เดเบียน
เดเบียน (อังกฤษ: Debian) เป็นชุดของซอฟต์แวร์เสรีที่พัฒนาโดยอาสาสมัครภายใต้โครงการเดเบียน ภายใต้โครงการนี้มีเดเบียนลินุกซ์ (Debian GNU/Linux) ที่ใช้ลินุกซ์เป็นเคอร์เนล และใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในโครงการ GNU ประกอบกันเป็นระบบปฏิบัติการ
 | |
 | |
| ผู้พัฒนา | โครงการเดเบียน |
|---|---|
| ตระกูล | ลินุกซ์ |
| สถานะ | ปัจจุบัน/เสถียร |
| รูปแบบ รหัสต้นฉบับ | ซอฟต์แวร์เสรี/โอเพนซอร์ส |
| วันที่เปิดตัว | สิงหาคม พ.ศ. 2536 |
| รุ่นเสถียร | 12.1.0 |
| ภาษาสื่อสาร | 73[1] |
| วิธีการอัปเดต | APT (พร้อมโปรแกรมส่วนหน้าหลากหลาย) |
| ตัวจัดการ แพกเกจ | dpkg |
| แพลตฟอร์ม ที่รองรับ | i386, AMD64, เพาเวอร์พีซี, SPARC, ARM, MIPS, S390, IA-64[2] |
| ชนิดเคอร์เนล | โมโนลิทิก (ลินุกซ์ เคอร์เนล, ฟรีบีเอสดี), ไมโคร (Hurd) |
| ส่วนติดต่อผู้ใช้ปริยาย | กะโนม |
| สัญญาอนุญาต | ซอฟต์แวร์เสรี เน้นที่ GPL และอื่น ๆ [3] |
| เว็บไซต์ | www |
เดเบียนมีชื่อเสียงในฐานะที่เป็นลินุกซ์ดิสทริบิวชันแรกที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาด้วยชุมชนล้วน ๆ โดยไม่มีเอกชนอยู่เบื้องหลัง มีการสร้างสัญญาประชาคม[4] บทนิยามซอฟต์แวร์เสรี[5] และแนวนโยบายที่ชัดเจนทั้งทางเทคนิคและการบริหารงาน[6] กลายเป็นต้นแบบให้กับชุมชนอื่น ๆ ต่อมา รวมถึงปริมาณแพกเกจในโครงการมากกว่า 37,000 แพกเกจ[7] และรองรับสถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์มากกว่า 11 ชนิด ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่ระบบฝังตัว ไปจนถึงเมนเฟรม มีลินุกซ์ดิสทริบิวชันจำนวนมากที่นำเดเบียนไปพัฒนาต่อ อย่างเช่น อูบุนตู หรือ Knoppix เป็นต้น
ประวัติ แก้
โครงการเดเบียนก่อตั้งโดย Ian Murdock อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม ค.ศ. 1993 ในระหว่างที่ Ian เป็นนักศึกษาปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยเปอร์ดู ซึ่งในขณะนั้นแนวคิดของลินุกซ์ดิสทริบิวชันยังเป็นเรื่องใหม่อยู่ โดยจุดมุ่งหมายของ Ian คือต้องการให้เดเบียนพัฒนาแบบเปิดเหมือนอย่าง GNU และ ลินุกซ์ โดยได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิซอฟต์แวร์เสรีเป็นเวลาหนึ่งปี คือตั้งแต่พฤศจิกายน ค.ศ. 1994 ถึงพฤศจิกายน ค.ศ. 1995
เดเบียนเป็นดิสโทรที่พัฒนาสิ่งแปลกใหม่ให้เกิดขึ้นในวงการลินุกซ์เป็นอย่างมาก เช่น มีระบบจัดการแพกเกจ ระบบติดตั้งจากคลัง และยูทิลิตี้สำคัญๆ เป็นเทคโนโลยีของตนเอง จนกลายเป็นรูปแบบการใช้งานที่เป็นอีกหนึ่งบรรทัดฐานของการใช้งานลินุกซ์เช่นเดียวกับที่กลุ่ม Red Hat ได้สร้างไว้
เดเบียนรุ่นต่าง ๆ แก้
รุ่นของเดเบียนนับรุ่น stable เป็นหลัก ปัจจุบันรุ่น stable ล่าสุดคือ 12 หรือ Bullseye
รายชื่อรุ่นของเดเบียน รวมโค้ดเนมและวันที่ออก
- 12.1 - Bookworm, 22 กรกฎาคม ค.ศ. 2023
- 12 - Bookworm, 10 มิถุนายน ค.ศ. 2023
- 11 – Bullseye, 14 สิงหาคม ค.ศ. 2021
- 10 – Buster, 6 กรกฎาคม ค.ศ. 2019
- 9 – stretch, 17 มิถุนายน ค.ศ. 2017
- 8 – jessie, 26 เมษายน ค.ศ. 2015
- 7 – wheezy, 4 พฤษภาคม ค.ศ. 2013
- 6.0 – squeeze, 6 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2011
- 5.0 – lenny, 14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2009
- 4.0 – etch, 8 เมษายน ค.ศ. 2007
- 3.1 – sarge, 6 มิถุนายน ค.ศ. 2005
- 3.0 – woody, 19 กรกฎาคม ค.ศ. 2002
- 2.2 – potato, 15 สิงหาคม ค.ศ. 2000
- 2.1 – slink, 9 มีนาคม ค.ศ. 1999
- 2.0 – hamm, 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1998
- 1.3 – bo, 2 มิถุนายน ค.ศ. 1997
- 1.2 – rex, 12 ธันวาคม ค.ศ. 1996
- 1.1 – buzz, 17 มิถุนายน ค.ศ. 1996
โค้ดเนมของเดเบียนนั้นนำมาจากตัวละครในภาพยนตร์การ์ตูนเรื่องทอยสตอรี่
รายการสถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์ที่เดเบียนรองรับ แก้
สำหรับรุ่น stable ปัจจุบันคือ 11 รองรับสถาปัตยกรรมคอมพิวเตอร์อย่างเป็นทางการ 10 รายการ[8]ต่อไปนี้
- พีซี 32 บิต (i386)
- พีซี 64 บิต (amd64)
- ARM 64 บิต (arm64)
- ARM EABI (armel)
- ARMv7 (armhf)
- เอ็มไอพีเอส (mips, mipsel)
- เพาเวอร์พีซี (powerpc)
- เพาเวอร์พีซี 64 บิต ลิตเทิลเอนเดียน (ppc64el)
- IBM System z (s390x)
อ้างอิง แก้
- ↑ "Debian 7.0 "Wheezy" released". Debian. 2013-05-04. สืบค้นเมื่อ 2013-05-06.
- ↑ "Debian -- Ports". Debian. สืบค้นเมื่อ 2013-03-23.
- ↑ "License information". Debian. สืบค้นเมื่อ 2013-03-23.
- ↑ "Debian Social Contract". Debian. สืบค้นเมื่อ 2013-05-06.
- ↑ "The Debian Free Software Guidelines (DFSG)". Debian. สืบค้นเมื่อ 2013-05-06.
- ↑ "Debian Developers' Corner". Debian. สืบค้นเมื่อ 2013-05-06.
- ↑ "A Brief History of Debian, Section 4.8 The 7.x Releases". Debian. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-22. สืบค้นเมื่อ 2013-05-06.
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-04-28. สืบค้นเมื่อ 2015-04-25.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
 | บทความคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ต่าง ๆ หรือเครือข่ายนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |