เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4

เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4
เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบันบัวผัน; พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย; พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์
บิดามารดา	ขุนเทพฯ; เกษ

เจ้าจอมมารดาห่วง เป็นนางละครและบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งให้ประสูติการพระราชโอรสและพระราชธิดาสามพระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบันบัวผัน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์^[1]

ประวัติ แก้

เจ้าจอมมารดาห่วง เป็นธิดาของขุนเทพฯ กับเกษ ถวายตัวเข้าเป็นฝ่ายในสนองพระเดชพระคุณเป็นบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ให้ประสูติการพระราชโอรสและพระราชธิดาทั้งสิ้นสามพระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบันบัวผัน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์

เจ้าจอมมารดาห่วงมีชื่อเสียงจากการรับบทเป็นนางจินตะหรา จากละครเรื่อง อิเหนา และได้เป็นครูละครหลวงในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว^[2]

หลังพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตก็ยังพำนักอยู่ในพระบรมมหาราชวังจนถึงแก่อนิจกรรมเมื่อปีวอก พ.ศ. 2463^[3] ได้รับพระราชทานโกศแปดเหลี่ยม พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2463 ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส^[4]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้

พ.ศ. 2436 เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้า^[5]
พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 3 (ม.ป.ร.3)^[6]

อ้างอิง แก้

↑ https://digital.lib.kmutt.ac.th/king4/index_family.html
↑ ตำนานละครครั้งรัชกาลที่ ๔ [1]
↑ มหาชาติพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 4 พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าจอมมารดาห่วงรัชกาลที่ 4 ปีวอก พ.ศ. 2463[2]^{[ลิงก์เสีย]}
↑ "การพระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พระราชทานเพลิงพระศพพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลศพข้าราชการฝ่ายใน ทั้งศพเสนาบดี แลข้าราชการฝ่ายน่า บางศพซึ่งทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลิงเปนการพิเศษ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 37 (0 ง): หน้า 553. 23 พฤษภาคม 2463.
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๕, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๓๗๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570

[1] ttps://digital.lib.kmutt.ac.th/king4/index_family.html

[2] ตำนานละครครั้งรัชกาลที่ ๔ [1]

[3] มหาชาติพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 4 พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าจอมมารดาห่วงรัชกาลที่ 4 ปีวอก พ.ศ. 2463[2]^{[ลิงก์เสีย]}

[4] "การพระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พระราชทานเพลิงพระศพพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลศพข้าราชการฝ่ายใน ทั้งศพเสนาบดี แลข้าราชการฝ่ายน่า บางศพซึ่งทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลิงเปนการพิเศษ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 37 (0 ง): หน้า 553. 23 พฤษภาคม 2463.

[5] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๕, ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๓๗๔

[6] ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]