ฮิเดโยะ โนงูจิ

ฮิเดโยะ โนงูจิ (ญี่ปุ่น: 野口英世; โรมาจิ: Noguchi Hideyo; 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2419 – 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2471) นักวิทยาแบคทีเรียชาวญี่ปุ่น ผู้สามารถเพาะเชื้อก่อโรคซิฟิลิส ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตสาขาแพทยศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเกียวโต ในปี 2454 และสาขาวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยโตเกียวในปี 2457 และรัฐบาลญี่ปุ่นได้ออกธนบัตรแบบหนึ่งพันเยนชุดใหม่โดยมีรูปเหมือนของเขาอยู่ที่ด้านหน้าธนบัตรในปี 2547

ฮิเดโยะ โนงูจิ 野口英世
ฮิเดโยะ โนงูจิ
เกิด	09 พฤศจิกายน ค.ศ. 1876(1876-11-09) อินาวาชิโระ จังหวัดฟูกูชิมะ จักรวรรดิญี่ปุ่น
เสียชีวิต	พฤษภาคม 21, 1928(1928-05-21) (51 ปี) อักกรา โกลด์โคสต์ จักรวรรดิอังกฤษ
สัญชาติ	ญี่ปุ่น
มีชื่อเสียงจาก	ซิฟิลิส Treponema pallidum
อาชีพทางวิทยาศาสตร์
สาขา	วิทยาแบคทีเรีย

ฮิเดโยะ โนงูจิ
ชื่อภาษาญี่ปุ่น
คันจิ	野口 英世
ฮิรางานะ	のぐち ひでお
การถอดเสียง โรมาจิ Noguchi Hideyo

ฮิเดโยะ โนงูจิ และมารดา

ฮิเดโยะ โนงูจิบนธนบัตรหนึ่งพันเยนซึ่งออกใช้เมื่อปี พ.ศ. 2547

ชีวิตวัยเยาว์

โนงูจิเกิดมาในครอบครัวชาวนาฐานะยากจนที่เมืองอินาวาชิโระ จังหวัดฟูกูชิมะ เดิมเคยใช้ชื่อตามที่บิดามารดาตั้งให้ว่า เซซากุ โนงูจิ (ญี่ปุ่น: 野口清作; โรมาจิ: Noguchi Seisaku) ตอนอายุประมาณ 1 ขวบครึ่ง เขาได้พลัดตกลงไปในเตาหลุม ทำให้มือซ้ายถูกไฟลวกอย่างรุนแรงจนไม่สามารถใช้การได้ เมื่อเข้าเรียนชั้นประถมในโรงเรียนประถมมิตสึวะ โนงูจิจึงต้องอดทนกับการถูกเพื่อนๆ กลั่นแกล้งและล้อเลียนเรื่องมือซ้ายทุกวัน แต่เขาก็ตั้งใจเล่าเรียนจนสามารถสอบได้คะแนนสูงสุดของชั้น และได้เข้าเรียนต่อในชั้นประถมปลายอินาวาชิโระด้วยความช่วยเหลือจากคุณครูซากาเอะ โคบายาชิ (ญี่ปุ่น: 小林 栄; โรมาจิ: Kobayashi Sakae) ในปี 2432

จากนั้นในปี 2434 คุณครูโคบายาชิและเพื่อนร่วมชั้นของโนงูจิก็ช่วยกันเรี่ยไรเงินเป็นค่าผ่าตัดรักษามือซ้ายให้กับโนงูจิ โดยผู้ที่ทำการผ่าตัดให้เขาคือคานาเอะ วาตานาเบะ (ญี่ปุ่น: 渡部 鼎; โรมาจิ: Watanabe Kanae) นายแพทย์ที่สำเร็จการศึกษาจากสหรัฐอเมริกา ซึ่งจากการผ่าตัดในครั้งนี้ ทำให้โนงูจิรู้สึกชื่นชมในอาชีพแพทย์ และตัดสินใจว่าในอนาคตจะประกอบอาชีพเป็นแพทย์เพื่อช่วยเหลือผู้คนยากไร้ที่เจ็บไข้ได้ป่วย

การทำงาน

เมื่อเรียนจบชั้นประถมปลายในปี 2436 โนงูจิก็เดินทางไปที่เมืองไอซูวากามัตสึ และขอร้องให้คานาเอะ วาตานาเบะรับเขาไว้ทำงานที่โรงพยาบาลไกโย โดยระหว่างที่ทำงานอยู่ที่โรงพยาบาล โนงูจิได้ศึกษาวิชาแพทย์ อีกทั้งยังหัดเรียนภาษาเยอรมัน อังกฤษ ฝรั่งเศสด้วยตัวเองควบคู่ไปด้วย

ทว่าในปี 2439 เนื่องจากไม่มีเงินทุนเรียนต่อในระดับมหาวิทยาลัย โนงูจิจึงเดินทางเข้าโตเกียว มาหาโมริโนซูเกะ ชิวากิ (ญี่ปุ่น: 血脇守之助; โรมาจิ: Chiwaki Morinosuke) ทันตแพทย์จากโรงเรียนทันตแพทย์ทากายามะ (ปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยทันตแพทย์โตเกียว) ที่เคยได้พบกันที่โรงพยาบาลไกโย ชิวากิช่วยให้โนงูจิได้เข้าศึกษาวิชาแพทย์ที่โรงเรียนกวดวิชาไซเซ เพื่อเข้ารับการทดสอบความรู้ทางด้านแพทยศาสตร์ภาคแรก ซึ่งโนงูจิสามารถสอบผ่านโดยทำคะแนนได้เป็นอันดับที่ 1 และต่อมาในปีเดียวกัน โนงูจิก็ผ่านการทดสอบในภาคหลัง เขาจึงได้เป็นแพทย์อย่างเต็มตัวในขณะที่มีอายุเพียงแค่ 20 ปีเท่านั้น

ปี 2440 โนงูจิทำงานเป็นอาจารย์สอนอยู่ที่โรงเรียนทันตแพทย์ทากายามะ ต่อมาก็เข้าทำงานเป็นผู้ช่วยที่โรงพยาบาลจุนเท็นโด แต่ทำได้ไม่นานก็ได้ไปทำงานที่สถาบันวิจัยโรคระบาดของชิบาซาบูโร คิตาซาโตะซึ่งเป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยนักวิจัยชั้นหัวกะทิจากมหาวิทยาลัยโตเกียวเตโกกุ (มหาวิทยาลัยโตเกียวในปัจจุบัน) ทำให้โนงูจิผู้ไม่ได้เรียนจบจากมหาวิทยาลัยไม่ได้รับการยอมรับและถูกปฏิบัติอย่างเย็นชาจากเพื่อนร่วมสถาบัน แต่ระหว่างที่ทำงานอยู่ที่นั่น เขาก็ได้มีโอกาสทำหน้าที่เป็นล่ามให้กับไซมอน เฟลกซ์เนอร์ ศาสตราจารย์ทางด้านพยาธิวิทยา แห่งมหาวิทยาลัยจอห์น ฮอปกินส์ ซึ่งเดินทางมาดูงานที่ญี่ปุ่น เฟลกซ์เนอร์รู้สึกถูกใจในตัวโนงูจิ และได้ชักชวนให้เขาไปที่สหรัฐอเมริกาหากมีโอกาส

เปลี่ยนชื่อ ไปอเมริกา

ปี 2441 โนงูจิได้ทราบข่าวว่าภรรยาของซากาเอะ โคบายาชิ คุณครูผู้มีพระคุณได้ล้มป่วย เขาจึงรีบกลับไปยังบ้านเกิด ซึ่งในระหว่างรอดูอาการนั้น โนงูจิมีโอกาสได้อ่านนิยายเรื่อง “จิตใจนักเรียนในยุคปัจจุบัน” (当世書生気質) ที่ประพันธ์โดย โชโย สึโบอูจิ และได้พบว่า เซซากุ โนโนงูจิ (ญี่ปุ่น: 野々口精作; โรมาจิ: Nonoguchi Seisaku) ตัวเอกในนิยายเรื่องนี้มีชื่อที่คล้ายคลึงกับเขามาก ทว่ากลับเป็นคนชอบเที่ยวเตร่และไม่เอาการเอางาน โนงูจิรู้สึกทนไม่ได้ที่ชื่อของเขาไปคล้ายกับตัวละครตัวนี้ ซากาเอะ โคบายาชิ ครูผู้มีพระคุณในสมัยเด็กจึงได้ตั้งชื่อใหม่ให้กับเขาว่า ฮิเดโยะ ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า ผู้เก่งกล้าของโลก

หลังจากนั้นไม่นาน โนงูจิก็ถูกส่งไปทำงานที่ด่านกักกันโรค เมืองท่าโยโกฮามะ และได้ตรวจพบตรวจเชื้อกาฬโรคในเลือดของผู้ป่วย ทำให้ชื่อเสียงของโนงูจิเริ่มเป็นที่รู้จักของผู้คน และจากผลงานในครั้งนี้ โนงูจิจึงได้ถูกรับเลือกให้เป็น 1 ในคณะแพทย์จากนานาประเทศ เดินทางไปยังประเทศจีน เพื่อยับยั้งกาฬโรคที่กำลังระบาดอย่างหนัก เมื่อกลับมาญี่ปุ่นในปี 2443 โนงูจิก็ตัดสินใจที่จะเดินทางไปสหรัฐอเมริกา

ที่นั่น โนกุจิได้รับมอบหมายจาก ดร.เฟลกซ์เนอร์ ให้ศึกษาวิจัยเรื่องพิษงู และเขาก็สามารถวิจัยพิษงูออกมาเป็นผลสำเร็จภายในระยะเวลาเพียง 1 ปี หลังจากนั้นชื่อของโนกุจิก็เป็นที่ยอมรับไปทั่วสหรัฐอเมริกาและในระดับโลก โนกุจิยังคงศึกษาวิชาการแพทย์อย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะด้านระบาดวิทยา โดยในปี 2454 เขาประสบความสำเร็จในการเพาะเชื้อ Spirochete ของโรคซิฟิลิศได้เป็นคนแรกของโลก

ปี 2461 โนกุจิเดินทางไปยังเอกวาดอร์ และพบกับเชื้อโรคไข้เหลือง (Yellow Fever) จึงได้ศึกษาวิจัยและพัฒนายารักษาโรคนี้จนสำเร็จ แต่แล้วในปี 2470 โรคไข้เหลืองก็ระบาดไปทั่วทั้งทวีปแอฟริกาอีกครั้งและรุนแรงกว่าเดิม ยารักษาโรคก็ใช้ไม่ได้ผล ทำให้โนกุจิต้องเดินทางไปทวีปแอฟริกาเพื่อวิจัยให้แน่ชัดว่าเพราะเหตุใด แม้ว่าก่อนเดินทางจะมีคนคัดค้านเพราะเป็นห่วงเรื่องความปลอดภัยก็ตาม หลังจากเดินทางมาที่ทวีปแอฟริกา โนกุจิก็พบว่าโรคไข้เหลืองที่กำลังระบาดนั้นเป็นเชื้อโรคคนละตัวกับครั้งก่อน เขาจึงเริ่มลงมือค้นคว้าวิจัยอย่างหนักจนกระทั่งตัวเองได้รับเชื้อไข้เหลืองไปด้วย และเสียชีวิตในเวลาต่อมาด้วยโรคดังกล่าว ในปี 2471 ที่เมืองอักกรา (Accra) ประเทศกานา

บรรณานุกรม

ภาษาไทย

• คุณหมอนักสู้ โนกุจิ ฮิเดโยะ, มาซาโอะ บาบะ (ผู้แต่ง) , พรอนงค์ นิยมค้า (ผู้แปล) , สำนักพิมพ์ ส.ส.ท. เยาวชน, 2542

ภาษาญี่ปุ่น

• 野口英世の青春 เก็บถาวร 2007-05-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ญี่ปุ่น)
• 野口清作から野口英世へ เก็บถาวร 2007-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ญี่ปุ่น)

ภาษาอังกฤษ

• D'Amelio, Dan. Taller Than Bandai Mountain: The Story of Hideyo Noguchi. New York: Viking Press. 10-ISBN 9-997-50238-8; 13-ISBN 978-9-997-50238-4 (cloth) [OCLC 440466]
• Flexner, James Thomas. (1996). Maverick's Progress. New York: Fordham University Press. 10-ISBN 0-823-21661-6; 13-ISBN 978-0-823-21661-1 (cloth)
• Flexner, Simon. (1929). "Hideyo Noguchi: A Bographical Sketch," in Science, Vol. 69, p. 653.
• Kita, Atsushi. (2005). Dr. Noguchi's Journey: A Life of Medical Search and Discovery (tr., Peter Durfee). Tokyo: Kodansha. 10-ISBN 4-770-02355-3; 13-ISBN 978-4-770-02355-1 (cloth)
• Noguerea, J J (October 2007). "[Hideyo Noguchi and trachoma (Inawashiro, Japan, 1876--Accra, Ghana, 1928]". Archivos de la Sociedad Española de Oftalmología. Spain. 82 (10): 661–2. ISSN 0365-6691. PMID 17929213.
• Liu, Pinghui V (September 2004). "Noguchi's contributions to science". Science. United States. 305 (5690): 1565. doi:10.1126/science.305.5690.1565a. PMID 15361606.
• Takeda, Yoshifumi (November 2003). "[Great Japanese bacteriologists in the Meiji, Taisho and Showa era]". Nippon Saikingaku Zasshi. Japan. 58 (4): 645–55. ISSN 0021-4930. PMID 14699855.
• Takazoe, Ichiro (October 2002). "[Achievement by Hideyo Noguchi]". Nippon Naika Gakkai Zasshi. Japan. 91 (10): 2887–90. ISSN 0021-5384. PMID 12451642.
• Haniu, J. "Dr. Noguchi's laboratory". Scalpel & tongs : American journal of medical philately. UNITED STATES. 44: 97. ISSN 0048-9255. PMID 11624705.
• Koide, S S (May 2000). "Hideyo Noguchi's last stand: the Yellow Fever Commission in Accra, Africa (1927-8)". Journal of Medical Biography. ENGLAND. 8 (2): 97–101. ISSN 0967-7720. PMID 11042776.
• Misawa, M (1991). "[Dr. Hideyo Noguchi and Hajime Hoshi] (Jpn)". Yakushigaku zasshi. The Journal of Japanese history of pharmacy. JAPAN. 26 (2): 113–20. ISSN 0285-2314. PMID 11623303.
• Misawa, M (1991). "[Dr. Hideyo Noguchi and Hajime Hoshi]". Yakushigaku zasshi. The Journal of Japanese history of pharmacy. JAPAN. 26 (2): 113–20. ISSN 0285-2314. PMID 11623302.
• Lederer, S E (March 1985). "Hideyo Noguchi's luetin experiment and the antivivisectionists". Isis; an international review devoted to the history of science and its cultural influences. UNITED STATES. 76 (281): 31–48. doi:10.1086/353736. ISSN 0021-1753. PMID 3888912.
• Bendiner, E (February 1984). "Noguchi: many triumphs and a brilliant failure". Hosp. Pract. (Off. Ed.). UNITED STATES. 19 (2): 222–3, 227, 231 passim. ISSN 8750-2836. PMID 6421835.
• Masaki, T (1978). "[Hideyo Noguchi and oral spirochaete]". Shikai tenbo = Dental outlook. AUSTRALIA. 51 (6): 1265. ISSN 0011-8702. PMID 394992.
• Dolman, C E. "Hideyo Noguchi (1876-1928): his final effort". Clio medica (Amsterdam, Netherlands). ENGLAND. 12 (2–3): 131–45. ISSN 0045-7183. PMID 72623.
• "[Hideyo Noguchi--pioneer bacteriologist]". Orvosi hetilap. HUNGARY. 118 (4): 213–5. January 1977. ISSN 0030-6002. PMID 319394.
• CLARK, P F. "Hideyo Noguchi, 1876-1928". Bulletin of the history of medicine. Not Available. 33 (1): 1–20. ISSN 0007-5140. PMID 13629181.
• Sri Kantha S. Hideyo Noguchi's research on yellow fever (1918-1928) in the pre-electron microscopic era. Kitasato Archives of Experimental Medicine, April 1989; 62(1): 1-9.

แหล่งข้อมูลอื่น

• สถาบันวิจัยโนงูจิ ในสหรัฐอเมริกา (ญี่ปุ่น)
• มูลนิธิรำลึก ฮิเดโยะ โนงูจิ ในสหรัฐอเมริกา (ญี่ปุ่น)
• หอรำลึก ฮิเดโยะ โนงูจิ (ญี่ปุ่น)
• Hideyo Noguchi Memorial at Find A Grave
• Japanese Government Internet TV: streaming video, "Hideyo Noguchi Africa Prize," 2007/04/26 (5 mins.)
• Fukushima Prefecture: "The Dreamer, Hideyo Noguchi," slide show เก็บถาวร 2015-08-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Cabinet Office, Government of Japan: Hideyo Noguchi Africa Prize เก็บถาวร 2009-11-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Japan Society for the Promotion of Science (JSPS): Purpose and Description of the Noguchi Prize
• National Diet Library: NDL portrait
• Yomiuri Shimbun: Noguchi -- slightly less than 90% name recognition amongst primary school students in Japan เก็บถาวร 2013-05-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 2008.