พระยาอุปราชหมูล่า

พระยาอุปราชหมูล่า (บางตำราสะกดว่า หมูหล้า) (พ.ศ. 2297 - พ.ศ. 2358) เป็นพระยาอุปราชแห่งนครลำปาง ดำรงอิสริยยศเป็น "พระราชมหาอุปราชานราธิบดีศรีสุวรรณฝ่ายหน้าหอคำนครลำปาง" เป็นหนึ่งในเจ้าเจ็ดตนแห่งราชวงศ์ทิพย์จักร แต่เป็นเพียงพระองค์เดียวที่มิได้ครองราชย์เป็นเจ้าผู้ครองนครใด ๆ

พระยาอุปราชหมูล่า
พระยาอุปราชนครลำปาง
ดำรงพระยศ	พ.ศ. 2337 - 2358
ก่อนหน้า	พระยาอุปราชดวงทิพย์
ถัดไป	พระยาอุปราชขัติยะ
เจ้าหลวง	พระเจ้าดวงทิพย์
ประสูติ	พ.ศ. 2297
พิราลัย	พ.ศ. 2358 (61 ปี) เมืองกรุงเก่า อาณาจักรรัตนโกสินทร์
พระบุตร	เจ้าบุรีรัตน์ (น้อยคำ) เจ้าราชบุตร (น้อยขัติยะ) พระยาประเทศอุดรทิศ (อาริยะ)
ราชวงศ์	ทิพย์จักร
ราชสกุล	ณ ลำปาง
พระบิดา	เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว
พระมารดา	แม่เจ้าจันทาราชเทวี

พระประวัติ

พระยาอุปราชหมูล่า สมภพเมื่อปี พ.ศ. 2297 เป็นพระราชโอรสในเจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว มีพระอนุชาและพระขนิษฐารวม 10 พระองค์ (หญิง 3 ชาย 7) (เจ้าชายทั้ง 7 พระองค์ได้ทรงช่วยกันต่อสู้อริราชศัตรูขยายขอบขัณฑสีมาล้านนาออกไปอย่างเกรียงไกร เป็นเหตุให้มีพระสมัญญาว่า "เจ้าเจ็ดตน") มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

• พระเจ้ากาวิละ พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 1 และเป็นเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 3 ในทิพย์จักราธิวงศ์
• พระยาคำโสม เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 4
• พระยาธรรมลังกา เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 2
• พระเจ้าดวงทิพย์ พระเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 5
• เจ้าศรีอโนชา พระอัครชายาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท
• เจ้าหญิงสรีวัณณา (ถึงแก่พิราลัยแต่เยาว์)
• พระยาอุปราชหมูล่า
• พระยาคำฟั่น เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 3 และ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 1
• เจ้าหญิงสรีบุญทัน (พิราลัยแต่เยาว์)
• พระเจ้าลำพูนไชย (บุญมา) พระเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 2

พระราชกิจ

เจ้าหมูล่า ได้รับแต่งตั้งเป็นพระยาราชวงศ์ ในปี พ.ศ. 2317 ต่อมาในปี พ.ศ. 2337 เมื่อพระยาคำโสมถึงแก่พิราลัย จึงมีพระราชโองการแต่งตั้งเจ้าหมูล่าเป็นพระยาอุปราช กระทั่งในปี พ.ศ. 2358 พระยาอุปราชหมูล่า ได้ร่วมขบวนนำช้างพลายเผือกลงไปถวายเป็นบรรณาการที่กรุงเทพฯ แต่พระยาอุปราชหมูล่า ได้ถึงแก่พิราลัยที่กรุงเก่าเสียก่อน สิริอายุได้ 61 ปี

ราชโอรส-ธิดา

เจ้าอุปราชหมูหล้า มีพระโอรสเท่าที่สืบข้อมูลได้คือ

1. เจ้าน้อยคำ เจ้าเมืองแก้ว (บุรีรัตน์) นครลำปาง
2. เจ้าน้อยขัติยะ เจ้าราชบุตรเมืองพะเยา
3. พระยาประเทศอุดรทิศ (เจ้าอาริยะ) เจ้าเมืองพะเยา

ราชตระกูล

พงศาวลีของพระยาอุปราชหมูล่า
4. พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)                             2. เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว                                   5. แม่เจ้าพิมพา                             1. พระยาอุปราชหมูล่า                                         3. แม่เจ้าจันทาราชเทวี