรักษา	หอสมุดแห่งชาติ, หอจดหมายเหตุแห่งชาติ
ประเทศ	ไทย
ภูมิภาค **	เอเชียและแปซิฟิก
อ้างอิง	2008-34
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2009/2552
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีความทรงจำแห่งโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

ส่วนหนึ่งเป็นเอกสารของสำนักราชเลขาธิการ และกระทรวง ทบวงกรม ที่ทรงสถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2435 ซึ่งต่อมาสำนักราชเลขาธิการได้ส่งมอบเอกสารเหล่านี้ให้หอจดหมายเหตุแห่งชาติและหอสมุดแห่งชาติเก็บรักษาไว้ เฉพาะที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติเป็นเอกสารเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดิน มีจำนวนมากกว่า 800,000 แผ่น ฉบับที่สำคัญที่สุดฉบับหนึ่งคือ "พระราชบัญญัติทาส รัตนโกสินทรศก 124" ส่วนเอกสารที่หอสมุดแห่งชาติเป็นเอกสารหนังสือสมุดไทย กำหนดหมวดหมู่เอกสารไว้ 26 หมวด ประกอบด้วย แนวคิดด้านการศึกษา การจัดระบบการพยาบาลและการสาธารณสุข คมนาคม ขนส่ง การปฏิรูประบบราชการ การปฏิรูประบบเศรษฐกิจ การจัดระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน และวรรณกรรม (พระราชนิพนธ์

ที่ประชุมคณะกรรมการที่ปรึกษาระหว่างประเทศของโครงการความทรงจำแห่งโลก ขององค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ณ ประเทศบาร์เบโดส ประกาศให้เอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นความทรงจำแห่งโลก ประเภททะเบียนนานาชาติ เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 ภายใต้ชื่อ "เอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสยาม (พ.ศ. 2411–2453)" (อังกฤษ: Archival Documents of King Chulalongkorn's Transformation of Siam (1868–1910))

แหล่งข้อมูลอื่น

• นิทรรศการถาวรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อาคารถาวรวัตถุ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
• ทะเบียนมรดกเอกสารของโลก องค์การยูเนสโก (อังกฤษ)