อำเภอเสนา

อำเภอในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ประเทศไทย

เสนา เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เดิมชื่อ อำเภอเสนากลาง ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอดังเช่นปัจจุบัน[1] เป็นอำเภอที่มีพื้นที่มากเป็นลำดับ 3 จากทั้งหมด 16 อำเภอของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา รองจากอำเภอบางปะอินและอำเภอวังน้อย

อำเภอเสนา
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Sena
คำขวัญ: 
หลวงพ่อปานเป็นศรี ทุ่งเสนาเขียวขจี
หัตถกรรมมากมี ตลาดดีบ้านแพน
แผนที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เน้นอำเภอเสนา
แผนที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เน้นอำเภอเสนา
พิกัด: 14°19′38″N 100°24′16″E / 14.32722°N 100.40444°E / 14.32722; 100.40444
ประเทศ ไทย
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
พื้นที่
 • ทั้งหมด205.567 ตร.กม. (79.370 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด65,086 คน
 • ความหนาแน่น316.62 คน/ตร.กม. (820.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 13110
รหัสภูมิศาสตร์1412
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเสนา ตำบลเสนา อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 13110
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

อนึ่ง อำเภอเสนายังคงเป็นรู้จักกันอย่างกว้างขวางในชื่อบ้านแพน ซึ่งปัจจุบันเป็นชื่อตำบลหนึ่งของอำเภอเสนา แต่สมัยก่อนเป็นชื่อเก่าที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางมายาวนาน และปรากฏอยู่ตามสื่อต่าง ๆ ในสมัยก่อน เช่น เพลงลูกทุ่ง ละคร

ประวัติ

แก้
  • วันที่ 14 มีนาคม 2480 จัดตั้งเทศบาลเมืองเสนา ในท้องที่บางส่วนของตำบลเสนา ตำบลกลางคลอง ตำบลปลายนาใต้ และตำบลบ้านแพน[2]
  • วันที่ 30 กรกฎาคม 2483 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลขนมจีนใน อำเภอเสนา เป็น ตำบลคลองขวาง ตำบลขนมจีนกลาง เป็น ตำบลบ้านหลวงและตำบลขนมจีนนอก เป็น ตำบลมารวิชัย[3]
  • วันที่ 1 มกราคม 2491 แยกพื้นที่ตำบลบางซ้ายนอก ตำบลบางซ้ายใน ตำบลปลายกลัดนอก และตำบลเต่าเล่า อำเภอเสนา มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอบางซ้าย ขึ้นกับอำเภอเสนา[4]
  • วันที่ 25 กรกฎาคม 2493 ตั้งตำบลแก้วฟ้า แยกออกจากตำบลบ้านแถว และโอนพื้นที่ตำบลแก้วฟ้า อำเภอเสนา ไปขึ้นกับ กิ่งอำเภอบางซ้าย[5]
  • วันที่ 26 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลบางซ้าย ในท้องที่บางส่วนของตำบลบางซ้าย ตำบลเต่าเล่า และตำบลแก้วฟ้า[6]
  • วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลลาดงา ในท้องที่ตำบลลาดงา[7]
  • วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอบางซ้าย อำเภอเสนา เป็น อำเภอบางซ้าย[8]
  • วันที่ 8 พฤษภาคม 2516 จัดตั้งสุขาภิบาลหัวเวียง ในท้องที่บางส่วนของตำบลหัวเวียง และตำบลบ้านกระทุ่ม[9]
  • วันที่ 30 ตุลาคม 2516 จัดตั้งสุขาภิบาลเจ้าเจ็ด ในท้องที่บางส่วนของตำบลรางจรเข้ ตำบลบ้านแถว และตำบลเจ้าเจ็ด[10]
  • วันที่ 31 สิงหาคม 2519 ตั้งตำบลดอนทอง แยกออกจากตำบลชายนา[11]
  • วันที่ 9 พฤษภาคม 2521 ตั้งตำบลบ้านหลวง แยกออกจากตำบลมารวิชัย[12]
  • วันที่ 31 กรกฎาคม 2522 ตั้งตำบลเจ้าเสด็จ แยกออกจากตำบลรางจรเข้[13]
  • วันที่ 18 กรกฎาคม 2540 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเจ้าเจ็ด เป็นเทศบาลตำบลเจ้าเจ็ด[14]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลหัวเวียง เป็นเทศบาลตำบลหัวเวียง
  • วันที่ 24 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลบ้านแถว รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลดอนทอง[15] ยุบสภาตำบลบ้านกระทุ่ม สภาตำบลหัวเวียง รวมกับเทศบาลตำบลหัวเวียง[16]

ที่ตั้งและอาณาเขต

แก้

อำเภอเสนาตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

การแบ่งเขตการปกครอง

แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค

แก้

พื้นที่อำเภอเสนาแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 17 ตำบล แต่ละตำบลแบ่งออกเป็นหมู่บ้านรวม 132 หมู่บ้าน ได้แก่

1. เสนา (Sena) 10. บ้านกระทุ่ม (Ban Krathum)
2. บ้านแพน (Ban Phaen) 11. บ้านแถว (Ban Thaeo)
3. เจ้าเจ็ด (Chao Chet) 12. ชายนา (Chai Na)
4. สามกอ (Sam Ko) 13. สามตุ่ม (Sam Tum)
5. บางนมโค (Bang Nom Kho) 14. ลาดงา (Lat Nga)
6. หัวเวียง (Hua Wiang) 15. ดอนทอง (Don Thong)
7. มารวิชัย (Manrawichai) 16 บ้านหลวง (Ban Luang)
8. บ้านโพธิ์ (Ban Pho) 17. เจ้าเสด็จ (Chao Sadet)
9. รางจรเข้ (Rang Chorakhe)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

แก้

พื้นที่อำเภอเสนาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลเมืองเสนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสนาทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลเจ้าเจ็ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเจ้าเสด็จทั้งตำบล รวมถึงบางส่วนของตำบลเจ้าเจ็ดและตำบลบ้านแถว
  • เทศบาลตำบลหัวเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวเวียงและตำบลบ้านกระทุ่มทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลบางนมโค ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางนมโคทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลสามกอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามกอทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแพน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแพนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลมารวิชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมารวิชัยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโพธิ์ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลรางจรเข้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลรางจรเข้ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลชายนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชายนาทั้งตำบลและตำบลเจ้าเจ็ด (นอกเขตเทศบาลตำบลเจ้าเจ็ด)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสามตุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามตุ่มทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลลาดงา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดงาทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลดอนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนทองทั้งตำบลและตำบลบ้านแถว (นอกเขตเทศบาลตำบลเจ้าเจ็ด)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหลวงทั้งตำบล

ส่วนราชการที่สำคัญ

แก้
  • สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 2 ครอบคลุมพื้นที่ 6 อำเภอ
  • สำนักงานที่ดินจังหวัดพระนครศรีอยุธยา สาขาเสนา ครอบคลุมพื้นที่อำเภอเสนา บางซ้าย ลาดบัวหลวง และผักไห่
  • สำนักงานสรรพากรพื้นที่พระนครศรีอยุธยาเขต 2 ครอบคลุมพื้นที่ 6 อำเภอ
  • ที่ว่าการอำเภอเสนา
  • เทศบาลเมืองเสนา
  • สถานีตำรวจภูธรเสนา

วัฒนธรรม

แก้

ศาสนา

แก้

ประเพณี

แก้

สถานบริการทางสาธารณสุข

แก้

โรงแรมที่พัก

แก้

รายชื่อสถานศึกษาในอำเภอเสนา

แก้

ชาวอำเภอเสนาที่มีชื่อเสียง

แก้

สถานที่สำคัญในอำเภอเสนา

แก้

พระราชพรหมยาน (วีระ ถาวโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดท่าซุง จังหวัดอุทัยธานี พระเกจิอาจารย์ที่มีชื่อเสียงอีกรูปหนึ่งของเมืองไทย อุปสมบทที่วัดบางนมโคโดยมี พระครูรัตนาภิรมย์ (อยู่) เจ้าอาวาสวัดบ้านแพน เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูวิหารกิจจานุการ (ปาน โสนนฺโท) เจ้าอาวาสวัดบางนมโค เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระอาจารย์เล็ก เกสโร วัดบางนมโคเป็นพระอนุสาวนาจารย์ นอกจากนั้นหลวงพ่อพระราชพรหมยานยังเคยดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดบางนมโคอยู่สมัยหนึ่งด้วย

เพลงและสื่อที่เกี่ยวเนื่องกับอำเภอเสนา

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ. เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่ ๐ก วันที่ 29 เมษายน 2460
  2. [1]พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พุทธศักราช ๒๔๘๐
  3. [2] เก็บถาวร 2011-11-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอและตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๓
  4. [3] เก็บถาวร 2011-11-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ
  5. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบล,เขตกิ่งอำเภอในท้องที่อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  6. [5]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางซ้าย กิ่งอำเภอบางซ้าย อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  7. [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]
  8. [7] เก็บถาวร 2012-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอกระสัง อำเภอกระนวน อำเภอบางกอกใหญ่ อำเภอขุนหาร อำเภอพนา อำเภอปากช่อง อำเภอวังเหนือ อำเภอวังชิ้น อำเภอแม่ทา อำเภอหนองหมู อำเภอสระแก้ว อำเภออมก๋อย อำเภอบางซ้าย อำเภอทับสะแก อำเภอบุณฑริก อำเภอลานสะกา อำเภอจอมบึง อำเภอท่ายาง อำเภอสามเงา อำเภอฟากท่า อำเภอบ้านเขว้า อำเภอชานุมาน อำเภอแม่พริก อำเภอท่าสองยาง อำเภอสะเมิง อำเภอหนองแขม และอำเภอพระแสง พ.ศ. ๒๕๐๑
  9. [8]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหัวเวียง อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  10. [9]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเจ้าเจ็ด อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  11. [10]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  12. [11]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  13. [12]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
  14. [13]พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลเจ้าเจ็ด อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๔๐
  15. [14]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล
  16. [15]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาล

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้