อำเภอสุวรรณคูหา
สุวรรณคูหา [สุ-วัน-นะ-คู-หา][1] เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดหนองบัวลำภู
อำเภอสุวรรณคูหา | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Suwannakhuha |
 ย่านอำเภอภายในเขตเทศบาลตำบลสุวรรณคูหา | |
| คำขวัญ: ถิ่นกำเนิด ทสปช. ต้นตอมะขามหวานฉ่ำ แผ่นดินธรรมพระไชยเชษฐา ภูซางภู่ผาก้องกังวาน ทิวทัศน์ธรรมชาติล้ำถ้ำทอง | |
 แผนที่จังหวัดหนองบัวลำภู เน้นอำเภอสุวรรณคูหา | |
| พิกัด: 17°33′48″N 102°16′47″E / 17.56333°N 102.27972°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | หนองบัวลำภู |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 646.1 ตร.กม. (249.5 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 67,905 คน |
| • ความหนาแน่น | 105.10 คน/ตร.กม. (272.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 39270 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 3905 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอสุวรรณคูหา ถนนพระไชยเชษฐา ตำบลสุวรรณคูหา อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู 39270 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ที่ตั้งและอาณาเขต แก้
อำเภอสุวรรณคูหามีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอน้ำโสม (จังหวัดอุดรธานี)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านผือและอำเภอกุดจับ (จังหวัดอุดรธานี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอนากลาง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนาด้วง (จังหวัดเลย)
ประวัติ แก้
เดิมอำเภอสุวรรณคูหาเป็นส่วนหนึ่งของตำบลเก่ากลอย อำเภอหนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี ทั้งหมด ในปี พ.ศ. 2494 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลเก่ากลอย รวมตั้งเป็นตำบลนาสี[2] ต่อมาได้ย้ายมาขึ้นการปกครองกับอำเภอนากลางในปี พ.ศ. 2508[3][4] และตั้งตำบลนาดีขึ้นในปี พ.ศ. 2510 โดยแยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลเก่ากลอย[5] และตั้งตำบลบ้านโคกในปี พ.ศ. 2511 โดยแยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลนาสี[6]
ในปี พ.ศ. 2515 ราษฎรในพื้นที่ได้ยื่นเรื่องราวต่อราชการ ขอให้ตั้งกิ่งอำเภอขึ้นที่ตำบลนาสี โดยกระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่าราษฎรทั้งสามตำบล ได้แก่ ตำบลบ้านโคก ตำบลนาสี และตำบลนาดี เป็นตำบลที่อยู่ไกลท้องที่ทุรกันดาร และห่างไกลจากตัวอำเภอ เจ้าหน้าที่มีโอกาสตรวจเยี่ยมเยือนดูแลทุกข์สุขของราษฎรน้อยมาก เพราะทางคมนาคมไม่สะดวก ซึ่งอาจเป็นการเสียหายในด้านการปกครอง ประกอบกับหมู่บ้านดังกล่าวมีโอกาสที่จะเจริญในอนาคต เพราะราษฎรอาศัยอยู่กันหนาแน่นมาก และมีพื้นที่ทำมาหากินได้ โดยเฉพาะมีทรัพยากรทางธรรมชาติ พอที่จะยกระดับการครองชีพของราษฎรทั้งสามตำบลดังกล่าวนี้ให้ดียิ่งขึ้น จึงแนะนำประชุมชี้แจงร่วมกับทางอำเภอนากลาง รายงานต่อกระทรวงมหาดไทย ขอจัดตั้งที่ว่าการกิ่งอำเภอขึ้น และเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 จึงแยกออกมาเป็น กิ่งอำเภอสุวรรณคูหา[7] ที่มาของชื่ออำเภอมาจากถ้ำสุวรรณคูหาหรือชื่อเดิมคือสุพรรณคูหา เป็นถ้ำซึ่งมีโบราณวัตถุสมัยล้านช้าง เช่น รูปพระไชยเชษฐา และศิลาจารึกโบราณราว พ.ศ. 2106
ก่อนจัดตั้งเป็นอำเภอ ในปี พ.ศ. 2521 กิ่งอำเภอสุวรรณคูหาได้จัดตั้งตำบลเพิ่มอีก 2 ตำบล โดยตั้งตำบลนาด่าน โดยแยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลนาดี[8] ภายในปีเดียวกันได้มีการตั้งตำบลดงมะไฟ โดยแยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลนาสี[9] เนื่องจากหลักเกณฑ์ต้องมีตำบลไม่น้อยกว่า 5 ตำบล ก่อนที่จะยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอสุวรรณคูหา โดยพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2522[10] โดยมีการปกครองทั้งหมด 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลนาสี ตำบลนาดี ตำบลบ้านโคก ตำบลนาด่าน และตำบลดงมะไฟ
ในท้ายปี พ.ศ. 2522 ได้ตั้งตำบลสุวรรณคูหา เป็นตำบลลำดับที่ 6 ของอำเภอโดยแยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลบ้านโคก[11] และปรับพื้นที่การปกครองให้เหมาะสมในปี พ.ศ. 2524 โดยโอนพื้นที่หมู่ 8 บ้านต่างแคน กับหมู่ 9 บ้านบุญทัน,บ้านร่องป่าบุ้น ของตำบลดงมะไฟ ไปจัดตั้งเป็นพื้นที่หมู่ 9–10 ของตำบลบ้านโคก ตามลำดับ[12] เมื่ออำเภอสุวรรณคูหามีสภาพชุมชนและชุมนุมการค้าหนาแน่นหรือมีสภาพเจริญขึ้นกว่าเดิมมาก จึงมีการจัดตั้งสุขาภิบาลสุวรรณคูหา ในปี พ.ศ. 2525[13] และสุขาภิบาลบ้านโคก ในปี พ.ศ. 2526[14] ทีมีลักษณะเป็นชุมชนขนาดใหญ่ ในปี พ.ศ. 2529 ได้แยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลบ้านโคก ตั้งขึ้นเป็นตำบลบุญทัน[15]
ต่อมาจังหวัดอุดรธานีได้แยกพื้นที่หนองบัวลําภูที่เป็นเมืองโบราณที่ก่อตั้งมาแล้วไม่น้อยกว่า 900 ปี เดิมเป็นดินแดนที่ขึ้นต่อกรุงศรีสัตตนาคนหุต มีชื่อว่า "เมืองหนองบัวลุ่มภู นครเขื่อนขันธกาบแก้วบัวบาน" เนื่องจากรัฐบาลมีนโยบายในการกระจายอํานาจมายังส่วนภูมิภาค เพื่อประโยชน์ในด้านการปกครอง การให้บริการของรัฐ การอํานวยความสะดวกแก่ประชาชน การส่งเสริมให้ท้องที่เจริญยิ่งขึ้น ตลอดจนเพื่อความมั่นคงของชาติ ประกอบกับจังหวัดอุดรธานีมีอาณาเขตกว้างขวางและมีพลเมืองมาก จึงเห็นสมควรแยกอําเภอต่าง ๆ บางอําเภอ ตั้งขึ้นเป็นจังหวัด จึงแยกอำเภอหนองบัวลำภู อำเภอนากลาง อำเภอโนนสัง อำเภอศรีบุญเรือง และอำเภอสุวรรณคูหา ตั้งเป็น จังหวัดหนองบัวลำภู[16][17] อำเภอสุวรรณคูหาจึงมีฐานะเป็นอำเภอในจังหวัดหนองบัวลำภู
ในปี พ.ศ. 2538 ได้แยกบางหมู่บ้านออกมาจากการปกครองของตำบลสุวรรณคูหาและตำบลนาดี ตั้งขึ้นเป็นตำบลกุดผึ้ง เป็นตำบลที่ 8 ของอำเภอสุวรรณคูหา[18] และในปี พ.ศ. 2542 ได้ยกฐานะสุขาภิบาลสุวรรณคูหาและสุขาภิบาลบ้านโคกขึ้นเป็นเทศบาลตำบล ตามข้อบังคับของกฎหมาย[19] อำเภอสุวรรณคูหาจึงมีฐานะเป็น 1 ใน 6 อำเภอของจังหวัดหนองบัวลำภู และมีเขตการปกครองย่อยภายในอำเภอทั้งหมด 8 ตำบล จนถึงปัจจุบัน และในปี พ.ศ. 2547 กระทรวงมหาดไทยได้ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลสุวรรณคูหา รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลกุดผึ้ง[20] เนื่องจากกระทรวงมหาดไทยดำเนินการประกาศยุบรวมสภาตำบลทั้งหมดและองค์การบริหารส่วนตำบลใดที่มีจำนวนประชากรไม่ถึงสองพันคน โดยให้รวมพื้นที่เข้ากับองค์การบริหารส่วนตำบลอื่น หรือหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่นที่มีเขตติดต่อกันภายในเขตอำเภอเดียวกัน
การแบ่งเขตการปกครอง แก้
การปกครองส่วนภูมิภาค แก้
อำเภอสุวรรณคูหาแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 8 ตำบล 91 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[21] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | นาสี | Na Si | 14
|
8,746
|
| 2. | บ้านโคก | Ban Khok | 15
|
12,389
|
| 3. | นาดี | Na Di | 13
|
10,874
|
| 4. | นาด่าน | Na Dan | 11
|
9,207
|
| 5. | ดงมะไฟ | Dong Mafai | 13
|
9,978
|
| 6. | สุวรรณคูหา | Suwannakhuha | 8
|
4,710
|
| 7. | บุญทัน | Bun Than | 9
|
6,112
|
| 8. | กุดผึ้ง | Kut Phueng | 8
|
5,885
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้
ท้องที่อำเภอสุวรรณคูหาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลสุวรรณคูหา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสี เฉพาะหมู่ที่ 3, 5 และบางส่วนของหมู่ที่ 6, 7; ตำบลสุวรรณคูหา เฉพาะหมู่ที่ 3–4, 6, 8 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 7; และตำบลกุดผึ้ง เฉพาะหมู่ที่ 2, 6 และบางส่วนของหมู่ที่ 1
- เทศบาลตำบลบ้านโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโคก เฉพาะหมู่ที่ 1, 3 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 5, 10–11, 13
- เทศบาลตำบลนาดี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาดีทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลนาด่าน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาด่านทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลบุญทัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบุญทันทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนาสี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสี เฉพาะหมู่ที่ 1–2, 4, 8–14 และบางส่วนของหมู่ที่ 6–7
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโคก เฉพาะหมู่ที่ 4, 6–9, 12, 14–15 และบางส่วนของหมู่ที่ 2, 5, 10–11, 13
- องค์การบริหารส่วนตำบลดงมะไฟ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดงมะไฟทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลกุดผึ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสุวรรณคูหา เฉพาะหมู่ที่ 1–2 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 7; และตำบลกุดผึ้ง เฉพาะหมู่ที่ 3–5, 7–8 และบางส่วนของหมู่ที่ 1
อ้างอิง แก้
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 55.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอหนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 68 (22 ง): 1514–1518. วันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2494
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (57 ง): 1878–1879. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-10. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24. วันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2508
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอสมเด็จ อำเภอสีชมพู อำเภอหนองบัวแดง อำเภอบ้านแท่น อำเภอดอนตูม อำเภอนากลาง อำเภอศรีบุญเรือง และอำเภอป่าติ้ว พ.ศ. ๒๕๑๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (10 ก): 225–228. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-24. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24. วันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภวาปี อำเภอหนองหาร อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอเพ็ญ อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอนากลาง และกิ่งอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (36 ง): 1293. วันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2510
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอกุมภวาปี และกิ่งอำเภอนากลาง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (53 ง): 1652. วันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2511
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอนากลาง จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอสุวรรณคูหา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (81 ง): 2104. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-09. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24. วันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2516
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอนากลาง กิ่งอำเภอสุวรรณคูหา อำเภอนากลาง และอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 95 (49 ง): 1346. วันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2521
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอสุวรรณคูหา อำเภอนากลางและกิ่งอำเภอทุ่งฝน อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (68 ง): 2998. วันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2521
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอหนองกุงศรี อำเภอไทรงาม อำเภอบ้านฝาง อำเภออุบลรัตน์ อำเภอเวียงชัย อำเภอดอยเต่า อำเภอนิคมคำสร้อย อำเภอนาหว้า อำเภอเสิงสาง อำเภอศรีสาคร อำเภอบึงสามพัน อำเภอนาดูน อำเภอค้อวัง อำเภอโพธิ์ชัย อำเภอเมืองสรวง อำเภอปลวกแดง อำเภอยางชุมน้อย อำเภอกาบเชิง อำเภอสุวรรณคูหา และอำเภอกุดข้าวปุ้น พ.ศ. ๒๕๒๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (42 ก): 19. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24. วันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2522
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอบ้านดุง อำเภอศรีบุญเรือง อำเภอโนนสะอาด อำเภอสุวรรณคูหา อำเภอโนนสัง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (181 ง): 3795–3814. วันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2522
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (59 ง): 1107–1108.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสุวรรณคูหา อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (69 ง): 1643–1645. วันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2525
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านโคก อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (19 ง): 499–500. วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2526
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอศรีธาตุ อำเภอหนองวัวซอ อำเภอสุวรรณคูหา อำเภอวังสามหมอ อำเภอน้ำโสม อำเภอหนองหาน อำเภอบ้านผือ และอำเภอหนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (175 ง): (ฉบับพิเศษ) 32-55. วันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2529
- ↑ "พระราชบัญญัติตั้งจังหวัดหนองบัวลำภู พ.ศ. ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (139 ก): (ฉบับพิเศษ) 7-9. วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2536
- ↑ "แก้คำผิด พระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดหนองบัวลำภู พ.ศ. ๒๕๓๖ ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม๑๑๐ ตอนที่ ๑๒๕ วันที่ ๒ กันยายน ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (139 ง): (ฉบับพิเศษ) 59. วันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2536
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (91 ก): 41–49. วันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2538
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-05-24 – โดยทาง ให้บรรดาสุขาภิบาลตามกฎหมายว่าด้วยสุขาภิบาลที่มีอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีฐานะเป็นเทศบาลตำบลตามกฎหมายว่าด้วยเทศบาลในพระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 108 ง): 1–3. วันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2547
- ↑ "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |