อำเภอเก้าเลี้ยว

อำเภอในจังหวัดนครสวรรค์ ประเทศไทย

เก้าเลี้ยว เป็นอำเภอในจังหวัดนครสวรรค์

อำเภอเก้าเลี้ยว
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Kao Liao
ที่ว่าการอำเภอเก้าเลี้ยว
ที่ว่าการอำเภอเก้าเลี้ยว
คำขวัญ: 
เก้าคุ้งคดเคี้ยว เก้าเลี้ยวเลื่องลือ
มะลิ ฝรั่งขึ้นชื่อ นับถือหลวงพ่อเฮง
แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ เน้นอำเภอเก้าเลี้ยว
แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ เน้นอำเภอเก้าเลี้ยว
พิกัด: 15°51′1″N 100°4′43″E / 15.85028°N 100.07861°E / 15.85028; 100.07861
ประเทศ ไทย
จังหวัดนครสวรรค์
พื้นที่
 • ทั้งหมด256.7 ตร.กม. (99.1 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด34,186 คน
 • ความหนาแน่น133.18 คน/ตร.กม. (344.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 60230
รหัสภูมิศาสตร์6006
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเก้าเลี้ยว หมู่ที่ 1 ตำบลเก้าเลี้ยว อำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์ 60230
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

แก้

อำเภอเก้าเลี้ยว มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

 
วัดมหาโพธิเหนือ หมู่ที่ 5 ตำบลมหาโพธิ
 
โรงพยาบาลเก้าเลี้ยว เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียงในเขตอำเภอ

ชื่อ

แก้

ชื่อ "เก้าเลี้ยว" สันนิษฐานกัน 2 ประการคือ อาจเพี้ยนมาจากคำว่า "เก๋าเหลี่ยว" หรือ "เก๋าเลี่ยว" ที่แปลว่า "ถึงแล้ว" เป็นคำที่พ่อค้าจีนในอดีตตะโกนบอกนายท้ายเรือว่ามาถึงแล้ว (มาถึงตลาดแล้ว คือตลาดเก้าเลี้ยวในปัจจุบัน) หรือ อาจมาจากความคดเคี้ยวของเส้นทางเดินเรือ โดยเส้นทางแม่น้ำปิงสมัยก่อนนั้น เดินทางออกจากนครสวรรค์ไปได้ 9 โค้ง หรือ 9 เลี้ยว ก็จะมาถึงชุมชนแห่งนี้[1][2]

ประวัติ

แก้

เก้าเลี้ยว เดิมเป็นตำบลของอำเภอบรรพตพิสัย ปี พ.ศ. 2501 กระทรวงมหาดไทยได้จัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเภทองค์การบริหารส่วนตำบลขึ้นครึ้งแรก[3] ซึ่งมี 1 ใน 5 ตำบล (ไผ่สิงห์, เก้าเลี้ยว, จันเสน, ท่าน้ำอ้อย และบางประมุง) ที่ได้จัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลแรกในจังหวัดนครสวรรค์ เพื่อบำรุงและดูแลท้องที่ เนื่องจากมีการขยายตัวของชุมชน และเป็นที่ตั้งของตลาดเก้าเลี้ยวมีอายุมากกว่า 100 ปี ก่อนที่ปีพ.ศ. 2511 องค์การบริหารส่วนตำบลเก้าเลี้ยวได้ยุบและจัดตั้งเป็นสุขาภิบาลเก้าเลี้ยว[4] ตามภาระงานและความเหมาะสมของการจัดเก็บรายได้

ต่อมาผู้ว่าราชการจังหวัดนครสวรรค์ พิจารณาพื้นที่ตำบลเก้าเลี้ยว เป็นที่ตั้งของสถานีตำรวจ ตลาด อยู่ห่างไกลจากอำเภอต้นสังกัด จึงร่วมกับนายอำเภอบรรพตพิสัย และทางกำนัน ผู้ใหญ่บ้านของ 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลเก้าเลี้ยว ตำบลหัวดง ตำบลเขาดิน ตำบลมหาโพธิ และตำบลหนองเต่า เริ่มเปิดใช้ที่ว่าการกิ่งอำเภอวันที่ 1 ตุลาคม โดยอาศัยห้องแถวในตลาดเก้าเลี้ยวเป็นที่ทำการชั่วคราว และตั้งเป็น กิ่งอำเภอเก้าเลี้ยว[5] ในวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2512 โดยได้รับอนุมัติจัดตั้งจาก พลเอก ป. จารุเสถียร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ต่อมาใน พ.ศ. 2516 ได้ยกฐานะเป็น อำเภอเก้าเลี้ยว[6]

การแบ่งเขตการปกครอง

แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค

แก้

อำเภอเก้าเลี้ยวแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล 44 หมู่บ้าน ได้แก่

1. มหาโพธิ (Maha Phot) 5 หมู่บ้าน
2. เก้าเลี้ยว (Kao Liao) 5 หมู่บ้าน
3. หนองเต่า (Nong Tao) 10 หมู่บ้าน
4. เขาดิน (Khao Din) 11 หมู่บ้าน
5. หัวดง (Hua Dong) 12 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

แก้

ท้องที่อำเภอเก้าเลี้ยวประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลเก้าเลี้ยว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเก้าเลี้ยวทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลมหาโพธิ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาโพธิทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเต่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเต่าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเขาดิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาดินทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหัวดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวดงทั้งตำบล

อ้างอิง

แก้
  1. ประวัติอำเภอเก้าเลี้ยว เก็บถาวร 2021-02-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์ กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย
  2. ข้อมูลอำเภอเก้าเลี้ยว เก็บถาวร 2021-02-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์สำนักงานเกษตรอำเภอเก้าเลี้ยว
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. วันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2501
  4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลเก้าเลี้ยว อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ และจัดตั้งสุขาภิบาลเก้าเลี้ยว อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (17 ง): 512–513. วันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2511
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (87 ง): 3020. วันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2512
  6. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเขาพนม อำเภอสนามชัยเขต อำเภอแม่อาย อำเภอขามสะแกแสง อำเภอเก้าเลี้ยว อำเภอโพธิ์ประทับช้าง อำเภอหนองพอก อำเภอละอุ่น อำเภอทุ่งหว้า และอำเภอศรีธาตุ พ.ศ. ๒๕๑๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (75 ก): (ฉบับพิเศษ) 32-36. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24. วันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2516

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้