อำเภอเปือยน้อย

เปือยน้อย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดขอนแก่น

อำเภอเปือยน้อย
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Pueai Noi
คำขวัญ:  เปือยน้อย เมืองปราสาทหิน ถิ่นกำเนิดผูกเสี่ยว เที่ยวงานบุญกู่ เชิดชูวัฒนธรรม
แผนที่จังหวัดขอนแก่น เน้นอำเภอเปือยน้อย
พิกัด: 15°52′17″N 102°54′20″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ขอนแก่น
พื้นที่
• ทั้งหมด	173.0 ตร.กม. (66.8 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2565)
• ทั้งหมด	20,106 คน
• ความหนาแน่น	116.21 คน/ตร.กม. (301.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	40340
รหัสภูมิศาสตร์	4011
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเปือยน้อย เลขที่ 150 หมู่ที่ 1 ถนนราษฎร์ประชาสันติ์ ตำบลเปือยน้อย อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น 40340
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

คำขวัญ

• เปือยน้อยเมืองปราสาทหิน ถิ่นกำเนิดผูกเสี่ยว เที่ยวงานบุญกู่ ไหว้ปู่อุปฮาด

ประวัติ

แต่เดิมเคยเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอชนบท ในปี 2457 มีการจัดตั้งอำเภอพลแยกจากอำเภอชนบท ตำบลเปือยน้อยได้ย้ายมาขึ้นกับอำเภอพล ต่อมาปี 2482 มีการยกฐานะกิ่งอำเภอบ้านไผ่เป็นอำเภอบ้านไผ่ โดยแยกพื้นที่จากอำเภอชนบท ตำบลเปือยน้อยได้ย้ายมาขึ้นกับอำเภอบ้านไผ่ เพื่อความสะดวกในติดต่อราชการระหว่างตำบลกับอำเภอ และต่อมามีการจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอเปือยน้อย ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2520 โดยในระยะแรกมีเขตการปกครอง 2 ตำบล คือ ตำบลเปือยน้อยและตำบลวังม่วง ต่อมามีการยกฐานะเป็น อำเภอเปือยน้อย ตามพระราชกฤษฎีกาในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2537 จึงจัดตั้งตำบลเพิ่มขึ้นปัจจุบันมี 4 ตำบล

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเปือยน้อยตั้งอยู่ทางตอนใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบ้านไผ่ และอำเภอกุดรัง (จังหวัดมหาสารคาม)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอกุดรังและอำเภอนาเชือก (จังหวัดมหาสารคาม)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหนองสองห้อง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านไผ่

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเปือยน้อยแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 4 ตำบล 32 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	เปือยน้อย				(Pueai Noi)				7 หมู่บ้าน
2.	วังม่วง				(Wang Muang)				8 หมู่บ้าน
3.	ขามป้อม				(Kham Pom)				10 หมู่บ้าน
4.	สระแก้ว				(Sa Kaeo)				7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเปือยน้อยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเปือยน้อย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเปือยน้อยและบางส่วนของตำบลสระแก้ว
• เทศบาลตำบลสระแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระแก้วและตำบลเปือยน้อย (นอกเขตเทศบาลตำบลเปือยน้อย)
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังม่วงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลขามป้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขามป้อมทั้งตำบล

สถานศึกษา

โรงเรียนมัธยม

• โรงเรียนเปือยน้อยศึกษา
• โรงเรียนกู่ทองพิทยาลัย

สถาบันการเงิน

• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.)
• สหกรณ์การเกษตรเปือยน้อย จำกัด

สถานที่ท่องเที่ยว

ปราสาทเปือยน้อย หรือ กู่เปือยน้อย หรือ พระธาตุกู่ทอง เป็นปราสาทหินศิลปะขอมหรือลพบุรีที่มีขนาดใหญ่ที่สุดที่พบในจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดใกล้เคียงในแถบภาคอีสาน ตอนบน ตั้งอยู่ที่อำเภอเปือยน้อย ระยะทาง 79 กิโลเมตร จากจังหวัดขอนแก่น ชาวบ้านเรียกว่า "ธาตุกู่ทอง" องค์ปรางค์ ปราสาทหันหน้าสู่ทิศตะวันออก สร้างด้วยหินทรายจำหลักลวดลายสวยงาม กำแพงขนาดใหญ่ที่ล้อมรอบเป็นเขตปราสาท สร้างด้วยศิลาแลง ส่วนหนึ่งขององค์ปรางค์พังทลายลงมาบ้างและอยู่ระหว่างการบูรณะ การเดินทางจากขอนแก่นจะใช้ เส้นทางหลวงหมายเลข 2 ขอนแก่น-บ้านไผ่ ระยะทาง 44 กิโลเมตร เข้าเส้นทางสายบ้านไผ่-บรบือ (ทางหลวงหมายเลข 23) ไปอีกประมาณ 11 กิโลเมตร แล้วแยกขวาเข้าสู่อำเภอเปือยน้อยอีก 24 กิโลเมตร กู่เปือยน้อย ถึงแม้จะเป็นปราสาทหินที่มีขนาดไม่ใหญ่เท่ากับปราสาทหินพิมายหรืออีกหลายแห่งที่พบทางอีสานตอนใต้แต่ก็นับเป็นปราสาทเขมรที่สมบูรณ์มากแห่งหนึ่ง ปราสาทเปือยน้อย หรือ ที่ชาวบ้านเรียกว่า พระธาตุกู่ทอง สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 เป็นศิลปะผสมระหว่างศิลปะเขมรแบบบาปวนและแบบนครวัด สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นเทวสถานในศาสนาฮินดู แผนผังการก่อสร้างมีความหมายเป็นเขาพระสุเมรุซึ่งถือเป็นแกนจักรวาล อันเป็นที่สถิตย์ของเทพเจ้าที่เรียกว่า “ศาสนบรรพต” สิ่งก่อสร้างภายในบริเวณปราสาทเป็นไปตามแบบแผนของศาสนสถานขอมโบราณ หน้าบันขององค์ปรางค์ประธานสลักเป็นพระยานาคราชมีลวดลายสวยงามมาก ทับหลังสลักเป็นรูปนารายณ์บรรทมสินธุ์ที่นับว่ายังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ "โคปุระ" (ซุ้มประตู) อยู่ทางทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ด้านข้างโคปุระเจาะเป็นช่องหน้าต่าง "กำแพงแก้ว" มีฐานเป็นบัวคว่ำบัวหงาย มีการสลักศิลาแลงเป็นร่องแบบลาดบัว

บุคคลที่มีชื่อเสียง

วงการกีฬา

• มงคล ทศไกร นักฟุตบอลสโมสรอาร์มี่ ยูไนเต็ด ในไทยพรีเมียร์ลีก และนักฟุตบอลทีมชาติไทย
• ยุธพงศ์ ศิลละคร นักฟุตบอลสโมสรสระบุรี เอฟซี ในไทยพรีเมียร์ลีก