เตียวเอ๊ก
เตียวเอ๊ก (เสียชีวิต 3 มีนาคม ค.ศ. 264)[a] มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า จาง อี้ (จีน: 張翼; พินอิน: Zhāng Yì) ชื่อรอง ปั๋วกง (จีน: 伯恭; พินอิน: Bógōng) เป็นขุนพลและขุนนางของรัฐจ๊กก๊กในยุคสามก๊กของจีน เตียวเอ๊กเกิดในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เป็นทายาทรุ่นที่ 10 ของเตียวเหลียง เตียวเอ๊กเริ่มรับราชการเป็นผู้ช่วยอาลักษณ์ภายใต้ขุนศึกเล่าปี่ผู้ก่อตั้งจ๊กก๊กในภายหลัง และค่อย ๆ ไต่เต้าขึ้นสู้ตำแหน่งนายอำเภอและเจ้าเมือง ในช่วงต้นคริสต์ทศวรรษ 230 เตียวเอ๊กรับราชการเป็นแม่ทัพภูมิภาคทำหน้าที่รักษาความสงบของเมืองตอนใต้ของจ๊กก๊ก ในปี ค.ศ. 234 เตียวเอ๊กนำทัพหน้าจ๊กก๊กในยุทธการที่ทุ่งราบอู่จ้างในการรบกับวุยก๊กที่เป็นรัฐอริของจ๊กก๊ก ในช่วงเวลาตั้งแต่ ค.ศ. 238 ถึง ค.ศ. 259 เตียวเอ๊กค่อย ๆ ไต่เต้าขึ้นมาจนมีตำแหน่งสูงสุดเป็นหนึ่งในขุนพลชั้นนำของจ๊กก๊ก ในช่วงเวลานี้ แม้ว่าเตียวเอ๊กจะคัดค้านแนวทางแข็งกร้าวของเกียงอุยขุนพลจ๊กก๊กที่มีต่อวุยก๊ก แต่เตียวเอ๊กก็ยังคงติดตามเกียงในการรบกับวุยก๊กหลายครั้ง ในปี ค.ศ. 263 เตียวเอ๊กยอมจำนนต่อทัพวุยก๊กพร้อมด้วยเล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊กเมื่อวุยก๊กบุกจ๊กก๊กครั้งใหญ่ ในปีถัดมา เตียวเอ๊กถูกสังหารโดยกลุ่มผู้ก่อการกำเริบที่ต่อต้านการก่อกบฏของจงโฮยขุนพลวุยก๊ก เตียวเอ๊กร่วมด้วยเลียวฮัวและจองอี้เป็นหนึ่งในข้าราชการเพียงไม่กี่คนที่รับราชการกับรัฐจ๊กก๊กตั้งแต่เริ่มก่อตั้งจนล่มสลาย[2]
เตียวเอ๊ก (จาง อี้) | |
|---|---|
| 張翼 | |
 | |
| ขุนพลทหารม้าและรถรบฝ่ายซ้าย (左車騎將軍 จั่วเชอฉีเจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 259 – ค.ศ. 263 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ข้าหลวงมณฑลกิจิ๋ว (冀州刺史 จี้โจวชื่อฉื่อ) (ในนาม) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 259 – ค.ศ. 263 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| มหาขุนพลพิทักษ์ภาคใต้ (鎮南大將軍 เจิ้นหนานต้าเจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 255 – ค.ศ. 259 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| มหาขุนพลโจมตีภาคตะวันตก (征西大將軍 เจิงซีต้าเจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. 259 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ราชเลขาธิการ (尚書 ช้างชู) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 238 – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| ผู้บัญชาการทหารกองหน้า (前領軍 เฉียนหลิ่งจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 234 – ค.ศ. 238 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| เจ้าเมืองฝูเฟิง (扶風太守 ฝูเฟิงไท่โฉ่ว) (ในนาม) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 234 – ค.ศ. 234 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| หัวหน้ารัฐบาล | จูกัดเหลียง |
| ขุนพลราชองครักษ์สงบภาคใต้ (綏南中郎將 ซุนหนานจงหลางเจี้ยง) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 231 – ค.ศ. 234 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| หัวหน้ารัฐบาล | จูกัดเหลียง |
| แม่ทัพภูมิภาคไหลเสียง (庲降都督 ไหลเสียงตูตู) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 231 – ค.ศ. 234 | |
| กษัตริย์ | เล่าเสี้ยน |
| หัวหน้ารัฐบาล | จูกัดเหลียง |
| ก่อนหน้า | ลิอิ๋น |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ไม่ทราบ เขตเผิงชาน นครเหมย์ชาน มณฑลเสฉวน |
| เสียชีวิต | 3 มีนาคม ค.ศ. 264[a] นครเฉิงตู มฑลเสฉวน |
| บุตร | จาง เวย์ |
| ญาติ | เตียวเหลียง (บรรพบุรุษ) |
| อาชีพ | ขุนพล, ขุนนาง |
| ชื่อรอง | ปั๋วกง (伯恭) |
| บรรดาศักดิ์ | ตูถิงโหว (都亭侯) |
ดูเพิ่ม
แก้หมายเหตุ
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ ([咸熙元年正月]十八日日中， ... 姜維率會左右戰，手殺五六人，衆旣格斬維，爭赴殺[鍾]會。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ de Crespigny (2007), p. 1086.
บรรณานุกรม
แก้- ตันซิ่ว (คริสต์ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
- ฉาง ฉฺวี (ป. ศตวรรษที่ 4). หฺวาหยางกั๋วจื้อ.
- ฟ่าน เย่ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). โฮ่วฮั่นชู.
- เผย์ ซงจือ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).
- ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
- de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.