เวียงท่ากาน
18°33′1″N 98°52′51″E / 18.55028°N 98.88083°E
เวียงท่ากาน เป็นกลุ่มโบราณสถานและคูเมืองแห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่[1] ห่างจากตัวเมืองลำพูนและตัวเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ราว 15 และ 30 กิโลเมตรตามลำดับ สร้างเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 16 ในสมัยพระเจ้าอาทิตยธรรมิกราช กษัตริย์แห่งอาณาจักรหริภุญชัย ปรากฏหลักฐานในเอกสารทางประวัติศาสตร์ครั้งแรกในชื่อว่า "บ้านตะก๋า"[2] สร้างขึ้นเพื่อเป็นเมืองหน้าด่านของอาณาจักรหริภุญชัย[3] ต่อมาได้ขึ้นตรงต่อพญามังรายแห่งอาณาจักรล้านนา มีฐานะเป็นเมืองเสบียงสะสมกำลังพลและอาหาร และหลังจากที่พม่าเข้ายึดครองเมืองเชียงใหม่ เวียงท่ากานก็อยู่ในอำนาจของพม่า หลังจากนั้นชุมชนแห่งนี้ได้ร้างไปในช่วงปี พ.ศ. 2318–2339 ซึ่งในปี พ.ศ. 2339 พระเจ้ากาวิละได้นำชาวไทยองเข้ามาตั้งถิ่นฐานและอาศัยอยู่ในบริเวณเวียงท่ากานจนถึงปัจจุบัน[4]
เวียงท่ากานตั้งอยู่ในเขตชุมชนบ้านท่ากาน มีกำแพงเมืองและคูเมืองล้อมรอบเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดกว้าง 500 เมตร ยาว 700 เมตร ปัจจุบันกำแพงเมืองบางส่วนกลายสภาพเป็นคันดิน บางส่วนถูกปรับเป็นถนนภายในชุมชน คูเมืองและคันดินของเวียงท่ากานครอบคลุมพื้นที่ราว 60 ไร่ ได้รับการขึ้นทะเบียนโบราณสถานโดยกรมศิลปากรเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2543[5] ปัจจุบันอยู่ในความควบคุมดูแลของสำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ โบราณสถานภายในเวียงท่ากานมีดังนี้
| โบราณสถาน | ขึ้นทะเบียน | พิกัด |
|---|---|---|
| คูเมืองและคันดิน | 6 ตุลาคม 2543 | 18°33′6″N 98°52′44″E / 18.55167°N 98.87889°E |
| เจดีย์วัดกลางเมือง | 18 กันยายน 2522[6] | 18°33′00″N 98°52′50″E / 18.55000°N 98.88056°E |
| เจดีย์วัดต้นกอก | 1 ธันวาคม 2530[7] | 18°33′18″N 98°52′33″E / 18.55500°N 98.87583°E |
| วัดอุโบสถ | ยังไม่ขึ้นทะเบียน | — |
| วัดต้นโพธิ์ | ยังไม่ขึ้นทะเบียน | 18°32′59″N 98°52′41″E / 18.54972°N 98.87806°E |
| วัดป่าเป้า | ยังไม่ขึ้นทะเบียน | 18°33′15″N 98°52′55″E / 18.55417°N 98.88194°E |
| วัดไผ่รวก | ยังไม่ขึ้นทะเบียน | — |
| วัดกู่ไม้แดง | ยังไม่ขึ้นทะเบียน | — |
ดูเพิ่ม แก้
อ้างอิง แก้
- ↑ เวียงท่ากาน
- ↑ “เวียงท่ากาน” เมืองหน้าด่านโบราณในตำนานหริภุญชัย
- ↑ เที่ยวระลึกอดีตพันปี! 'เวียงท่ากาน' ย้อนรอยอารยธรรมล้านนา
- ↑ ความสำคัญ ประวัติโบราณสถาน เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ระบบฐานข้อมูลแหล่งโบราณสถาน กรมศิลปากร
- ↑ ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 117 ตอนพิเศษ 103ง วันที่ 6 ตุลาคม 2543.
- ↑ ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 96 ตอนที่ 160 วันที่ 18 กันยายน 2522.
- ↑ ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน[ลิงก์เสีย] ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 104 ตอนที่ 246 วันที่ 1 ธันวาคม 2530.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- เวียงท่ากาน เก็บถาวร 2013-07-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
- เวียงท่ากาน...เมืองโบราณพันปี เก็บถาวร 2015-08-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยสำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเชียงใหม่