วิกิพีเดีย

อัลลาต

อัลลาต (อาหรับ: اللات, อักษรโรมัน: Al-Lāt, ออกเสียง: [alːaːt]) บางครั้งสะกดเป็น อัลลาตุ และ อะลิลาต เป็นเทพีของศาสนาในอาระเบียก่อนการมาของอิสลามที่ถูกบูชากันทั้งคาบสมุทร โดยรวมไปถึงมักกะฮ์ ซึ่งเป็นที่ที่พระองค์ถูกบูชาร่วมกับมะนาตกับอัลอุซซา คำว่า อัลลาต หรือ เอลาตถูกใช้ไว้อิงถึงเทพีองค์อื่นในตะวันออกใกล้โบราณ โดยรวมไปถึงเทพีอะเชียระฮ์

อัลลาต
เทพีแห่งสงคราม, สันติสุข, การต่อสู้ และความเจริญ
อัลลาตกับกิ่งต้นปาล์มและสิงโตจากวิหารบาอัลชะมีน (Ba‘alshamîn temple) ในแพลไมรา, คริสต์ศตวรรษที่ 1. ดามัสกัส, ซีเรีย
ศูนย์กลางของลัทธิแพลไมรา, อัฏฏออิฟ, อิรอม[1]
สัญลักษณ์สิงโต, กาเซลล์, ดวงจันทร์เสี้ยว, ลูกบาศก์หิน
เป็นที่นับถือในอาระเบีย
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครองสิงโตแห่งอัลลาต (ธรรมเนียมพาลไมรีน)[2]
ดุชาระฮ์ (ธรรมเนียมแนบาเทียน)
บุตร - ธิดาดุชาระฮ์ (ธรรมเนียมแนบาเทียน)
พี่น้องอัลอุซซา, มะนาต
เทพที่เทียบเท่าในความเชื่ออื่น
เทียบเท่าในกรีกอะธีนา
เทียบเท่าในโรมันมิเนอร์วา

ลัทธิของเธอแพร่หลายไปไกลถึงซีเรีย[3] พระองค์ถูกบูชาโดยชาวแนบาเทีย และมีความสัมพันธ์กับอัลอุซซา ที่ตั้งหลักของลัทธินี้อยู่ในแพลไมรากับฮัตรา ภาพลักษณ์ของพระองค์ดูคล้ายกับอะธีนาในประมวลเรื่องปรัมปรากรีกกับมิเนอร์วาในประมวลเรื่องปรัมปราโรมัน

รายงานจากข้อมูลของอิสลาม เผ่าบนูษะกีฟในอัฏฏออิฟเป็นเผ่าที่ให้ความสำคัญกับพระองค์ ในธรรมเนียมอิสลาม การสักการะสิ้นสุดลงเมื่อวิหารของพระองค์ในอัฏฏออิฟถูกทำลายภายใต้คำสั่งของศาสดามุฮัมมัด

ศัพทมูลวิทยาและพระนาม แก้

มีความเป็นไปได้ทางศัพทมูลวิทยาของพระนามอัลลาตอยู่ 2 แบบ[4] ผู้รวบรวมพจนานุกรมชาวอาหรับยุคกลางกล่าวว่าคำนี้ได้มาจากคำกริยาว่า ลัตตา (ผสมหรือนวดอาหารจากข้าวบาร์เลย์) มันมีความสัมพันธ์กับ "รูปปั้นแห่งความอิจฉา" ที่ถูกกล่าวไว้ในหนังสือแห่งเอเสเคียล ซึ่งถูกสรุปไว้ในกิตาบอัลอัศนามของฮิชาม อิบน์ อัลกัลบี[4] นักศัพทมูลวิทยาอีกกลุ่มกล่าวว่าอัลลาตเป็นรูปแบบเพศหญิงของอัลลอฮ์ (ก่อนการมาของอิสลาม)[4] เธออาจเป็นที่รู้จักจาก อัล-อิลาต ของเฮอรอโดทัสที่กล่าวถึงพระองค์ว่า อะลิลาต[5]

อัลลาตอยู่ในตำแหน่งเดียวกันของเทพีอะเชียระฮ์หรืออะธีราต[6] โดยคำนี้คล้ายกันกับอิลาต ซึ่งเป็นพระนามพระมเหสีของเทพเซมิติกที่มีนามว่าเอล[7]ซึ่งตรงกับเทพีของชาวเมโสโปเตเมียที่มีนามว่าเอเรชกิกัล ซึ่งรู้จักกันในชื่อ อัลลาตุม และในคาร์เทจโบราณว่า อัลลาตุ[8]

การรับรอง แก้

ก่อนการมาของอิสลาม แก้

 
รูปั้นของอัลลาต-อะธีนา พบในวิหารอัลลาต, แพลไมรา. พิพิธภัณฑ์โบราณคดีแพลไมรา
 
รูปปั้นของอัลลาต-มิเนอร์วาที่ถูกปั้นในคริสต์ศตวรรษที่ 2 จากอัสซุวัยดาอ์, ซีเรีย พิพิธภัณฑ์แห่งชาติดามัสกัส

อัลลาตถูกกล่าวเป็น อะลิลาต โดยเฮอรอโดทัส นักประวัติศาสตร์กรีกที่กล่าวในหนังสือ ฮิสโตรีส ในศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาลว่า:[9]

ชาวอัสซีเรียโบราณเรียกแอโฟรไดทีว่า มีลิตตา ส่วนชาวอาหรับเรียกพระองค์ว่า อะลิลาต [สะกดแบบกรีก: Ἀλιλάτ] และชาวเปอร์เซียเรียกพระองค์ว่า มิถรา[10]

รายงานจากเฮอรอโดทัส ชาวอาหรับโบราณศรัทธาต่อสองเทพเจ้า:

พวกเขาไม่เชื่อมั่นพระเจ้าองค์ใดนอกจากไดอะไนซัสกับแอโฟรไดที;...พวกเขาเรียกไดอะไนซัสว่า โอโรทัลต์; และแอโฟรไดทีว่า อะลิลาต[11]

อัลลาตเป็นที่สักการะในอาระเบียตอนเหนือ แต่ในอาระเบียตอนใต้กลับไม่ได้รับความนิยม โดยมีแค่เครื่องรางสองอัน (อันหนึ่งเขียนว่า "ลาต"ส่วนอีกอันเขียนว่่า "ลาตัน") เป็นหลักฐานว่าเทพองค์นี้เคยมีผู้คนสักการะมาก่อน[12] อย่างไรก็ตาม พระองค์ยังคงเป็นที่เคารพในชนเผ่าอาหรับที่อยู่แถวชายแดนเยเมน[12] โดยพระองค์ถูกเรียกโดยชาวอาระเบียตะวันออกในพระนามว่า ตัยมัลลัต[13] ซึ่งเป็นชื่อของชายจากเมืองญัรฮาอ์[14]

ชาวเกดาไรต์ที่เป็นสหภาพชนเผ่าในอาระเบีนตอนเหนือ อาจบูชาพระองค์[15] ส่วนชาวแนบาเทียนกัับชาวฮัฎร์ก็บูชาพระองค์เช่นกัน[16] พระองค์มักถูกเรียกเป็น "เทพีที่ยิ่งใหญ่" ในจารึกภาษากรีก[16] ชาวแนบาเทียนถือว่าอัลลาตเป็นพระมารดาของเทพเจ้า และบางครั้ง ความสัมพันธ์ทางพระราชพงศาวลีถือเป็นพระมเหสีของดุชาเราะฮ์ และบางครั้งเป็นพระมารดาของดุชาเราะฮ์[3] จารึกอักษรนาบาทาเอียนกล่าวถึงพระองค์กับอัลอุซซาว่า "พธูแห่งดุชาเราะฮ์"[17]

 
ซากวิหารของวิหารแห่งอัลลาต, แพลไมรา, ซ๊เรีย

วิหารที่สร้างแก่อัลลาตในอิรอม ถูกสร้างโดยชนเผ่าอ๊าด [18] อัลลาตถูกกล่าวเป็น "เทพีผู้สถิตในอิรอม" ในจารึกอักษรนาบาทาเอียน[1] บางครั้งถูกกล่าวเป็น "เทพีที่สถิตในบุศรอ"[1]

อัลลาตมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับอัลอุซซา และในบางแคว้นของราชอาณาจักรแนบาเทีย ทั้งคู่ถือเป็นเทพีองค์เดียวกัน[3] จอห์น เอฟ. ฮีลีย์ (John F. Healey) เชื่อว่าอัลลาตกับอัลอุซซาว่าเป็นเทพีองค์เดียวกัน[3] ซูซาน โครน (Susan Krone) แนะนำว่าทั้งอัลลาตกับอัลอุซซาที่ผสมกันอยู่ในอาระเบียตอนกลาง[19]

ในศตวรรษที่ 2 อัลลาตในแพลไมราเริ่มถูกวาดเป็นอะธีนา และถูกกล่าวเป็น "อะธีนา-อัลลาต"[20] วาบัลลาธุส จักรพรรดิแพลไมรีน ที่มีพระนามถูกแปลงเป็นอักษรลาตินจาก วะฮ์บัลลาต ("ของขวัญจากอัลลาต") เริ่มใช้นาม อะธีโนโดรุส ในฐานะชื่อกรีกของพระองค์[21]

ธรรมเนียมอิสลาม แก้

ในหลักฐานของศาสนาอิสลามได้กล่าวถึงอาระเบียก่อนการมาของอิสลาม อัลลาตถือเป็นหัวหน้าเทพีของเผ่าบนูษะกีฟ[22] พระองค์ถูกกล่าวว่าเป็นที่เลื่อมใสในอัฏฏออิฟ โดยพระองค์ถูกกล่าวเป็น อัรร็อบบะ ("สตรี"),[23][24] และถูกรายงานว่ามีวิหารที่ตกแต่งด้วยเครื่องประดับและทรัพย์สินที่เป็นทองกับพลอยโมรา[25] โดยตัวพระองค์มีรูปร่างเป็นลูกบาศก์หินแกรนิต[22][8] บริเวณรอบ ๆ วิหารจึงกลายเป็นที่ศักดิ์สิทธิ์ โดยห้ามตัดต้นไม้, ห้ามล่าสัตว์ และห้ามหลั่งเลือดในบริเวณนี้[26]

รายงานใน กิตาบ อัลอัศนาม ของฮิชาม อิบน์ อัลกัลบี วิหารของพระองค์อยู่ภายใต้การดูแลของบนูอัตตาบ อิบน์ มาลิก แห่งบนูษะกีฟ[13] ซึ่งถูกบูชาโดยชนเผ่าอาหรับอื่น ๆ โดยรวมไปถึงเผ่ากุเรช และตั้งชื่อลูกตามพระนามของเทพี เช่น ซัยด์ อัลลาต กับ ตัยม์ อัลลาต[13] อัลลาตถูกกล่าวในกวีอาหรับก่อนการมาของอิสลาม เช่น อัลมุตะลัมมิส ของ อัมร์ อิบน์ ฮินด์:[27]

เจ้าได้เนรเทศข้าเนื่องจากความกลัวแก่ถากถางและเสียดสี
ไม่! แด่อัลลาตและแบทิลส์ (อันศอบ) ศักดิ์สิทธิ์ทั้งหมด
เจ้าไม่มีวันหนีไปได้

 
อัลลาตบนสิงโต โดยมีสตรีสององค์อยู่ข้าง ๆ ซึ่งอาจเป็นอัลอุซซากับมะนาต รูปปั้นนูนจากฮัฏร์ในศตวรรษที่ 2

กวีที่เขียนโดยซัยด์ อิบน์ อัมร์ กล่าวถึงอัลลาต คู่กับอัลอุซซากับฮุบัลไว้ว่า:[28]

ข้าสักการะพระเจ้าองค์เดียวหรือพันองค์?
ถ้ามันมีมากตามที่คุณได้กล่าวอ้าง
ข้าละทิ้งอัลลาตและอัลอุซซา ทั้งสององค์
อย่างที่คนที่คิดได้ควรทำ
ข้าจะไม่สักการะอัลอุซซากับพระธิดาของพระองค์ทั้งสอง…
ข้าจะไมาสักการะฮุบัล, ถึงแม้ว่าพระองค์เป็นพระเจ้าของเรา
ในวันที่ข้ามีความรู้สึกเล็กน้อย

อัลลาตถูกกล่าวว่าเป็นพระธิดาของอัลลอฮ์ (ก่อนการมาของอิสลาม) คู่กับอัลอุซซากับมะนาต[29][30][31][32] รายงานจาก กิตาบ อัลอัศนาม ชาวกุเรชกล่าวคำสรรเสริญในขณะเดินวนรอบกะอ์บะฮ์ว่า:[33]

แด่อัลลาตและอัลอุซซา
และมะนาต สามเทวรูปเคียงคู่กัน
แท้จริงสามองค์นั้นคือ อัลเฆาะรอนีก
ซึ่งการขอร้องจะต้องแสวงหา

คำว่า เฆาะรอนีก ถูกแปลเป็น "สตรีที่ยกย่องที่สุด" โดยฟาริสใน กิตาบ อัลอัศนาม รุ่นแปลภาษาอังกฤษ แต่ได้เขียนหมายเหตุว่า "แปลตรงตัว: นกกระเรียนนูมีเดีย"[33]

รายงานจากธรรมเนียมของอิสลาม วิหารของอัลลาตที่อยู่ในอัฏฏออิฟถูกทำลายภายใตคำสั่งของศาสดามุฮัมมัด ในระหว่างการเดินทางของอบูซุฟยาน อิบน์ ฮัรบ์ ซึ่งเป็นปีเดียวกันกับสงครามตะบูก[25] (ซึ่งเกิดในเดือนตุลาคม ค.ศ. 630)[34] รายงานจาก กิตาบ อัลอัศนาม เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นหลังจากเผ่าบนูษะกีฟเข้ารับอิสลาม และวิหาร "ถูกเผาทำลาย"[27]

อัลกุรอานกับอุบัติการณ์โองการชัยฏอน แก้

บทความหลัก: โองการชัยฏอน

ในอัลกุรอาน พระองค์ถูกกล่าวพร้อมกับอัลอุซซาและมะนาตในซูเราะฮ์ที่ 53:19–22,[35] โดยมีอยู่หลานรายงาน (ทั้งหมดไปยังรายงานของมุฮัมมัด อิบน์ กะอับ ซึ่งถูกลบออกไปสองรุ่นจากชีวประวัติของอิบน์อิสฮัก)[36] ซึ่งรายงานว่า ในขณะที่มุฮัมมัดกำลังอ่านซูเราะฮ์อันนัจม์ในอายะฮ์ที่ว่า:

แล้วพวกเจ้ามิได้เห็นอัลลาต และอัลอุซซา และตัวอื่นคือตัวที่สาม, มะนาต ดอกหรือ?

— ซูเราะฮ์ 53, 19–20

อิบลีสล่อให้ท่านไปอ่านประโยคอื่นแทนด้วย:[36]

แท้จริงสามองค์นั้นคือ อัลเฆาะรอนีก ซึ่งการขอร้องจะต้องแสวงหา (ภาษาอาหรับ:تلك الغرانيق العلى وإن شفاعتهن لترتجى)

เทวทูตญิบรีลตำหนิมุฮัมมัดในการอ่านประโยคนั้น และมีการประทานโองการใหม่ทับอันเก่าต่อด้วยคำว่า:[37]

สำหรับพวกเจ้ามีเพศชาย และสำหรับพระองค์ให้เพศหญิงกระนั้นหรือ? ดูซิ นั่น เป็นการแบ่งส่วนที่ไม่ยุติธรรม!

— ซูเราะฮ์ 53, 21–22

นักวิชาการมุสลิมส่วนใหญ่ปฏิเสธอุบัติการณ์นี้ ตามหลักคำสอนเทววิทยาของ อิศมะฮ์ (ความผิดพลาดของศาสดา เช่น โองการที่ประทานแก่มุฮัมมัดด้วยข้อผิดพลาด) และเป็น อิสนาด (สายรายงาน) ระดับอ่อน[38]

สัญลักษณ์ แก้

 
สิงโตของอัลลาต

ในอัฏฏออิฟ ภาพหลักของลัทธิตือลูกบาศก์หิน[22] บางครั้งมีสีขาว[39] อัลวะกีดีกล่าวว่า 'เศียร' ของ อัรร็อบบะฮ์ เป็นหัวของมนุษย์หรือสัตว์ ถึงแม้ว่ายูเลียส เวลล์เฮาเซน (Julius Wellhausen) ปฏิเสธความคิดเห็นนี้ก็ตาม[39]

ภาพพระองค์ของชาวแพลไมราตอนต้นมีรูปร่างเหมือนกับอะทาร์กะติส (ขณะนั่ง) และอัสตาร์ตี (ขณะยืน)[40] สิงโตของอัลลาตที่เคยตั้งอยู่ที่วิหารมีรูปร่างของสิงโตกับกาเซลล์ โดยสิงโตแสดงถึงพระราชสวามี[2] และกาเซลล์แสดงถึงความอ่อนโยนและความรักของอัลลาต[41]

อัลลาตมีความเกี่ยวข้องกับเทพีกรีก อะธีนา (และอีกนัยหนึ่ง เทพีโรมันคือมิเนอร์วา) ในแนบาเทีย, ฮัฎเราะฮ์ กับแพลไมรา[20][16] พระองค์สามารถเทียบได้กับเทพีบาบิโลน อิชตาร์ โดยทั้งคู่มีส่วนเหมือนกันที่ให้ทั้งความมั่งคั่ง, สงคราม และถูกนำไปเชื่อมโยงกับแอโฟรไดทีกับอะธีนา ความเหมือนกันของทั้งสองพระองค์คือสัญลักษณ์ สิงโต ดาวประกายพรึก[42][43] และดวงจันทร์เสี้ยว[44]

ความสัมพันธ์กันในปัจจุบัน แก้

รูปปั้นสิงโตแห่งอัลลาตที่ตั้งไว้หน้าวิหารในแพลไมราถูกทำให้เสียหายโดยรัฐอิสลามอิรักและลิแวนต์ (ไอซิล) ในปีค.ศ. 2015 แต่มันได้รับการซ่อมแซมแล้ว[45] ปัจจุบันถูกจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์แห่งชาติดามัสกัส แต่ในอนาคต มันอาจจะส่งคืนที่แพลไมราได้[45]

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Healey 2001, p. 111.
  2. ↑ 2.0 2.1 Butcher 2003, p. 309.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Healey 2001, p. 114.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Fahd, T., "al-Lat", in Bosworth et al. 1986, pp. 692
  5. ↑ Healey 2001, p. 112.
  6. ↑ Monaghan 2014, p. 31.
  7. ↑ Sykes & Turner 2014, p. 7, 8, 63.
  8. ↑ 8.0 8.1 Jordan 2014, p. 13.
  9. ↑ Corrente, Paola, "Dushara and Allāt alias Dionysos and Aphrodite in Herodotus 3.8", in Bernabé et al. 2013, pp. 265, 266
  10. ↑ Histories I:131
  11. ↑ Histories III:8
  12. ↑ 12.0 12.1 Robin, Christian Julien, "South Arabia, Religions in Pre-Islamic", in McAuliffe 2005, pp. 88
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 al-Kalbi 2015, p. 14–15.
  14. ↑ Hoyland 2002, p. 25.
  15. ↑ Hoyland 2002, p. 63.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 Healey 2001, p. 136.
  17. ↑ Corrente, Paola, "Dushara and Allāt alias Dionysos and Aphrodite in Herodotus 3.8", in Bernabé et al. 2013, pp. 263
  18. ↑ Zayadine and Farès 1998, p. 255-258.
  19. ↑ Frank 2006, p. 96.
  20. ↑ 20.0 20.1 Teixidor 1979, p. 62.
  21. ↑ Butcher 2003, p. 284.
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 al-Kalbi 2015, p. 14.
  23. ↑ Brockelmann 1960, p. 9.
  24. ↑ Hawting 1999, p. 107.
  25. ↑ 25.0 25.1 Tabari 1990, p. 46.
  26. ↑ Eckenstein 2018, p. 24.
  27. ↑ 27.0 27.1 al-Kalbi 2015, p. 15.
  28. ↑ Ishaq 1955, p. 100.
  29. ↑ Berkey 2003, p. 42.
  30. ↑ Robinson 2013, p. 75.
  31. ↑ Peters 1994, p. 110.
  32. ↑ Peterson 2007, p. 21.
  33. ↑ 33.0 33.1 al-Kalbi 2015, p. 17.
  34. ↑ Muir 1878, p. 207.
  35. ↑ Quran 53:19-22
  36. ↑ 36.0 36.1 Ishaq 1955, p. 165.
  37. ↑ Ishaq 1955, p. 166.
  38. ↑ Ahmed, Shahab (1998). "Ibn Taymiyyah and the Satanic Verses". Studia Islamica. Maisonneuve & Larose. 87 (87): 67–124. doi:10.2307/1595926. JSTOR 1595926.
  39. ↑ 39.0 39.1 Hawting 1999, p. 138.
  40. ↑ Teixidor 1979, p. 61.
  41. ↑ Baaren 1982, p. 70.
  42. ↑ Coulter, Charles Russell; Turner, Patricia (2013-07-04). Encyclopedia of Ancient Deities (ภาษาอังกฤษ). Routledge. ISBN 978-1-135-96390-3.
  43. ↑ Monaghan, Patricia (2009-12-18). Encyclopedia of Goddesses and Heroines [2 volumes] (ภาษาอังกฤษ). ABC-CLIO. ISBN 978-0-313-34990-4.
  44. ↑ Kanishk Tharoor; Maryam Maruf (2016-03-04). "Museum of Lost Objects: The Lion of al-Lat". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). สืบค้นเมื่อ 2020-03-13.{{cite news}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  45. ↑ 45.0 45.1 Makieh, Perry & Merriman 2017.

ข้อมูล แก้

แหล่งข้อมูลอื่น แก้

 
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ อัลลาต
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อัลลาต&oldid=11306763"