เจ้าชายแห่งเวลส์

เจ้าชายแห่งเวลส์ (อังกฤษ: Prince of Wales; เวลส์: Tywysog Cymru) เป็นพระอิสริยยศขององค์รัชทายาทแห่งพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษหรือสหราชอาณาจักรในขณะนั้น ราชประเพณีที่มกุฏราชกุมารของราชบัลลังก์อังกฤษจะได้รับพระอิสริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์มีมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 14 อย่างไรก็ดีการไม่ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงอิสริยยศนี้ไม่มีผลใดๆต่อสิทธิของผู้ที่จะสืบทอดราชบัลลังก์ บุคคลแรกที่ดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์คือ เจ้าชายละเวลินผู้ยิ่งใหญ่ (Llywelyn the Great)

เจ้าชายแห่งเวลส์
ตราประจำพระอิสริยยศ
เจ้าชายวิลเลียม
เจ้าชายแห่งเวลส์พระองค์ล่าสุด
สถาปนา7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1301
องค์แรกเอ็ดเวิร์ดแห่งแคร์นาร์ฟอน
องค์ปัจจุบันเจ้าชายวิลเลียม
คู่สมรสแคเธอริน มิดเดิลตัน

บทบาทและพระราชกิจ แก้

โดยแท้ที่จริงแล้วเจ้าชายแห่งเวลส์ก็เหมือนพระราชวงศ์องค์อื่น ๆ คือไม่มีพระราชอำนาจอะไร อย่างไรก็ตามครั้นที่สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 ดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ ทรงตั้งพระราชปณิธาน 3 ข้อ:[1]

  • ปฏิบัติภารกิจและหน้าที่ที่สนับสนุนพระมหากษัตริย์
  • ปฏิบัติภารกิจในฐานะองค์การกุศล
  • เผยแพร่และป้องกันชาติ, คุณธรรม และความเป็นเลิศ

เจ้าชายแห่งเวลส์ในฐานะรัชทายาท แก้

ในฐานะพระรัชทายาทโดยนิตินัยของพระราชบิดา/พระราชมารดาผู้เป็นพระมหากษัตริย์ในขณะนั้น เจ้าชายผู้นั้นดำรงยศเป็น เจ้าชายแห่งเวลส์ มีตราประจำพระองค์ที่ใช้ในเวลส์ และมีพระราชพิธีสถาปนาโดยกษัตริย์ทรงสวมมงกุฎยุพราชพระราชทานให้

นอกจากในเวลส์แล้ว ในฐานะดยุกแห่งโรธเซย์เจ้าชายแห่งเวลส์ก็ยังคงทรงมีตราประจำพระองค์เพื่อใช้ต่างหากในสก็อตแลนด์ และในอังกฤษก็มีตราประจำดยุกแห่งคอร์นวอลล์ด้วย (ไม่ได้ใช้บ่อยนัก เพราะมักได้รับพระราชทานยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์แล้ว)

พระอิสริยยศ แก้

นอกจากตำแหน่ง เจ้าชายแห่งเวลส์ และเอิร์ลแห่งเชสเตอร์แล้ว ในฐานะพระราชโอรสพระองค์โต ยังคงทรงดำรงพระยศ ดยุกแห่งคอร์นวอลล์[2] ด้วย ผู้ที่ดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ จะดำรงพระยศต่อไปนี้ทั้งหมด

รัชทายาทโดยนิตินัยกับโดยพฤตินัย แก้

ข้อควรทราบคือตำแหน่งเจ้าชายแห่งเวลส์นั้นจะพระราชทานให้กับ “รัชทายาท” เท่านั้น รัชทายาทโดยนิตินัยนั้นคือรัชทายาทผู้ที่จะไม่ถูกผู้อื่นแทรกขึ้นไปได้ในลำดับแห่งการสืบสันตติวงศ์ (คือมีพระราชสิทธิ์สูงที่สุด) ซึ่งตามปกติก็จะเป็นพระราชโอรสพระองค์โตที่สุดที่ยังมีชนมชีพอยู่ในพระมหากษัตริย์ หรือไม่เช่นนั้นก็เป็นพระราชนัดดา (หลานที่เป็นผู้ชาย) ที่เป็นพระโอรสองค์ใหญ่ในพระราชโอรสองค์ที่มีสิทธิ และพระโอรสองค์ใหญ่ของผู้มีสิทธิต่อๆ ไปตามกฎมณเทียรบาล พระราชธิดารวมทั้งบรรดาพี่น้อง (พระราชอนุชา พระเชษฐภคินีและพระกนิษฐา) ของกษัตริย์นั้นอาจจะถูกแทนที่โดยชายที่มีสิทธิ์ในราชบัลลังก์มากกว่า ดังนั้นพระองค์ท่านเหล่านั้นจึงเป็นแต่เพียง “ทายาทโดยสันนิษฐาน” (the Heir Presumptive) เท่านั้น เช่นในกรณีของสมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2 ในปัจจุบันผู้ไม่เคยได้การแต่งตั้งให้เป็นรัชทายาทโดยนิตินัย และไม่ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าหญิงแห่งเวลส์ เพราะตำแหน่งนั้นเป็นบรรดาศักดิ์สำหรับพระชายาของเจ้าชายแห่งเวลส์ และเป็นตำแหน่งสำหรับผู้เป็นเจ้าชายเท่านั้น

รายพระนามผู้ที่เคยดำรงตำแหน่งเจ้าชายแห่งเวลส์ แก้

พระฉายาลักษณ์ พระนาม รัชทายาทใน ประสูติ เริ่มเป็นรัชทายาทผู้มีสิทธิต่อราชบัลลังก์ เริ่มเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ สิ้นสุดการเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด เอ็ดเวิร์ดที่ 1 25 เมษายน 1284 19 สิงหาคม 1284 7 กุมภาพันธ์ 1301 7 กรกฎาคม 1307
เสวยราชสมบัติเป็น
เอ็ดเวิร์ดที่ 2
21 กันยายน 1327
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด เจ้าชายดำ เอ็ดเวิร์ดที่ 3 15 มิถุนายน 1330 12 พฤษภาคม 1343[3] 8 มิถุนายน 1376
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายริชาร์ดแห่งมอร์ดัว 6 มกราคม 1367 8 มิถุนายน 1376 20 พฤศจิกายน 1376[3] 22 มิถุนายน 1377
เสวยราชสมบัติเป็น
ริชาร์ดที่ 2
14 กุมภาพันธ์ 1400
  เจ้าชายเฮนรีแห่งมอนมัธ เฮนรีที่ 4 16 กันยายน 1387 30 กันยายน 1399 15 ตุลาคม 1399[3] 21 พฤษภาคม 1413
เสวยราชสมบัติเป็น
เฮนรีที่ 5
31 สิงหาคม 1422
  เจ้าชายริชาร์ดแห่งยอร์ก เฮนรีที่ 6 21 พฤศจิกายน 1411 25 ตุลาคม 1460 31 ตุลาคม 1460[4] 30 ธันวาคม 1460
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ดแห่งเวสมินสเตอร์ 13 ตุลาคม 1453 15 พฤษภาคม 1454[3] 11 เมษายน 1471
พระราชบิดาถูกปลดจากราชบัลลังก์
4 พฤษภาคม 1471
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ดแห่งยอร์ก เอ็ดเวิร์ดที่ 4 4 พฤศจิกายน 1470 11 เมษายน 1471 26 มิถุนายน 1471[3] 9 เมษายน 1483
เสวยราชสมบัติเป็น
เอ็ดเวิร์ดที่ 5
1483
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ดแห่งมิดเดิลแฮม ริชาร์ดที่ 3 1473 1483 24 สิงหาคม 1483[3] 31 พฤษภาคมหรือ
9 เมษายน 1484
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายอาเธอร์ ทิวดอร์ เฮนรีที่ 7 20 กันยายน 1486 29 พฤศจิกายน 1489 2 เมษายน 1502
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายเฮนรี่ ทิวดอร์ 28 มิถุนายน 1491 2 เมษายน 1502 18 กุมภาพันธ์ 1504[3] 21 เมษายน 1509
เสวยราชสมบัติเป็น
เฮนรีที่ 8
28 มกราคม 1547
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด ทิวดอร์ เฮนรีที่ 8 12 ตุลาคม 1537 18 ตุลาคม 1537[3] 28 มกราคม 1547
เสวยราชสมบัติเป็น
เอ็ดเวิร์ดที่ 6
6 กรกฎาคม 1553
  เจ้าชายเฮ็นรี เฟรเดอริก สจวต เจมส์ที่ 1 19 กุมภาพันธ์ 1594 24 พฤษภาคม 1603 4 มิถุนายน 1610[3] 6 พฤศจิกายน 1612
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายชาลส์ สจวต 19 พฤศจิกายน 1600 6 พฤศจิกายน 1612 4 พฤศจิกายน 1616[3] 27 พฤษภาคม 1625
เสวยราชสมบัติเป็น
ชาลส์ที่ 1
30 มกราคม 1649
  เจ้าชายชาลส์ สจวต ชาลส์ที่ 1 29 พฤษภาคม 1630 ประกาศ c. 1638–1641[3] 30 มกราคม 1649
พระอิสริยยศยกเลิก;
ต่อมา (1660) เสวยราชสมบัติเป็น
'ชาลส์ที่ 2'
6 กุมภาพันธ์ 1685
  เจ้าชายเจมส์ ฟรานซิส เอ็ดเวิร์ด สจวต เจมส์ที่ 2 10 มิถุนายน 1688 c. 4 มิถุนายน 1688[3] 11 ธันวาคม 1688
พระราชบิดาถูกถอดถอนจากราชบัลลังก์
1 มกราคม 1766
  เจ้าชายจอร์จ ออกัสตัส จอร์จที่ 1 10 พฤศจิกายน 1683 1 สิงหาคม 1714 27 กันยายน 1714 11 มิถุนายน 1727
เสวยราชสมบัติเป็น
จอร์จที่ 2
25 ตุลาคม 1760
  เจ้าชายเฟรเดอริก หลุยส์ จอร์จที่ 2 1 กุมภาพันธ์ 1707 11 มิถุนายน 1727 8 มกราคม 1729[3] 31 พฤษภาคม 1751
สิ้นพระชนม์
  เจ้าชายจอร์จ วิลเลียม เฟรเดอริก 4 มิถุนายน 1738 31 พฤษภาคม 1751 20 เมษายน 1751 25 ตุลาคม 1760
เสวยราชสมบัติเป็น
จอร์จที่ 3
29 มกราคม 1820
  เจ้าชายจอร์จ ออกัสตัส เฟรเดอริก จอร์จที่ 3 12 สิงหาคม 1762 19 สิงหาคม 1762[3] 5 กุมภาพันธ์ 1811
ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าชายผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
26 มิถุนายน 1830
  เจ้าชายอัลเบิร์ต เอ็ดเวิร์ด วิกตอเรีย 9 พฤศจิกายน 1841 8 ธันวาคม 1841 22 มกราคม 1901
เสวยราชสมบัติเป็น
เอ็ดเวิร์ดที่ 7
6 พฤษภาคม 1910
  เจ้าชายจอร์จ เฟรเดอริก เออร์เนสต์ อัลเบิร์ต เอ็ดเวิร์ดที่ 7 3 มิถุนายน 1865 22 มกราคม 1901 9 พฤศจิกายน 1901[5] 6 พฤษภาคม 1910
เสวยราชสมบัติเป็น
จอร์จที่ 5
20 มกราคม 1936
  เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด อัลเบิร์ต คริสเตียน จอร์จ แอนดรูว์ แพทริค เดวิด จอร์จที่ 5 23 มิถุนายน 1894 6 พฤษภาคม 1910 23 มิถุนายน 1910
สถาปนา 13 กรกฎาคม 1911
20 มกราคม 1936
เสวยราชสมบัติเป็น
เอ็ดเวิร์ดที่ 8;
ต่อมา(1937) ดยุกแห่งวินด์เซอร์
28 พฤษภาคม 1972
  เจ้าชายชาร์ลส์ ฟิลิป อาเธอร์ จอร์จ เอลิซาเบธที่ 2 14 พฤศจิกายน 1948 6 กุมภาพันธ์ 1952 26 กรกฎาคม 1958
สถาปนา 1 กรกฎาคม 1969
8 กันยายน 2022
เสวยราชสมบัติเป็น
ชาร์ลส์ที่ 3
-
  เจ้าชายวิลเลียม อาร์เธอร์ ฟิลิป หลุยส์ ชาร์ลส์ที่ 3 21 มิถุนายน 1982 8 กันยายน 2022 9 กันยายน 2022 ยังครองพระยศ

อ้างอิง แก้

  1. "The Website of the Prince of Wales(Roles)". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-02-10. สืบค้นเมื่อ 2006-02-10.
  2. แต่ถ้าหากไม่ใช่พระราชโอรสพระองค์โต แม้จะได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ ก็ไม่ได้เป็นดยุกแห่งคอร์นวอลล์ และดยุกแห่งโรธเซย์ด้วย เช่นสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 ซึ่งเป็นพระโอรสในเจ้าชายเฟรเดอริก เจ้าชายแห่งเวลส์ ดังนั้นเมื่อเจ้าชายแห่งเวลส์พระองค์ก่อน (พระบิดาของจอร์จที่ 3) สิ้นพระชนม์ลง เจ้าชายจอร์จจึงกลายเป็นรัชทายาทโดยนิตินัย เพราะจะไม่มีทางถูกผู้ใดแซงขึ้นได้ในลำดับแห่งการสืบสันตติวงศ์ ต่อจากพระอัยกา (สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2) ผู้ทรงสถาปนาให้พระองค์ขึ้นเป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ ส่วนตำแหน่งดยุกแห่งคอร์นวอลล์และดยุกแห่งโรธเซย์นั้นก็ว่างลงไปจนตลอดรัชกาล แต่ในกรณีของพระเจ้าเฮนรีที่ 8 เมื่อพระเชษฐา (เจ้าชายอาเธอร์ เจ้าชายแห่งเวลส์) สิ้นพระชนม์ เจ้าชายอาเธอร์ไม่มีพระโอรสหรือพระธิดา เจ้าชายเฮนรีจึงกลายเป็นรัชทายาทสืบต่อจากพระเชษฐา เพราะเหตุนั้นพระราชบิดาจึงพระราชทานพระอิสริยศให้พระองค์เป็นเจ้าชายแห่งเวลส์ และในฐานะพระราชโอรสพระองค์โตนับแต่นาทีที่เจ้าชายอาเธอร์สิ้นพระชนม์ จึงทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นดยุกแห่งคอร์นวอลล์และดยุกแห่งโรธเซย์โดยทันที
  3. 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 l Previous Princes. Prince of Wales official website. Retrieved on 15 July 2013.
  4. Cokayne, and others, The Complete Peerage, volume XII/2, page 908.
  5. แม่แบบ:LondonGazette

ดูเพิ่ม แก้