เจ้าจอมมารดาแสง ในรัชกาลที่ 5

เจ้าจอมมารดาแสง ในรัชกาลที่ 5 เกิดเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2397 เจ้าจอมมารดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นธิดาพระยาไชยวิชิต (ช่วง กัลยาณมิตร) ผู้รักษากรุงเก่า (พระยาไชยวิชิตเป็นบุตรเจ้าพระยานิกรบดินทร ซึ่งมีนามเดิมว่า "เจ้าสัวโต" ผู้สร้างวัดกัลยาณมิตร)

เจ้าจอมมารดาแสง ในรัชกาลที่ 5
เกิด	แสง กัลยาณมิตร 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2397
เสียชีวิต	20 ธันวาคม พ.ศ. 2441 (44 ปี)
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภางค์นิพัทธพงศ์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภัทรายุวดี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญศรีชนมายุ
บิดามารดา	พระยาไชยวิชิต (ช่วง กัลยาณมิตร)

ต่อมาท่านได้ถวายตัวเข้ารับราชการฝ่ายใน และได้ให้ประสูติกาลพระราชโอรสพระราชธิดา 4 พระองค์ ได้แก่

• พระองค์เจ้าชายอิศรวงศ์วรราชกุมาร ประสูติเมื่อวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2413 เป็นพระราชโอรสพระองค์แรกที่ประสูติหลังจากขึ้นครองราชสมบัติ
• พระองค์เจ้าชายนภางค์นิพัทธพงศ์ ประสูติเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2417
• พระองค์เจ้าหญิงบีเอตริศภัทรายุวดี หรือ พระองค์เจ้าหญิงภัทรายุวดี ประสูติเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2419
• พระองค์เจ้าหญิงเจริญศรีชนมายุ ประสูติเมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2421

เจ้าจอมมารดาแสง ในรัชกาลที่ 5 ถึงแก่อสัญกรรม เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2441 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)

อ้างอิง

• สาระ มีผลกิจ. ราชสำนักฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส, 2551. 296 หน้า. ISBN 9744516817

• ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ฐานบุ๊คส์, ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2554. 368 หน้า. ISBN 9786167058580