อิมามะฮ์

อิมามะฮ์ (อาหรับ: إمامة) หรือ ตำแหน่งการเป็นผู้นำ ตัวแทนท่านศาสดา (ศ) ถือเป็นหนึ่งในหลักศรัทธาของอิสลามนิกายชีอะฮ์ และเนื่องจากความสำคัญยิ่งยวดของหลักศรัทธาข้อนี้ พวกเขาจึงมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กลุ่มอิมามียะฮ์

คำว่า อิมามะฮ์ ตามรากศัพท์ภาษาอาหรับ หมายถึง ผู้นำ และตามจริงแล้วทุกประชาชาติและกลุ่มชนไม่สามารถอยู่ได้โดยปราศจากผู้นำ

หลักศรัทธาชองนิกายชีอะฮ์ : เตาฮีด, นุบูวัต, มะอาด, อัดล์ และอิมามะฮ์

บรรดาชีอะฮ์จะอ้างอิงความเชื่อทั้งหมดของพวกเขาจากโองการในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอานและในเรื่องของอิมามะฮ์ก็เช่นเดียวกัน

อิมามะฮ์-ตำแหน่งผู้นำในคัมภีร์อัลกุรอาน

• ในโองการที่24 ซูเราะห์ อัสสัจญ์ดะฮ์ ได้กล่าวไว้ว่า:

وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يُوقِنُونَ

 อัส-สัจญ์ดะฮฺ - 24

และเราได้จัดให้มีหัวหน้าจากพวกเขา เพื่อจะได้ชี้แนะแนวทางที่ถูกต้องตามคำบัญชาของเรา ในเมื่อพวกเขามีความอดทนและพวกเขาเชื่อมั่นต่ออายาตทั้งหลายของเรา

• ในซูเราห์ อัลบะเกาะเราะฮ์ โองการที่124ก็ได้กล่าวไว้เช่านเดียวกันว่า:

وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ อัลบะเกาะเราะฮ์ - 124 และจงรำลึกถึง ขณะที่พระเจ้าของอิบรอฮีมได้ทดสอบเขา ด้วยพระบัญชาบางประการ แล้วเขาก็ได้สนองตามพระบัญชานั้นโดยครบถ้วน พระองค์ตรัสว่า แท้จริงข้าจะให้เจ้าเป็นผู้นำมนุษย์ชาติ เขากล่าวว่า และจากลูกหลานของข้าพระองค์ด้วย พระองค์ตรัสว่า สัญญาของข้านั้นจะไม่ได้แก่บรรดาผู้อธรรม.

อิมามะฮ์ (ตำแหน่งผู้นำ) ในฮะดีษ

• ในตำราฮะดีษของสายอะฮลิซซุนนะฮ์ ศอเฮียะฮ์บุคคอรีและศอเฮียะฮ์มุสลิม, มุสนัด ตอยาลีซี และ อะฮ์หมัด อิบนิ ฮันบัล, ซุนันติรมีซี และ อิบนิ มาญะฮ์ และตำราอ้างอิงฮะดีษอื่น ๆ ระบุไว้ว่าท่านศาสดา (ศ) ได้กล่าวกับอิมามอาลีว่า: เจ้าสำหรับข้าเปรียบเสมือนฮารูนสำหรับอิบรอฮีม แตกต่างกันตรงที่หลังจากฉันจะไม่มีนบีอีกแล้วเท่านั้น

จำนวนของอิมาม

ชีอะฮ์อ้างอิงรายงานจากจาบิร อันศอรี และจากรายงานของท่านอื่น ๆ มีความเชื่อว่าอิมามทั้งหมดมีสิบสองท่านซึ่งถูกเลือกจากพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ.) และได้รับการแต่งตั้งตั้งแต่ในยุคของศาสดามุฮัมมัด (ศ) นักวิชาการบางท่านอ้างอิงประเด็นการเป็นอิมามจาะฮะดีษษะกอลัยน์ ตัวอย่างเช่น ท่านมุสลิมบันทึกไว้ในตำราฮะดีษของเขาว่ารายงานจากท่านญาบิรบิน ษะมะเราะห์ ที่กล่าวว่าฉันได้ยินมาจากท่านศาสดา (ศ) ว่าท่านกล่าวว่า :

ศาสนานี้จะดำเนินสืบต่อไปจนกว่าจนกว่าอิมามทั้งสิบสองท่านจะขึ้นมาดำรงค์ตำแหน่งคอลีฟะฮ์, ซึ่งคอลีฟะฮ์เหล่านี้ล้วนมาจากเผ่ากุเรชทั้งสิ้น.

ในริวายัตอีกบทหนึ่ง ศาสดา (ศ) ได้กล่าวว่า : การงานของประชาชาติในยุคนี้จะราบรื่นเสมอจนกว่าคอลีฟะฮ์ทั้งสิบสองท่านนี้จะจากไป

รายชื่ออิมามทั้งสิบสองท่าน

ชีอะฮ์อ้างอิงรายงานจาก จาบิร อันศอรี และจากรายงานของท่านอื่น ๆ มีความเชื่อว่าอิมามทั้งหมดมีสิบสิงท่านซึ่งถูกเลือกจากพระองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ.) และแต่งตั้งตั้งแต่ในยุคของท่านศาสดามุฮัมมัด (ศ) นักวิชาการบางท่านอ้างอิงประเด็นการเป็นอิมามจาะฮะดีษษะกอลัยน์ ตัวอย่างเช่น ท่านมุสลิมบันทึกไว้ในตำราฮะดีษของเขาว่ารายงานจากท่านจาบิรบิน ษะมะเราะห์ ที่กล่าวว่าฉันได้ยินมาจากท่านศาสดา (ศ) ว่าท่านกล่าวว่า:

ศาสนานี้จะดำเนินสืบต่อไปจนกว่าจนกว่าอิมามทั้งสิบสองท่านจะขึ้นมาดำรงค์ตำแหน่งคอลีฟะฮ์, ซึ่งคอลีฟะฮ์เหล่านี้ล้วนมาจากเผ่ากุเรชทั้งสิ้น.

ในริวายัตอีกบทหนึ่งทานศาสดา (ศ) ได้กล่าวว่า:การงาานของปราชาชาติในยุคนี้จะราบรื่นเสมอจนกว่าคอลีฟะฮ์ทั้งสิบสองท่านนี้จะจากไป

รายชื่อมีดังต่อไปนี้:

อิมามญุวัยนีรายงานจากอับดุลลอฮ์ อิบนิอับบาส ว่าทานศาสดา (ศ) กล่าวว่า:

ฉันเป็นหัวหน้าของบรรดาอัมบิยา (ศาสดา) ทั้งหลายและอลี อิบนิ อบีตอลิบเป็นหัวหน้าของเอาศิยา (ตัวแทนศาสดา) ทั้งหลายและเอาศิยาเหล่านี้มีทั้งหมดสิบสองท่านคนแรกของพวกเขาคืออลี อิบนิ อบี ฎอลิบ และคนสุดท้ายของพวกเขาคือ มะฮ์ดี.

อิมามญุวัยนยังรายงานต่อจากสายรายงานเดิมอีกว่าฉันได้ยินจากศาสดา (ศ) ที่ท่านกล่าว่า:

ฉัน อลี และ ฮะซัน และบุตรอีกเก้าคนจากเชื้อสายของฮุเซน คือผู้บริสุทธิ์ และไร้มลทิน.

• 1-อาลี อิบน์ อะบี ฏอลิบ บุตรของอะบูฏอลิบ ผู้เป็นลูกพี่ลูกน้องของนบีมุฮัมมัด นบีได้ชุบเลี้ยงมาตั้งแต่ยังเยาว์ เป็นผู้แรกที่ศรัทธาต่อศาสนาอิสลาม ภายหลังสมรสกับท่านหญิงฟาฏิมะฮ์ ธิดานบีมุฮัมมัด
• 2-ฮะซัน บุตรของอะลีย์ และฟาฏิมะหฺ
• 3- ฮุเซน บุตรของอะลีย์ และฟาฏิมะหฺ น้องชายของฮะซัน
• 4-อาลี ซัยนุลอาบิดีน บุตรอิมามที่3
• 5- มุฮัมมัด อัลบากิร บุตรอิมามที่ 4
• 6-ญะอฺฟัร อัศศอดิก บุตรอิมามที่ 5
• 7-มูซา อัลกาซิม บุตรอิมามที่ 6
• 8-อาลี อัรริฎอ บุตรอิมามที่ 7
• 9- อัตตะกีย์ บุตรอิมามที่ 8
• 10-อัลฮาดี บุตรอิมามที่ 9
• 11- ฮะซัน อัลอัสกะรีย์ บุตรอิมามที่ 10
• 12-มุฮัมมัด อัลมะฮ์ดี บุตรอิมามที่ 11

คุณสมบัติต่าง ๆ

1. ความบริสุทธิ์ : ปราศจากความผิดบาปของอิมามทั้งสิบสองท่านรวมถึงท่านศาสดาและท่านหญิงฟาติมะฮ์ทั้งหมดเป็นสิบสี่ท่าน, จากนัยยะและการอธิบายของโองการตัฎฮีรหมายถึงโองการที่33 ซูเราะห์ อะห์ซฺาบ บ่งชี้ว่าพวกท่านเหล่านี้ปราศจากความผิดบาปทุกประเภทอย่างไม่มีเงื่อนไขใด ๆ ไม่ว่าจะเป็นบาปเล็กหรือบาปใหญ่ก็ตามเพราะการเป็นผู้นำและแบบฉบับนั้นจะต้องเป็นผู้ที่ปราศจากข้อผิดพลาดทุกประการจึงจะเป็นข้อพิสูจน์สำหรับผู้อื่นได้.
2. ความยุติธรรม :
3. ความรู้ :
4. การเป็นข้อพิสูจน์ :
5. การเป็นผู้นำ :

หน้าที่ความรับผิดชอบ

1- การเป็นศูนย์กลางทางด้านศาสนา

ในมุมมองของชีอะฮ์ หลังจากการบัญญัติทางศาสนาเสร็จสิ้นแล้วโดยท่านศาสดา (ศ) อิมามมะอฺศูม (อ) จะเป็นผู้ที่ถ่ายทอดและอรรฐาธิบายวิชาการทางศาสนาในเรื่องปลีกย่อยต่าง ๆ ที่ต้องได้มาจากผู้ที่ปราศจากการบิดเบือนหรือคลาดเคลื่อนจากข้อเท็จจริงแก่ประชาชน

2- การเป็นผู้นำ-ผู้ปกครองของสังคม :

ความเป็นผู้นำคำนี้ถือเป็นคำที่เข้าใจเหมือนกันในหมู่มุสลิมทั้งชีอะฮ์และอะฮ์ลิซซุนนีะฮ์ หมายถึงการยอมรับว่าสังคมจะต้องมีบุคคลหนึ่งที่มาเป็นผู้นำทางสังคมโยที่ฝ่ายอะฮ์ลิซซุนนะฮ์จะเรียกโยใช้คำว่า (คอลีฟะฮ์) โดยที่พวกเขายอมรับว่าให้มีตำแหน่งนี้จากากรเลือกโดยตัวแทนของสังคมหมายถึงเหล่าสาวกในยุคนั้น (ชูรอ) วึ่งณตอนนั้นถือเป็นประเด็นถกเถียงและขัดแย้งกันอย่างมากในหมู่สาวกของท่าศาสดา (ศ) ถึงขั้นที่มีสาวกบางท่านยกดาบฟาดฟัดกันเพื่อได้มาซึ่งตำแหน่งนี้, แต่ในมุมมองของชีอะฮ์ บุคคลดังกล่าวจะต้องมีคุณสมบัติต่าง ๆ ที่เหมาะสมทั้งมนด้านของความรู้ความเข้าใจอย่างถ่องแท้ต่อศาสนา, ต้องเป็นผู้บริสุทธิ์, เป็นผู้ที่มีความยุติธรรมและมีหลักฐานยืยยันการเป็นตัวแทนของเขาเพื่อที่จะสามารถวินิจฉัยและชี้นำอิสลามได้อย่างถูกต้องและตามมาซึ่งหน้าที่ของประชาชนในการยอมรับและปฏิบัติตามลำดับต่อไป

ตามที่โองการ 59 ซูเราะห์นิซาอ์ :

บรรดาผู้มีศรัทธา! จงเชื่อฟังอัลลอฮฺ และเชื่อฟังศาสนทูต และผู้ปกครองในหมู่พวกเธอเถิด แต่ถ้าพวกเธอขัดแย้งกันในสิ่งใด ก็จงนำสิ่งนั่นกลับไปยังอัลลอฮฺและศาสนทูต หากพวกเธอศรัทธาต่ออัลลอฮฺและวันปรโลก นั่นแหละเป็นสิ่งที่ดียิ่งและเป็นการกลับไปที่สวยงามยิ่ง

และโองการที่55ซูเราะห์มาอิดะฮ์:

อันที่จริง มิตรของพวกเธอนั้นคืออัลลอฮฺ และศาสนทูตของพระองค์และบรรดาผู้มีศรัทธาที่ดำรงไว้ซึ่งการนมาซ และชำระซะกาต และขณะเดียวกันพวกเขาก็เป็นผู้ก้มรุกูอฺ

3- การเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ:

หมายถึงการที่พวกท่านสามารให้การอนุเคราะห์และช่วยเหลือผู้อื่นได้เนื่องจากฐานันดรอันสูงส่งที่พวกท่านมีณเอกองค์อัลลอฮ์ (ซ.บ.)

การดำรงตำแหน่งในยุคสมัยต่าง ๆ ของพวกท่าน :

ช่วงเริ่มต้นของตำแหน่งอิมามะฮ์จนยุคของการเร้นกายของอิมามท่านที่สิบสองมีสี่ยุคสมัยดังต่อไปนี้:

1. ยุคของมีอยู่ของอิมาม เริ่มตั้งแต่สมัยของอิมามอลี (อ) จนถึงการเร้นกายของอิมามมะฮ์ดี (อ)
2. ยุคของการเร้นกาย เริ่มตั้งแต่การเร้นกายระยะสั้นของอิมามมะฮ์ดีย์ (อ) ครอบคลุมระยะยาวไปจนถึงช่วงการปรากฏตัวของท่าน.
3. ยุคของการปรากฏตัวของอิมามท่านที่สิบสอง เริ่มตั้งแต่หารปรากฏตัวของท่านไปจนถึงการสิ้นสุดการปกครองของท่าน.
4. ยุคของริจอัต เริ่มตั้งแต่การกลับมาของเอาลิยาบางท่านจนวันสิ้นสุดของโลกดุนยานี้.

รายชื่อผู้ดำรงค์ตำแหน่งสิบสองท่านในปีต่าง ๆ

1. อาลี อิบน์ อะบี ฏอลิบ ตั้งแต่ 632-661 ฮ.ศ.
2. ฮะซัน อับมุจะตะบา ตั้งแต่ 661-670 ฮ.ศ.
3. ฮุเซน อัชชะฮีด ตั้งแต่ 670-680 ฮ.ศ.
4. อาลี ซัยนุลอาบิดีน ตั้งแต่ 680-712 ฮ.ศ.
5. มุฮัมมัด อัลบากิร ตั้งแต่ 712-732 ฮ.ศ.
6. ญะอฺฟัร อัศศอดิก ตั้งแต่ 732-765 ฮ.ศ.
7. มูซา อัลกาซิม ตั้งแต่ 765-799 ฮ.ศ.
8. อาลี อัรริฎอ ตั้งแต่ 799-817 ฮ.ศ.
9. มุฮัมมัด อัตตะกีย์ ตั้งแต่ 817-835 ฮ.ศ.
10. อาลี อันนะกี ตั้งแต่ 835-868 ฮ.ศ.
11. อะซัน อัลอัสการี ตั้งแต่ 868-874 ฮ.ศ.
12. ฮุจจะตุ้ล มะฮดีย์ ตั้งแต่ 874 ฮ.ศ.จนถึงปัจจุบัน

หมายเหตุ

• รูปแบบการเรียงลำดับข้างต้นเป็นไปตามความเชื่อของนิกายชีอะฮ์อิมามียะฮ์
• ตามทัสนะของชีอะฮ์ อิมาม อาลี ดำรงตำแหน่งอิมามะฮ์ตั้งแต่การจากไปของท่านศาสดา (ศ) แต่ได้รับตำแหน่งผู้ปกครองประชาชาติมุสลิมภายหลังการเสียชีวิตของ อุษมาน คอลีฟะฮ์คนที่สาม
• การดำรงตำแหน่งอิมามะฮ์จะเริ่มต้นหลังจากการเสียชีวิตของอิมามท่านก่อนทันที
• อิมาม มะฮดีย์ อิมามท่านที่ สิบสอง ดำรวค์ตำแหน่งอิมามะฮ์ตั้งแต่การจากำปของอิมามฮะซัน อัสการี มาจนถึงปัจจุบัน .

อ้างอิง

• ฮะซันซฺอเดะฮ์ อามุลี, ฮะซัน. انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه.
• มุฎอฮะรี, มุรตะฏอ. امامت و رهبری เก็บถาวร 2006-06-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนانتشارات صدرا, สำนักพิมพ์ศ็อดรอ.
• เคอร์บิน, ฮันรี่. Historie de la Philosophie Islamique. แปลฟาร์ซี: ญะวาด ตอบาตอบาอี, เตหะราน, กะวีรสำนักพิมพ์อิหร่านศึกษา ภาคฝรั่งเศส.

บรรณานุกรม

• کتابخانه امامت เก็บถาวร 2018-05-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน سید علی حسینی میلانی
• امامت.com/library/persian-book/imam-logy امام‌شناسی، تالیف علامه‌آیت‌الله حاج‌سیّدمحمّدحسین حسینی‌طهرانی مجموعه‌ای است از بحث‌های تفسیری، فلسفی، روائی، تاریخی، اجتماعی دربارهٔ امامت و ولایت بطور کلّی.
• امامت.com/library/persian-book/hayat-ol-gholoob حیات القلوب جلد ۵: امام شناسی تالیف علامه مجلسی (رحمه الله) .
• عصمت، جعفر سبحانی
• سیری در سیره ائمه اطهار، مرتضیٰ مطهری
• اعتقاد ما، ناصر مکارم شیرازی
• PDF کتاب المراجعات، ترجمه سردار کابلی، در پایگاه‌اینترنتی تراث
• PDF کتاب المراجعات เก็บถาวร 2010-07-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน، ترجمهٔ محمد جعفر امامی، در پایگاه‌اینترنتی شبکه ثامن เก็บถาวร 2010-07-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• الامامةوالتبصرة من الحیرة أبی الحسن علی بن الحسین بن بابویه القمی
• تصحیح إعتقادات الإمامیة شیخ المفید
• التعجب من أغلاط العامة فی مسألة الإمامة الشیخ القاضی أبی الفتح محمد بن علی بن عثمان الکراجکی