อำเภอเรณูนคร

อำเภอในจังหวัดนครพนม ประเทศไทย

เรณูนคร เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดนครพนม เดิมเป็นท้องที่ของอำเภอธาตุพนม ประกาศจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอ โดยแยกตำบลเรณู ตำบลโพนทอง และตำบลท่าลาด จากอำเภอธาตุพนมในวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2513[1]

อำเภอเรณูนคร
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Renu Nakhon
วัดพระธาตุเรณู
คำขวัญ: 
เรณูนคร ดอนดินถิ่นผู้ไทย
สาวสวยรวยน้ำใจ เลิศวิไลในวัฒนธรรม
แผนที่จังหวัดนครพนม เน้นอำเภอเรณูนคร
แผนที่จังหวัดนครพนม เน้นอำเภอเรณูนคร
พิกัด: 17°3′22″N 104°40′47″E / 17.05611°N 104.67972°E / 17.05611; 104.67972
ประเทศ ไทย
จังหวัดนครพนม
พื้นที่
 • ทั้งหมด254.765 ตร.กม. (98.365 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด46,018 คน
 • ความหนาแน่น180.63 คน/ตร.กม. (467.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 48170
รหัสภูมิศาสตร์4806
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเรณูนคร เลขที่ 104
หมู่ที่ 9 ตำบลโพนทอง อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม 48170
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

แต่ยังไม่สามารถจัดตั้งเป็นอำเภอใหม่ได้ เนื่องจากไม่เข้าหลักเกณฑ์ในการจัดตั้งอำเภอใหม่ คือ ต้องมี 4 ตำบลขึ้นไป จึงได้แยกการปกครองออกดังนี้

  • แยก 9 หมู่บ้านของตำบลเรณู และจัดตั้งเป็น ตำบลโคกหินแฮ่
  • แยก 5 หมู่บ้านของตำบลนาถ่อน และจัดตั้งเป็น ตำบลโพนแพง
  • แยก 7 หมู่บ้านของตำบลบ้านค้อ อำเภอคำชะอี (จังหวัดมุกดาหารปัจจุบัน) และจัดตั้งเป็น ตำบลโพนงาม รวมทั้งโอนพื้นที่ไปยังการปกครองของกิ่งอำเภอเรณูนคร

ซึ่งต่อมาได้ยกฐานะเป็นอำเภอในวันที่ 21 สิงหาคม 2518[2]

ต่อมาในปี พ.ศ. 2531 บ้านหนองย่างชิ้น หมู่ที่ 15 และอีก 7 หมู่บ้านได้ขอแยกตั้งตำบลใหม่ เป็นตำบลหนองย่างชิ้น

พ.ศ.2532 ตำบลเรณูได้แยกการปกครองของ 9 หมู่บ้าน และจัดตั้งเป็น ตำบลเรณูใต้ และบ้านนาขาม หมู่ที่ 2 และอีก 8 หมู่บ้านได้ขอแยกการปกครองออกจากตำบลท่าลาด โดยตั้งเป็นตำบลนาขาม ทำให้อำเภอเรณูนครมีการปกครอง 8 ตำบลจนถึงปัจจุบันนี้

ภายหลังได้มีการกำหนดการปกครองใหม่ในปี พ.ศ. 2540 โดยที่

  • ตำบลเรณู มี 13 หมู่บ้าน
  • ตำบลโพนทอง มี 10 หมู่บ้าน
  • ตำบลนางาม มี 14 หมู่บ้าน
  • ตำบลโคกหินแฮ่ มี 15 หมู่บ้าน
  • ตำบลท่าลาด มี 8 หมู่บ้าน
  • ตำบลหนองย่างชิ้น มี 8 หมู่บ้าน
  • ตำบลเรณูใต้ มี 13 หมู่บ้าน
  • ตำบลนาขาม มี 9 หมู่บ้าน

ประวัติศาสตร์

แก้

เมื่อ พ.ศ. 2369 (ก่อนสงครามเจ้าอนุวงศ์) ตรงกับในสมัยรัชกาลที่ 3 ที่เมืองวังมีความวุ่นวาย เกิดขัดแย้งภายในของกลุ่มผู้ไท ที่มีเมืองวังเป็นเมืองหลัก ได้มีไทครัวผู้ไทกลุ่มหนึ่งอพยพมาตั้งบ้านเรือนในฝั่งขวาแม่น้ำโขง มีนายไพร่ รวม 2,648 คน ต่อมาได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่บ้านบุ่งหวาย ในปี พ.ศ. 2373 พระสุนทรราชวงษา เจ้าเมืองยโสธร ว่าราชการอยู่เมืองนครพนมได้มีใบบอกขอตั้งบ้านดงหวายเป็นเมือง "เรณูนคร" ต่อมา ร.3 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกบ้านบุ่งหวาย ขึ้นเป็นเมืองเรณูนคร และตั้งให้ ท้าวสาย หัวหน้าไทครัวผู้ไทเป็น "พระแก้วโกมล" เจ้าเมืองเรณูนคร คนแรก ขึ้นเมืองนครพนม(ในปี พ.ศ. 2387) ซึ่งคือท้องที่ อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนมในปัจจุบันนั่นเอง (จากเอกสาร ร.3 จ.ศ.1206 เลขที่ 58 หอสมุดแห่งชาติ) ชาวผู้ไทเรณูนคร จึงเป็นชาวผู้ไทกลุ่มแรกที่อพยพมาอยู่ในเขตฝั่งขวาแม่น้ำโขง(หมายถึงผู้ไทที่เป็นบรรพบุรุษของคนผู้ไทในอิสานปัจจุบัน)

ที่ตั้งและอาณาเขต

แก้

อำเภอเรณูนครมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

การแบ่งเขตการปกครอง

แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค

แก้

อำเภอเรณูนครแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 8 ตำบล 91 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[3]
1. เรณู Renu
14
7,847
2. โพนทอง Phon Thong
10
5,669
3. ท่าลาด Tha Lat
8
3,109
4. นางาม Na Ngam
14
8,889
5. โคกหินแฮ่ Khok Hin Hae
15
7,170
6. หนองย่างชิ้น Nong Yang Chin
8
4,381
7. เรณูใต้ Renu Tai
13
5,002
8. นาขาม Na Kham
9
3,926

การปกครองส่วนท้องถิ่น

แก้

ท้องที่อำเภอเรณูนครประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลเรณูนคร ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเรณูและตำบลโพนทอง
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเรณู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเรณู (นอกเขตเทศบาลตำบลเรณูนคร)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโพนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนทอง (นอกเขตเทศบาลตำบลเรณูนคร)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลท่าลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าลาดทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนางาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนางามทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโคกหินแฮ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกหินแฮ่ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองย่างชิ้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองย่างชิ้นทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเรณูใต้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเรณูใต้ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาขาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาขามทั้งตำบล

อ้างอิง

แก้
  1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (40 ง): 1600. May 5, 1970. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-24. สืบค้นเมื่อ 2021-03-23.
  2. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอแวงน้อย อำเภอป่าแดด อำเภอเรณูนคร อำเภอคูเมือง อำเภอคุระบุรี อำเภอแม่ลาน้อย อำเภอเสริมงาม อำเภอไพรบึง และอำเภหนองโดน พ.ศ. ๒๕๑๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (166 ก): (ฉบับพิเศษ) 1-4. August 21, 1975. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2021-03-23.
  3. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.